Lukrecio: Malsamoj inter versioj

'''Titus Lucretius Carus''', nomita '''Lukrecio''', (naskiĝis ĉ. [[-99]], mortis ĉ. [[-55]]) estis romia [[poeto]] kaj [[filozofo]].

 

 

Pri la vivo de Lukrecio ne multo estas konata. Li naskiĝis [[-96]]/[[-95]], kaj laŭ onidiroj li freneziĝis pro amiga drogtrinkaĵo kaj sinmortigis ĉ. [[-55]]. Des pli emfazinde estas la atingaĵo de la aŭtoro, ĉar dum "klaraj momentoj" de sia ĉefe depresiva malsano li sukcesis verki sian imponan poemegon.

 

 

Lukrecio, unu el la plej elstaraj romiaj filozofoj, estis ano de [[atomismo]]. Li apogis sin ĉefe sur la instruo de la [[helena Kulturo|helena]] filozofo [[Epikuro]], lia direkta instruisto supozeble estis [[Filodemo]].

Al Lukrecio sin rilatis speciale la [[materiismo|materiismaj]] filozofoj de pli postaj epokoj, ekzemple en la [[17a jarcento]] kaj en la [[marksismo|marksisma]] [[socialismo]].

 

 

Lukrecio kaj [[Cicerono]] estis pioniroj de ''filozofia verkado'' en latina lingvo. Pro tio ili ofte devis formi taŭgan latinlingvan terminaron kaj penis iĝi sendependaj de la [[helena literaturo|helenaj]] lingvo kaj literaturo.

Kiel [[Epikuranismo|Epikurano]] Lukrecio restis for de la aktuala politiko de sia vivtempo. Laŭ multaj opinioj estas ja la "risko de lia poezio", ke li provis publikigi la doktrinon de Epikuro, kaj speciale lian [[fiziko]]n, en formo de poemo (vd. supre), kvankam Epikuro mem diris, ke Epikurano ne verku poeziaĵojn – sed tiu eldiro eble pli rilatis al la ''enhavo'' de mitoj (''fabulae'') kaj ne tiom al la formo de poemo ĝenerale. Ĉar Lukrecio do diskonigis "veraĵon", doktrinon, finfine fakte (epikurisman) gracpromeson, li riskis fari tion, spite de la eldiro de sia majstro, en formo de poemo. Pli fruaj eksperimentoj en la latina literaturo pri filozofa poezifarado pli malpli fiaskis, ĉefe pro problemoj estetikaj kaj stilaj (komp. Cic. Ac. II,5,6 kaj Tusc. I,6; II,7 kaj IV,6f.).

 

 

Lukrecio volas esti instruisto, kaj tio kiel konfesanta adepto de Epikuro (komp. la "eksterajn proemiojn" [enkondukojn de la libroduoj] kun iliaj himnoj pri Epikuro); celo (pri tio komp. [[Arthur Schopenhauer]]) estas la "liberigo de la homo" for de la religio, ĝuste per "ekkono". En ĥaosa epoko Lukrecio volas protekti kaj fortigi la homojn kontraŭ ĝenerala sensensiĝo kaj senvaloriĝo, emfazante la naturan perspektivon de pereo de ĉiuj objektoj – ankaŭ la "diaj".

La verko de Lukrecio iĝis populara kaj multaj el liaj [[verso]]j fariĝis [[proverbo]]j en [[latinidaj lingvoj]].

 

* ''De Rerum Natura'' (''"Pri la Naturo"'' aŭ ''"pri la vera eco de la estaĵoj"''), entute ses libroj. La verko estas ''instrua poemo'' - aliaj prefere nomas ĝin [[didaktika epopeo]]

 

* Pluraj fragmentoj en [[Tutmonda Sonoro]] de [[Kálmán Kalocsay]], 1a volumo, paĝoj 156-162.

* Ankaŭ en [[Antologio Latina]] de [[Gerrit Berveling]], 1a volumo, paĝoj 204-223.

 

== Eksteraj ligiloj ==

 

[[Kategorio:Naskiĝintoj en la 1-a jarcento a.K.]]