Tranĉilo: Malsamoj inter versioj

'''Tranĉilo''' estas ilo por tranĉi per ''[[premo]]'' kaj ''glito'' de la akuta rando de [[klingo]] sur la tranĉota peco. Iuj tranĉiloj havas altan kapablon ankaŭ en pikado.

== Secoj de tranĉiloj ==

=== Laŭ celoj ===

=== Laŭ formoj ===

*Fiksklinga tranĉilo - tranĉilo, kies klingo kaj tenilo estas firme kunligitaj nemoveble. Oni kunportas ĝin en ingo por ŝirmi la akran parton.

*Faldebla tranĉilo - tranĉilo, kies klingo estas faldebla en la tenilon. Tial oni povas facile kunporti ĝin kompakte faldita, ekzemple en la poŝo. Sed faldeblaj tranĉiloj ne estas tiom fortikaj kiom fiksklingaj tranĉiloj.

== Partoj de tranĉiloj ==

[[ImageDosiero:Knife parts.jpg|right|thumb|Partoj de tranĉilo]]

('''1''') [[Klingo]]. La plej ĉefa parto de tranĉilo, kiu havas akran eĝon por tranĉo. Ĝi estas farita el metalo (ĝenerale [[ŝtalo]]), aŭ [[plasto]], [[ceramiko]] ktp. Praaj tranĉiloj estis faritaj el [[bronzo]], [[kupro]] aŭ [[ŝtono]].<BR>

('''2''') Tenilo. Parto, kiun oni tenas la tranĉilon per la mano. Ĝi estas farita el [[plasto]], [[ligno]], [[metalo]], [[korno]] ktp. <BR>

('''3''') (Klingo-)pinto. Ekstrema pinto de la [[klingo]]. Tranĉiloj ĝenerale havas akran pinton, sed iuj havas rondan ekstremaĵon aŭ eĉ ne havas klaran parton, kiun oni povas nomi 'pinto'.<BR>

('''4''') (Tranĉ-)eĝo. Klinga rando akrigita por tranĉado. Iuj tranĉiloj havas tranĉ-eĝon ĉe ambaŭ (ventra kaj dorsa) randoj, t.e. ambaŭtranĉa klingo.<BR>

('''5''') Bevelo. Smirgita surfaco de la klingo bevele maldikiĝanta al la eĝo.<BR>

('''7''') (Klingo-)foldo. Laŭlonga foldo sur klingo. Ne ĉiuj tranĉiloj havas ĉi-specan foldon. Oni ofte miskomprenas, ke tio ĉi estas porsanga foldo -- foldo, kie fluas sango de pikita besto/persono. En efektiveco, tiu ĉi foldo estas kompromiso inter fortikeco kaj malpezeco de la klingo.<BR>

('''8''') (Klingo-)bazo aŭ piedo. Ne smirgita ebena (ne bevela) parto de la klingo apud la tenilo. (en, fr: riccaso)<BR>

('''9''') Manŝirmilo aŭ mangardilo. Ĝi en tranĉiloj funkcias eviti eraran gliton de mano sur klingon. Pli grandan ŝirmilon havas [[Glavo|glavoj]]. Ĉi-okaze ŝirmilo vere 'ŝirme' gardas mano(j)n kontraŭ malamika glavatako.

('''10''') Pomelo aŭ kolbo. Fina parto de la tenilo. Eblas, ke pomelo konsistas el materialo diferenca de la alia parto de la tenilo, aŭ ke pomelo havas specialan formon, kiu taŭĝas por pisti ion, rompi vitron aŭ alie. Dume, multaj aliaj tranĉiloj ne havas klaran pomelon kun speciala materialo aŭ formo.<BR>

=== Aliaj partoj ne montritaj en la bildo ===

* Falsa eĝo - Pinto-dorso iugrade bevele smirgita sen akra eĝo. Ĝi kontribuas por malpeziĝo kaj por iugrada enpikipovo. Uzanto povas relative facile akrigi tiun ĉi parton laŭ sia prefero por havi ambaŭtranĉan [[klingo|klingon]]n kun alta enpikipovo.

* Spino - La plej dika parto laŭ longe de la klingo. Ĝenerale spino troviĝas laŭlonge de la klingo-dorso. Sed estas lanc-pintaj [[klingo|klingoj]]j, kiuj havas sian spinon tra la centro de la [[klingo]].

== Aliaj vortoj pri tranĉiloj ==

* (Tranĉil)Ingo - Ingo, por teni fiks-klingan tranĉilon. Ĝi estas farita per [[ledo]], [[ligno]] ktp. Iuj ingoj estas fikseblaj ĉe talizono.

* Ondumita (Dentumita) klingo - [[klingo]], kiu havas ondumitan eĝon. Ĝi estas ofte vidata ĉe tranĉiloj por [[pano]] aŭ [[kuko]]. Strikte dirite, ĝi ne estas t.n. '[[segilo|segilo]]', ĉar la apartaj 'ondoj' de ondumita klingo ne alterne flanken direktitaj por akiri tranĉitan larĝecon pli vastan ol klingan dikecon. Kp: glata klingo.

* Glata klingo - [[klingo]], kiu havas rektan, aŭ milde kurbiĝantan eĝon. Kp: ondumita klingo.