Albigensismo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
redaktis enkondukon por neŭtrala vidpunkto.
e kor HTML (Check: 38) AWB
Linio 5:
[[katarismo]] (de la [[greka lingvo|greka]], ''katharos'', "pura"), rezulto de [[maniĥeismo|maniĥeisma]] influo en kristanismo. La katolika eklezio fondis la [[Inkvizicio]]n, la ordenon de la [[dominikano]]j kaj la [[rozario]]n por batali kontraŭ ĝi.
 
=== Doktrino ===
Albigensismo estis religio <b>'''[[dualismo|dualisma]]</b>'''. Laŭ ĝi la universo estas lukto inter du dioj:
 
Albigensismo estis religio <b>[[dualismo|dualisma]]</b>. Laŭ ĝi la universo estas lukto inter du dioj:
 
*[[Satano]]: la malbona principo, la kreinto de la materia mondo – tero, planto, [[animalo]], akvo, tertremo, la homa korpo, ktp. Satano estas la dio de la [[Malnova testamento]] de la [[Biblio]].
Linio 18 ⟶ 17:
Nur la ĉielo ([[paradizo]]) kaj la [[tero]] (infero) ekzistas – ne ekzistas [[purgatorio]]. Se oni mortas en peko, oni vivos denove en alia korpo per la [[transmigrado de la animo]]; se oni mortas pura kaj sen peko, sia animo reiros al la ĉielo, sed sia korpo ne releviĝos. Ĉiu animo estos savita antaŭ la fino de la mondo.
 
<b>'''Laŭ katolika doktrino</b>''', por komparo, Dio kreis la teron kaj la
ĉielon, la materian kaj la spiritan. <b>'''La materia mondo, por si mem, estas bona</b>''', ĉar ĝi estis kreita de Dio. Peko eniris la mondon ne per la naturo de la mondo, sed per la <b>'''[[prapeko|origina peko]]</b>''' de [[Adamo]], la unua [[homo]], kiu ruinigis nian naturon. Satano estas ne dio, sed ribelanta [[anĝelo]]. La peko de Adamo kaj Satano ne estis de iliaj naturoj, sed de ago
de la volo, de ilia fiereco, kiuj turnis sin kontraŭ Dio. Jesuo ne estas kreito, sed Dio mem, kaj lia korpo estas karna, lia suferado tre reala. Kiu mortas, ties animo iras al la infero, la purgatorio aŭ la paradizo, laŭ ties pekoj, kaj, je la fina tago de la mondo, Jesuo revenos por juĝi la mortintojn kaj la vivantojn, relevinte ĉiujn en karno.
 
=== Sakramento ===
 
Por forlavi la pekon de animo kaj certigi ĉielan postmorton, la
albigensoj praktikis ne la
katolikajn [[sakramento|sakramentojn]]jn (kiuj estas koruptaj, ĉar ili uzas materiaĵojn
– pano, vino, akvo, oleo, ktp), sed la novan sakramenton de <b>'''konsoleco</b>'''
(latine, <i>''consolamentum</i>'') kaj, laŭ neceso, rekonsoleco
(<i>''reconsolatio</i>''). La esenca rito estis la surmetado de manoj. Ĝi ofte
estis ricevita sur la mortolito. La <b>'''preparado</b>''' por la sakramento
estis tempo de studo kaj pentofarado. Infanoj ne povis ricevi la
sakramenton.
 
=== Moralo ===
 
Inter la albigensoj estis du klasoj:
 
<ul>
 
<li><b>'''La perfektuloj</b>''', kiuj ricevis la
konsolecon, per kiu ili estis purigitaj de ĉiu
peko. Ili praktikis severan moralon: ĉar la karno estas malbona, ili ne
Linio 46 ⟶ 43:
malriĉe sen posedaĵoj. Ili fastis longe kaj severe, eĉ ĝis morto. Ili staris kontraŭ milito kaj mortpuno. La
virinoj ne vojaĝis, kaj la viroj nur duope. La perfektuloj ankaŭ estis
konataj kiel <b>'''la bonaj homoj</b>''' (france, <i>''les bons hommes</i>''). Ili
estis ĉastaj, pacamaj kaj multe amataj. Kaj estis bruligotaj en la venontaj
krucmilito kaj inkviziciado.
 
<li><b>'''La kredantoj</b>''', la plimulto de albiganoj, kiuj ne ricevis la
konsolecon. Ili edziĝis kaj militis, sed praktikis la
[[Dekalogo]]n kaj promesis ricevi la konsolecon
Linio 57 ⟶ 54:
</ul>
 
=== Organizo ===
La albigensoj estis regataj religie de <b>'''[[episkopo]]j kaj [[diakono]]j</b>''',
 
La albigensoj estis regataj religie de <b>[[episkopo]]j kaj [[diakono]]j</b>,
kaj eble [[papo]]. Nur la perfektuloj povis esti
episkopoj aŭ diakonoj.
 
