Vikipedio

Gavrilo Princip: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
SilvonenBot (diskuto | kontribuoj)
12 989 redaktoj
e roboto modifo de: zh:加夫里洛·普林西普
PaulP (diskuto | kontribuoj)
Patrolantoj
11 782 redaktoj
lingvaj kaj vikiaj korektetoj
Linio 3:
| dosiero = Gavrilloprincip.jpg
| grandeco = 230px
| priskribo = Gavrilo Princip en prizona ĉelo en Terezín.
| dato de naskiĝo = [[25-an de julio]] [[1894]]
| loko de naskiĝo = [[Dosiero:Flag of Austria-Hungary 1869-1918.svg|20px]] [[Obljaj]], [[Bosnio kaj Hercegovino]], [[Aŭstrio-Hungario]]
Linio 19:
| infanoj =
}}
[[Image:Princip arrested.jpg|thumb|right|295px|Tiu ĉi bildo estis foje konsiderata kiel arestigoarestado de Princip. Pli poste estis konfirmite, ke temas pri preterpasanto, kiu estis kaptita, kiam li klopodis savi Principon de [[linĉado]]. Estas interese, ke li havis germanan nacieconŝtatanecon.]]
'''Gavrilo Princip''' (naskiĝintanaskiĝis la [[25-an de julio]] [[1894]], en [[Oblej]]/[[Bosnio]], mortintamortis la [[28-an de aprilo]] [[1918]]) estis serba [[naciismo|nacionalisto]], kies murdatako kontraŭ la aŭstra-hungara tron-sekvanto, arkiduko [[Franz Ferdinand]] kaj lia edzino [[Žofie Chotková|Sophie]] en [[Sarajevo]] la [[28-an de junio]] [[1914]], donis la kaŭzon por la aŭstroj iniciati militon kontraŭ Serbio. Tiel komenciskomenciĝs la [[unua mondmilito]]
 
=== Vivo ===
 
Princip estis unu el la 9 infanoj de poŝtisto (leterportisto), el kiuj 6 mortis jam en la infana aĝo. Li vizitis lernejojn en [[Tuzla]] kaj [[Sarajevo]] kaj forlasis Bosnion en majo [[1912]], por ke li plulernu en [[Beogrado]]. Tie li iĝis ano de serb-amika grupo "[[Juna Bosnio]]" (Mlada Bosna), kiu agadis por unuiĝo de [[Bosnio]] kun Serbio. La grupo estis armita de la sekreta asocio "[[Nigra Mano]]", kiu havis kontaktojn al la serbaj armeaj, registaraj, nobelaj grupoj. Post la pasado de la aŭstra [[ultimato]] al [[Serbio]], en kiu ili postulis procesojn kontraŭ la serbaj komplotistoj, komenciĝis la [[unua mondmilito]] ([[28-a de junio]] [[1914]]).
 
=== La murdatako ===
 
Gavrilo kaj du helpantoj, [[Nedjelko Cabrinovic]] kaj [[Trifko Grabez]], veturis el Beogrado al Sarajevo kaj tie renkontiĝis kun 6 pliaj komplotistoj. La grupogvidanto estis [[Dragutin Dimitrjeviĉ]], gvidanto de la serba armea sekretservo; nur li havis spertojn pri armiloj. Unu grupano provis pafi el alta fenestro, sensukcese pro la granda pafdistanco. La dua grupano ĵetis bombon (laŭ aliaj informoj nur stangon da [[dinamito]]) sur la [[aŭto]]n de la tronheredonto, li tamen misĵetis, la dua aŭto eksplodis, mortigante ties ŝoforon kaj vundante la ensidantojn. La atakisto provis eskapi, sed la homamaso mortbatadis lin. La pliaj grupanoj pro la homamaso ne havis ŝancon, proksimiĝi al Franz Ferdinand, tiel la komploto ŝajnis sensukcesa por ili. Sed la tronheredonto decidis pluveturi kaj viziti la viktimojn de la atako en hospitalo.
 
Gavrilo Princip poste, kiam li konsideris la tutan agadon kiel perdita, estis ĉitempe en kafejo de Moritz Schiller por [[sendviĉosandviĉo]], kiam li ekvidis la aŭtomobilon de Ferdinand preterveturi tra erara direkto. Kiam la ŝoforo konstatis tion, li bremsis kaj komencis retroveturi. Dum tio la aŭtomobilo malrapide preterpasis la atendantan Principon. Tiu ekpaŝis ek, eltiris la armilon kaj el distanco de proksimume unu metro kaj duono li kelkfoje ekpafis kontraŭ la aŭtomobilo. Franz Ferdinand estis trafita en la [[kolo]]n kaj Žofie en la [[ventro]]n. Žofie, pri kiu oni pli poste konstatis, ke ŝi estis [[gravedeco|graveda]], mortis tuj. Ferdinand vokis ŝin ''„Sopherl! Sopherl! Sterbe nicht! Bleibe am Leben für unsere Kinder!“'' (Sofinjo! Sofinjo! Ne mortu! Restu viva por niaj infanoj!), rapide senkonsciiĝis kaj post alveturo en malsanulejon li mortis.
 
Ĉar Princip dum la tempo de atako estis tro juna, por ke li estu kondamnita al [[mortpuno|morto]], li ricevis la plej grandan punon, 20-jaran [[prizono]]n, kiun li devis plenumi en la punejo de [[Terezín|Theresienstadt]] ([[Bohemio]]). Li mortis tie en 1918 pro [[tuberkulozo]].
 
<br clear=all>
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{projektoj|commonscat=Gavrilo Princip}}
{{el}} *http://ww1.m78.com/honbun/sarajevo%20assassination.html <!-- ja:サラェボ事件 -->
{{el}} *http://www.3sat.de/specials/67437 <!-- de:Filmbeschreibung "Himmel unter Steinen" de->eo:_Filmbeschreibung_ "Ĉielo _unter_ _Steinen_" -->
 
[[Kategorio:Atencintoj|Princip]]
[[Kategorio:Naskiĝintoj en 1894|PrincipSerbio]]
[[Kategorio:Mortintoj en {{vivtempo|1894|1918|Princip]], Gavrilo}}
[[Kategorio:Serbio|Princip]]
 
[[an:Gavrilo Princip]]
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Gavrilo_Princip"