Protestado en Irano (2009): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 5:
== Disvolviĝo de eventoj ==
{{ĉefartikolo|Kroniko de protestado en Irano (2009) }}
La subtenantoj de [[Mir Hosejn Musavi]] eliris sur la stratojn sub la devizoj "For la [[diktatoro]]!" kaj "Mortu la diktatoro!".<ref name="morto">[http://lenta.ru/news/2009/06/13/iran/ В Иране начались демонстрации протеста против переизбрания Ахмадинеджада] {{ru}}</ref> Musavi deklaris ke li "ne cedos al la tiu manipulado" kaj avertis ke konduto de iuj politikistoj dum la balotado "skuas la politikajn fundamentojn de la lando".<ref name="skui">[http://www.mignews.com/news/politic/world/130609_142545_12531.html Конкурент Ахмади-Неджада не сдается] {{ru}}</ref> Li diris ankaŭ ke postulos la rebalotadon.<ref name="rebal">[http://www.newizv.ru/lenta/110320/ Иран: оппозиция устроила беспорядки] {{ru}}</ref> Baldaŭ aperis kaj estis vaste disvastigita tiel nomata "vera rezulto", laŭ la opozocio originita el la ministrejo pri interna aferaj. Laŭ tiu dokumento Musavi ricevis 19,075,623 voĉoj, [[Mehdi Karubi]] — 13,387,104 voĉoj, Mahmud Ahmadineĵad — 5,698,417 voĉoj, [[Mohsen RezajiRezai]] — 2,754,218 voĉoj. La {{daton|17|junio}} irana reĝisoro [[Mohsen Maĥmalbaf]] kaj la irandevena verkistino [[Marĝane Satrapi]], loĝanta en [[Francio]], reprezentis tiun dokumenton al [[Eŭropa Parlamento]] kiel aŭtentika.<ref>[http://www.expert.ru/articles/2009/06/17/iri_bruss/ Раскачать Иран] {{ru}}</ref> La potencoj nomis tiun dokumenton falsaĵo.
 
Trita Parsi, la prezidanto de la "[[Nacia Usona-Irana Konsilio]]", rakontis al la televidstacio [[Al-Ĝazira]], ke la naturo mem de la venko estigas "multajn demandosignojn". "Estas tiel multe da strangaĵoj. Ili estas egale raportantaj, ke Ahmadineĵad gajnis en la urbo [[Tabriz]], kiu estas la hejmurbo de Musavi, kun 57 %. Tio ja estas ekstreme neverŝajna. Kial la voĉdonoj estis kalkulitaj tiel rapide, malgraŭ tio, ke la balotado eĉ malfermiĝis ses horojn pli malfrue ol antaŭplanite?".<ref name="trit">[http://www.eventeo.net/web/index.php/mezoriento/politiko/1602-irana-disputata-balotado-estigas-agitadon- Irana disputata balotado estigas agitadon] {{eo}}</ref>
Linio 23:
 
La {{daton|22|junio}} la [[Armeo de la Gardistoj de la Islama Revolucio]] oficiale deklaris, ke ĝi estas preta subpremi la protestadon.<ref>[http://www.rian.ru/world/20090622/175074437.html Стражи Исламской Революции готовы подавить протесты иранской оппозиции] {{ru}}</ref> La {{daton|23|junio}} 70 universitaj profesoroj post vizito al Musavi estis arestitaj.<ref name="ebadi">[http://www.ipernity.com/blog/reza.torabi/162000 Aktualaj novaĵoj el Irano: daŭras la krizoj] {{eo}}</ref>
<ref name="univ">[http://lenta.ru/news/2009/06/25/professors/ В Иране арестованы 70 университетских преподавателей] {{ru}}</ref> La (stud)jarfinaj ekzamenoj de la plimulto da universitatoj estas nuligitaj. La subtenantoj de Musavi ĉiunokte je la 22a horo devizas "Allaho Akbar" kaj "Morto al diktatoro".<ref>[http://www.ipernity.com/blog/23187/161092 Aktualaj novaĵoj el Irano: Fino de islama respubliko] (la aŭtoro erare indikis la daton ''19-an'' de junio, kvankam samtempe diras pri ''sabato'') {{eo}}</ref> Samtage aperis la informo ke la eks-kandidato [[Mohsen RezaeeRezai]] rifuzis siajn pretendojn pri la leĝrompoj por ke ne plu maltrankviligu situacion en la lando.<ref>[http://www.vesti.az/news.php?id=9213 Проигравший кандидат в президенты Ирана отказался от своих претензий] {{ru}}</ref>
 
La {{daton|26|junio}} la [[Konsilio de la Gardantoj]] deklaris ke post la dektaga rekontrolo de la rezulton de la balotado ĝi ne malkaŝis iujn ajn seriozajn leĝorompojn.<ref>[http://www.lenta.ru/news/2009/06/26/nofraud/ Проверочная комиссия не нашла подтасовок на выборах президента Ирана] {{ru}}</ref> La {{daton|27|junio}} Musavi rezignis partopreni en la laborado de la speciala komisiono, kiu estos kreita por la enketo de eventualaj leĝrompoj dum la balotado. Li diris, ke estas ununura la decido vera — rebalotado.<ref>[http://www.rian.ru/world/20090627/175625882.html Мусави требует аннулировать результаты президентских выборов в Иране] {{ru}}</ref>
Linio 45:
 
== Rekalkulo ==
La {{daton|14|junio}} tuj post la anonco de la oficiala rezulto de la voĉdonado Musavi deklaris, ke li postulos la rekalkulon de la voĉoj. Ankaŭ la plendon en la [[Konsilio de la Gardantoj]] donis [[Mohsen RezajiRezai]].<ref name="Жалобу оппозиции на победу Ахмадинеджада приняли к рассмотрению">[http://lenta.ru/news/2009/06/15/rule/ Жалобу оппозиции на победу Ахмадинеджада приняли к рассмотрению] {{ru}}</ref> Ali Ĥamenei, pli frue alvokadinta subteni la reelektitan prezidanton,<ref name="Жалобу оппозиции на победу Ахмадинеджада приняли к рассмотрению" /> ordonis esplori la leĝorompojn dum la baloto.<ref name="Духовный лидер Ирана приказал расследовать нарушения на выборах">[http://lenta.ru/news/2009/06/15/mousavi/ Духовный лидер Ирана приказал расследовать нарушения на выборах] {{ru}}</ref> La {{daton|16|junio}} la Konsilio de sentineloj decidis fari la rekalkulon, sed ne ĉie, nur kie observintoj rimarkis leĝorompojn.<ref name="">[http://lenta.ru/news/2009/06/16/recount/index.htm В Иране пересчитают голоса на президентских выборах] {{ru}}</ref> Responde Musavi postulis revoĉdonadon.<ref name="">[http://lenta.ru/news/2009/06/16/rallies/ Соперник Ахмадинеджада отказался от пересчета голосов] {{ru}}</ref>
 
Ajatolo [[Ahmad Jannati]], prezidanto de la Konsilio, postulis, ke kandidatoj kontestantaj la rezulton rapide prezentu la apelacion kaj liveru atestojn, kaj promesis, ke la konsilio publikigos la juĝon en la leĝa templimo.<ref name="prob"/>