|
'''Abol-hassan Banisadr''' ([[persa lingvo|persa]]: ابوالحسن بنیصدر; naskiĝis [[22-an de marto]] [[1933]]) estis la unua elektita [[Prezidanto de Irano]] post la [[1979]] [[Irana revolucio]]. Banisadr partoprenis studentan movadon kontraŭ la [[Ŝaho]] komence 1960aj, li estis malliberigita dufoje, kaj estis vundita dum ribelo en 1963. Li tiam fuĝis al [[Francio]] kaj aliĝis al la Irana rezista grupo kiun gvidis [[Ajatolaho]] [[Ruhollah Ĥomejni]]. Banisadr revenis al Irano kune kun Ĥomejni kiel la [[irana revolucio|revolucio]] estis komencanta en februaro 1979.
Li estis la vicekonomio kaj ministro de financoj aferoj kaj Ministro de Eksterlandaj Aferoj nelonge dum 1979, kaj la [[ministro]] de financaj aferoj de 1979 al 1980. Li estis elektita Prezidanto frue en la 1980, kiam li kuris en konkurenciva [[prezidanta balotado en Irano 1980|balotado]] kontraŭ [[Ahmad Madani]], [[Hassan Habibi]], [[SadeghSadeg Tabatabai]], [[Dariush Forouhar]], [[Sadegh Ghotbzadeh]], [[Kazem Sami]], [Mohammad Makri], [[Hassan Ghafourifard]], kaj [[Hassan Ayat]]. Banisadr ne estis Islama kleriko: [[Ruhollah Ĥomejni]] havis insistiton pri tio, ke klerikoj ne iĝu pozicioj en la registaro. En aŭgusto kaj septembro 1980, Banisadr postvivita du helikoptero kraŝojn apud la Irana landlimo kun [[Irako]]. Banisadr baldaŭ elfalis kun Ajatolo Ĥomejni. Do, akuzanta Banisadr de malforta elfaro en ĉefaj Iranaj trupoj en la [[Iraka-irana milito|Irana-Iraka milito]], Ĥomejni reakirita la potencon de la [[plej Supera Gvidanto de Irano]] je la 10-a de junio 1981 ke li havis delegacion al Banisadr. Banisadr estis juĝita pro fifaroj enoficaj Je la 21-a de junio 21 1981 de la [[Maĝles]] (la Irana [[parlamento]]), supoze pro liaj movoj kontraŭ la klerikoj reganta, plej specife [[Mohammad BeheshtiĤosejni Beheŝti]], la estro de la juĝa sistemo tiutempe. Ajatolo Ĥomejni ŝajne havas instigis la juĝadon pro fifaroj enoficaj, kiu li subskribis la sekvontan tagon Je la 22-a de junio. Eĉ antaŭ Ajatolo Ĥomejni havis subskriban la juĝado pro fifaroj enoficaj paperoj, la [[Pasdaran]] havis kaptitan la Prezidentajn konstruaĵojn kaj ĝardenoj kaj malliberig ĵurnalon verkistojn kiuj laboris por la ĵurnalo proksime lige al Banisadr. En la venontaj tagoj, ili ankaŭ efektivigita kelkajn lian plej proksimajn amikojn, inkluzivantan Hossein Navab, Rashid Sadrolhefazi, kaj Manouchehr Massoudi. estis rivelita poste ke la grupo de gardistoj kiuj(n) estis asignitaj kapti Banisadr oni diris al finig lin prefere ol persvadi lin prizono. Tamen, Prezidanto Banisadr sukcesis fuĝi el la landon kaj evitis Francion, kune kun [[Masoud Raĝavi]], eksa gvidanto de la [Moĝahedin], kie (ekde 2005) li ankoraŭ vivas kaj eldonas multajn artikolojn pri Irano.
{{Prezidantoj de Irano}}
|
