Upsilono: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
TXiKiBoT (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: wuu:Υ
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: vi:Upsilon; cosmetic changes
Linio 1:
{{Grekaj literoj|litero=Upsilon}}
'''Upsilono''' (majuskla '''ΥΥ''', minuskla '''υυ'''; [[greka lingvo|greke]] ''Ύψιλον'') estas la 20-a [[litero]] de la [[greka alfabeto]]. En la sistemo de [[grekaj numeraloj]] ĝi havas la valoron [[kvarcent|400]]. Ĝi estas derivita de la litero [[Waw (litero)|waw]] de la [[fenica alfabeto|fenica alfabeto]].
 
En la frua [[greka]] ĝi estis prononcata simile al la [[angla lingvo|angla]] ''oo'' {{IFA|[u]}}. En la [[klasika greka lingvo]] ĝi estis prononcata simile al la [[franca lingvo|franca]] ''u'' aŭ [[germana lingvo|germana]] ''ü'', {{IFA|[y]}}. En la [[novgreka lingvo]] ĝi estas prononcata kiel {{IFA|[i]}}, kaj en diftongoj {{IFA|[f]}} aŭ {{IFA|[v]}}. En la antikva greka lingva ĝi ekzistis en ambaŭ longa kaj mallonga versioj, sed ĉi tiu distingo perdiĝis en la novgreka.
Linio 10:
La [[romia imperiestro]] [[Klaŭdio]] proponis aldonon de nova litero al la [[latina alfabeto|latinan alfabeton]] por la sono de la greka upsilono, sed fine la litero [[Y]] estis adoptita anstataŭe.
 
La nomo de la litero estis originale nur ''υ''. Ĝi ŝanĝis al ''υ ψιλόν'', (''u psilon'', kies signifo estas 'simpla u') por distingi ĝin de ''οο&joto;'', kiu havis la saman prononcon {{IFA|[y]}}. La nomo de la litero en la novgreka lingvo estas prononcata kiel {{IFA|[iː'psɪlɒn]}} (en kontrasto al Ε, kiu estas prononcata {{IFA|[ɛ'psɪlɒn]}}). Ĝi estas ankaŭ malofte nomata [[angle]] "ypsilon" ({{IFA|[ɪ'psɪlɒn]}}) pro ĝia simileco al la latina litero Y.
 
Kvar literoj de la [[latina alfabeto]] kreiĝis el ĝi: [[V]] kaj [[Y]] kaj, multe poste, [[U]] kaj [[W]]. En la [[cirila alfabeto]], la literoj [[U (cirila alfabeto)|U]] (у) kaj [[iĵica]] (ѵ) baziĝas sur ĝi.
Linio 73:
[[tr:Υ]]
[[uk:Іпсилон (літера)]]
[[vi:Upsilon]]
[[wuu:Υ]]
[[zh:Υ]]