Kiel registrite je 07:14, 15 feb. 2009 redakti Sz-iwbot (diskuto \| kontribuoj) 3 986 redaktoj e roboto aldono de: vi:Liên minh Bưu chính Quốc tế ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 16:19, 23 maj. 2009 redakti malfari PaulP (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 11 782 redaktoj iom poluris Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: [[Image:Weltpostdenkmal Bern.jpg\|thumb\|300px\|right\|Monumento de la Universala Poŝta Unio en Berno.]] ==Enkonduko== '''Universala Poŝta Unio''' ('''UPU''', france: ''Union postale universelle'') estas [[Internacia_organizaĵo_(listo)\|internacia organizaĵo]] kiu kunordigas la poŝtajn politikojn inter la landoj kaj la tutmondan poŝtan sistemon. Ĝi estis kreita kiel "Ĝenerala Poŝta Unio" okaze de Interkonsento subskribita en [[Berno]], [[1874]]. La nunan nomon ĝi alprenis en [[1878]]. Inter aliaj normoj, kiel la difino de kompens-tarifoj inter ~~ŝtatoj~~[[membro-~~membroj~~ŝtatoj, ĝi administras ankaŭ la ~~por la Esperanto-movado tiom~~iaman signifan sistemon de [[Internacia respondkupono\|Internaciaj Respondkuponoj]] (IRK). Temas pri sistemo kreita en [[1906]], kiu ebligas internacian antaŭpagon de poŝta afranko. ==Historio== La [[9-an de oktoboro]] [[1874]] estis fondita laŭ propono de la gemana ĝeneralpoŝtdirektoro [[Heinrich von Stephan]] '''Ĝenerala Poŝta Unio''' de 22 ŝtatoj. Tiu- ĉi asocio ~~estas~~estis unu el la plej malnovaj [[internacia organizaĵo\|internaciaj organizaĵoj]] de la mondo. La universala poŝtkontrakto estis ratifikita de 21 fondoŝtatoj kaj ekvalidis la [[1-an de julio]] [[1875]]. La ratifikintaj fondoŝtatoj estis: [[Egipto]], [[Belgio]], [[Danlando]], [[Germanio]], [[Grekio]], [[Grandbritio]], [[Italio]], [[~~Luksemburgio~~Luksemburgo]], [[Nederlando]], [[Norvegio]], [[Aŭstrio]], [[Portugalio]], [[Rumanio]], [[Rusio]], [[Svedio]], [[Svislando]], [[Serbio]], [[Hispanio]], [[Turkio]], [[Hungario]] kaj [[Usono]]. ~~Je la~~La 1-aan de januaro [[1876]] krome aliĝis [[Francio]] al la Universala Poŝta Unio. La poŝtunio ~~reguligas~~regulas okaze de siaj poŝtkongresoj la internacian kunlaboron de la ~~naciaj~~landaj poŝtadministracioj. En la jaro [[1878]] la Ĝernerala Poŝta Unio estis transformita al la Universala Poŝta Unio. Samjare estis adoptita la [[valorleterinterkonsento]] kaj la [[poŝtmandatinterkonsento]]. En [[1881]] ~~ekvalidas~~ekvalidis la [[poŝtpakaĵkontrakto]], en [[1885]] ~~sekvas~~sekvis la aldona ~~interkonseto~~interkonsento al la kontrakto pri la universala poŝto, la valorleterinterkonsento kaj la poŝtmandatinterkonsento. La poŝtordoninterkonsento kaj interkonsento pri la legitimillibroj ~~ekvalidas~~ekvalidis en [[1886]]. Okaze de la Universala Poŝtkongreso en [[Vieno]] en [[1891]] estis renovigitaj ĉiuj ~~ekzistintaj~~ekzistantaj kontraktoj. La modifoj ekvalidis la 1-an de julio [[1892]], la nove aldonita poŝtrevuinterkonsento la 1-an de januaro [[1893]]. Sekvis la kongreso en [[Vaŝingtono]], la plibonigoj deciditaj ekvalidis la 1-an de januaro [[1889]]. La 4-an de julio [[1947]] la Universala Poŝta Unio estis integrita kiel [[Specialigitaj institucioj de Unuiĝintaj Nacioj\|specialigita institucio]] al [[Unuiĝintaj Nacioj]]. Kun 191 membroŝtatoj ĝi estas la internacia formumo por kunlaboro inter poŝtaŭtoritatoj kaj poŝtentreprenoj. ==Sidejo== La ĉefsidejo de la organizaĵo estas en [[Berno]] ĉe la '''Weltpoststrasse''' (Strato de la ~~Universala~~monda ~~Poŝta Unio~~poŝto). De tie la unio organizas ĉiujn ~~kvinjarojn~~kvin jarojn la [[Universalan Poŝtkongreson]]. Ĝenerala direktoro de la Universala Poŝta Unio estas ek de la 1-a de januaro [[2005]] la franco [[Edouard Dayan]]. Pri la signifo de la urbo Berno por la tutmonda poŝtservo memorigas la monumento pri la universala poŝto. ==Celo de la unio== La Universala Poŝtkontrakto de [[1874]] ~~reguligas~~regulas la internacian kunlaboron de la poŝtaj aŭtoritatoj kaj la kadrajn kondiĉojn de la translima poŝttrafiko. Ĝis hodiaŭ la ĉefa tasko de la Universala Poŝta Unio estas la garantio de tutmonda racitempa alsendo de leteroj kaj pakaĵoj trans landaj kaj lingvaj limoj. La neceso de kunordiga instanco kiel la Universala Poŝta Unio evidentiĝas, kiam oni konsideras la ciferojn, kiuj priskribas la tutmondan poŝttrafikon (stato de 2003): * 6 milionoj da poŝtkunlaborantoj * 700.000 da poŝtoficejoj * 430 miliardoj da leteroj de kiuj 6 miliardoj internaciaj * 4,4 miliardoj pakaĵoj de kiuj 82 milionoj internaciaj Linio 32: Kiel '''oficiala lingvo''' de la Universala Poŝta Unio estis elektita la [[Franca lingvo\|franca]]. [[Image:Stamp Austria 1964-1193-UPU.jpg\|thumb\|300px\|right\|Specialpoŝtmarko eldonita okaze de la Universala Poŝtkonktreso 1964 en Vieno.]] ==Universalaj Poŝtkongresoj== {{el}} 1-a Universala poŝtkontreso: 1874 en [[Berno]] Linio 60: ==Eksteraj ligiloj== {{el}} [http://www.upu.int Retejo de la Universala Poŝta Unio en la angla kaj franca lingvoj] [[Kategorio:Unuiĝintaj Nacioj\|Poŝto]]

Universala Poŝta Unio: Malsamoj inter versioj