Tria Respubliko de Francio: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
ArthurBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: fr:Troisième République
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: vi:Đệ tam Cộng hòa Pháp; cosmetic changes
Linio 1:
La '''Tria Respubliko de Francio''' estas la nomo de la [[Francio|franca]] ŝtato inter la jaroj [[1871]] und [[1940]].
 
Post la malvenko de Francio en la [[Francia-Prusia Milito]] de la jaroj [[1870]] kaj [[1871]], la [[Pariza Komunumo (1871)|Pariza Komunumo]] de la jaro [[1871]] kaj la maltroniĝo de la reĝo [[Napoleono la 3-a (Francio)|Napoleono la 3-a]] de Francio ne plu eblis instali novan reĝan dinastion, kaj tial - pli el manko de alternativoj ol el politika konvinko - elvokiĝis [[respubliko]].
 
La nova ŝtata konstitucio antaŭvidis [[legislativo]]n kun du-parta [[parlamento]]: [[Ĉambro de la deputitoj (Francio)|Ĉambro de la deputitoj]] (''Chambre des députés'') kaj [[senato (Francio)|Senato]] ("Sénat"), kiuj kune sub la nomo [[Nacia Asembleo (Francio)|Nacia Asebleo]] elektu [[Prezidento de la Respubliko (Francio)|prezidenton]], kiu havu fortan pozicion kaj oficu po sep jarojn. La politika pozicio de la prezidento tamen ne estis tiom forta kiom en la tre posta koncepto de [[Charles de Gaulle]] por la rolo de la prezidento en la [[Kvina Respubliko de Francio]]. La [[ĉefministro]] dependis de la plimulto en la Ĉambro de la deputitoj, kaj la ministraroj ŝanĝiĝis relative ofte.
Linio 9:
En interna politiko la ŝtato aparte batalis pri redukto de la politika kaj socia influo de la [[romie katolika eklezio]]. Tio gvidis al drasta divido de ŝtato kaj religio, kio ĝis hodiaŭ karakterizas Francion, kaj al konstruo de multaj novaj ŝtataj lernejoj, ĉar la ŝtato ne volis esti dependa de katolikaj lernejoj.
 
La Tria Respubliko de Francio finiĝis dum la jaro [[1940]], kiam la ŝtato denove [[kapitulaco|kapitulacis]] kontraŭ la (nun de diktatoro Hitler regita) [[Germana Regno]]. La regionoj [[Alzaco]] kaj [[Loreno]], kies enloĝantoj tradicie je granda parto estis germanlingvaj, estis aneksitaj de [[Nazia Germanio]], la norda parto de Francio estis okupita de la armeo de Nazia Germanio kaj en la sudo la politikisto ''Philippe PétainPétain'' fondis la [[reĝimo de Vichy|reĝimon de Vichy]] (ÉtatÉtat FrançaisFrançais), kiu fakte estis [[satelita ŝtato]] de [[Nazia Germanio]].
 
== Prezidantoj de la Tria Respubliko ==
*[[Adolphe Thiers]], [[1871]]-[[1873]]
*[[Patrice de Mac-Mahon]], [[1873]]-[[1879]]
*[[Jules GrévyGrévy]], [[1879]]-[[1887]]
*[[Marie FrançoisFrançois Sadi Carnot]], [[1887]]-[[1894]]
*[[Jean Casimir-PérierPérier]], [[1894]]-[[1895]]
*[[FélixFélix Faure]], [[1895]]-[[1899]]
*[[Emile Loubet]], [[1899]]-[[1906]]
*[[Armand FallièresFallières]], [[1906]]-[[1913]]
*[[Raymond PoincaréPoincaré]], [[1913]]-[[1920]]
*[[Paul Deschanel]], februaro [[1920]] - septembro [[1920]]
*[[Alexandre Millerand]], [[1920]]-[[1924]]
*[[Gaston Doumergue]], [[1924]]-[[1931]]
*[[Paul Doumer]], [[1931]]-[[1932]]
*[[Albert Lebrun]], [[1932]]-[[1940]]
 
Linio 57:
[[tr:Üçüncü Cumhuriyet (Fransa)]]
[[vec:Tersa Republica fransexe]]
[[vi:Đệ tam Cộng hòa Pháp]]
[[zh:法兰西第三共和国]]