Simfonia poemo: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Chobot (diskuto | kontribuoj) e roboto aldono de: ko:교향시 |
NicoRay (diskuto | kontribuoj) eNeniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
'''Simfonia poemo''' (ankaŭ '''simfonia poeziaĵo''' aŭ ''tonpoemo'') estas iom longa muzikpeco por [[orkestro]], kiu provas priskribi ekstermuzikajn enhavojn per muzikaj rimedoj, ekz. homojn, fabelulojn aŭ pejzaĝojn , pli poste ekz. ankaŭ pentraĵojn. Foje la simfonia poemo ankaŭ sekvas rekte literaturan modelon (ekz. ĉe [[Franz Liszt]] aŭ [[Richard Strauss]]). Ĝi estas formo de la [[programmuziko]] kaj grave rolas precipe en la [[Romantika muziko]] de la [[19-a jarcento]]. Aparte por la ekesto de [[nacia skolo|naciaj skoloj]] de la jarcento la ĝenro gravas, ĉar jen ekz. naciaj aŭ popolkantaj melodioj estas bone kaj rekte enigeblaj en la muzikon. Je tio la komponistoj elektas la formalan strukturon libere laŭ la priskribota objekto.
Ekestinte el la konvinko, ke la [[simfonio|simfonia]] formo deveninta el la Viena klasiko ne kapablus pluevolui, ambaŭ ĉi tiuj ĝenroj longan tempon konkurencis unu kontraŭ la alia. Formiĝis du „skoloj“ aŭ tradiciaj tendencoj, kies ekesto ja revenis jam sur la disputo inter la disĉiploj de [[Robert Schumann|Schumann]] kaj [[Johannes Brahms|Brahms]] unuflanke kaj la t.n. Novgermana Skolo ĉ. [[Richard Wagner|Wagner]] kaj [[Franz Liszt|Liszt]] aliaflanke, kiu metis la nocion „Sinfonische Dichtung“ (simfonia poeziaĵo). Ĉilastaj pledis por programecaj komponaĵoj, dum kiam la unuaj teniĝis ĉe la tradicia simfonia skemo kaj la verkado de senprogramaj verkoj. Malgraŭ tio ekzistas multnombraj komponistoj, kiuj flegis ambaŭ ĝenrojn samgrade (ekz. [[Camille Saint-Saëns]], [[Antonín Dvořák]], [[Emil Nikolaus von
La nocio „Tondichtung“ (do fakte poeziaĵo per tonoj), signifas aliel ol la nocio „simfonia poemo“ ne ĉiukaze simfonian verkon. Ekzemple troviĝas precipe el la tempo je la komenca 20-a jarcento ankaŭ tonpoeziaĵoj por ĉambromuzikaj ensembloj. La verŝajne plej fama verkoj de ĉi tiu ĝenro estus la arĉseskteto ''Verklärte Nacht'' (transfigurita nokto) de [[Arnold Schönberg]]. Pluajn gravajn ĉambromuzikajn tonpoeziaĵojn kreis i.a. [[Leoš Janáček]] (''Pohádka'' por violonĉelo kaj piano, arĉkvarteto ''Die Kreutzersonate''), [[Paul Graener]] (pianotrio ''Der Hungerpastor'' op. 20) kaj [[Paul Juon]] (Klaviertrio ''Litaniae'' op. 70). Gravaj antaŭulaj verkoj de ĉi tiu ĝenro tamen jam troviĝas je [[Joachim Raff]] (arĉkvarteto Nr. 7 op. 192 no. 2 ''Die schöne Müllerin'', cikla tonpoeziaĵo ''Volker'' op. 203 por violono kaj piano).
| |||