=== Historio ===
=== 1000 ===
 
=== 1000 ===
 
La deveno de albigensismo estas nekonata – ĝi subite aperis en suda
Francio en la [[11-a jarcento]] – sed la rito kaj doktrino estas strange similaj
Linio 72 ⟶ 66:
[[gnostikismo]].
 
Albigensismo aperis antaŭ <b>'''[[1022]]</b>''' en [[Okcitanio]], kiu nune estas suda Francio, ĉirkaŭ
<b>'''[[Tuluzo]]</b>''', la centro de la herezo. Okcitanio tiam estis la
ekonomia mastro de la okcidenta [[Mediteraneo]] kaj estis la plej riĉa,
altkultura kaj avangarda regiono de la tiama Okcidento. [[Feŭdismo]] ekis
Linio 86 ⟶ 80:
kaj paca, kio trompis la Eklezion.
 
=== 1100 ===
 
Unue la katolika eklezio batalis kontraŭ la herezo per norma eklezia
disciplino kaj predikado. Sed la herezo floris tiel, ke dum <b>'''1150–1200</b>'''
ĝi estis organizita kiel <b>'''kontraŭeklezio</b>''', kiu estis subtenata de la
[[eta nobelaro]]. Laŭ <b>'''Sankta [[Dominiko]]</b>''' la predikantoj estis tro pompaj
por influi homojn kontraŭ la bonaj homoj, kiuj vivis simple kaj
malriĉe. Tial Dominiko kaj aliaj monaĥoj vivis kiel la perfektuloj,
Linio 100 ⟶ 93:
suda Francio.
 
En <b>'''[[1194]]</b>''' la grafo de [[Tuluzo]], <b>'''[[Rajmondo la 6-a]]</b>''', decidis subteni
la perfektulojn. Vidinte laman perfektulon kuŝanta en la strato, li diris, "Mi
preferas esti ĉi tiu homo ol reĝo aŭ imperiestro." La papo
<b>'''[[Inocento la 3-a]]</b>''', [[Ekskomuniko|ekskomuniki]]s lin, sed vane, ĉar suda Francio estis tro tolerema.
Rajmondo mortigis la senditon de la papo, ago rara antaŭ la [[Renesanco]].
 
=== 1200 ===
 
Inocento fariĝinte konvinkita, ke milito estis neevitebla, petis la
reĝon de Francio krucmiliti kontraŭ la herezaj princoj de la sudo. La
batalo kontraŭ [[islamo]] nun turniĝis kontraŭ kristanaj herezuloj. La
<b>'''krucmilito</b>''' daŭris dum <b>'''[[1209]]-[[1229]]</b>''' kaj fariĝis milito de
politikaj ambicioj, grandaj masakroj, brulantaj perfektuloj kaj brulantaj
vilaĝoj. En <b>'''Béziers</b>''' la tuta loĝantaro, albigensoj kaj
katolikoj, estis mortigita de la glavo, eĉ tiuj, kiuj estis en la
katedralo. "Mortigu ĉiujn. Dio konos siajn" estis la devizo.
 
En <b>'''[[1213]]</b>''' la milito turniĝis al la favoro de la katolikaj
armeoj. La milito estis batalita kastelo post kastelo (ekzemple, la
kastelo de [[Foix]], kies bildo staras ĉe la kapo
de la artikolo). En <b>'''[[1229]]</b>''' la reĝo fine venkis la sudon,
savinte Francion kiel nacion kaj katolikismon kiel eklezion, kaj
detruinte Langvedokon kaj Okcitanion kiel nacion kaj albiganismon kiel religion. Se la
Linio 129 ⟶ 121:
ne.
 
Post la milito, la katolika eklezio fondis la <b>'''[[Inkvizicio]]n</b>''' por
tute elradikigi la herezon. La inkvizicio kontraŭ la albigensoj,
kondukita de la [[dominikano]]j, la [[ordeno]] de fratoj fondita de Sankta Dominiko,
ne uzis torturon (kiel en la Renesanco), sed la leĝa [[procedo]] ne sufiĉe
gardis la senkulpajn. La perfektulo estis brulita, kaj la kredanto perdis
siajn posedaĵojn kaj devis porti <b>'''flavan krucon</b>''' sur sia vesto, dum
la resto de sia vivo.
 
=== 1300 ===
Post tempo albigensismo grade velkis, malaperinte en <b>'''la
 
[[14-a jarcento]]</b>'''. La lasta katara perfektulo estis brulita en la kastelo de [[Villerouge-Termenès]] en la jaro [[1321]].
Post tempo albigensismo grade velkis, malaperinte en <b>la
[[14-a jarcento]]</b>. La lasta katara perfektulo estis brulita en la kastelo de [[Villerouge-Termenès]] en la jaro [[1321]].
 
 
== Eksteraj ligiloj ==
Linio 147 ⟶ 137:
{{el}} http://dannyreviews.com/h/Cathars.html
{{el}} http://gnosistraditions.faithweb.com/mont.html
{{el}} http://www.fordham.edu/halsall/source/gui-cathars.html
 
[[Kategorio:Kristanismo]]