Klingo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: es:Hoja (cuchillo); cosmetic changes
e kor HTML (Check: 38) AWB
Linio 1:
'''Klingo''' estas la kutime [[metalo|metala]] plata parto de instrumento aŭ armilo, destinita por tranĉi aŭ piki.
[[Dosiero:blade.agr.jpg|thumb|250px|[[Klingo]]jKlingoj de [[tranĉilo]]j ]]
Famaj klingoj venis el [[Solingen]], [[Toledo]] kaj [[Damasko]].
 
Klingoj kutime estas el metalo, principe el hardigita ŝtalo. Noblaj klingoj povas esti el du aŭ plurtavola fero. Klingoj ekzistas ankaŭ el [[plasto]] aŭ [[ceramiko]], tiu lasta estas ekstreme malmola materio.
 
== Materialoj de klingoj ==
== Stiloj de tranĉilaj klingoj ==
 
== Stiloj de tranĉilaj klingoj ==
[[Dosiero:Knife styles.svg|thumb|left|160px|Klingaj stiloj kun tipa eĝo ruĝigita.]]
 
[[Dosiero:Taschenmesser.jpg|thumb|right|200px|Tranĉilo kun (3) klip-pinta klingo.]]
[[Dosiero:Benchmadeknife.jpg|thumb|right|200px|Tranĉilo kun (4) fal-pinta klingo.]]
[[Dosiero:Spear_point_folding_knifeSpear point folding knife.jpg|thumb|right|200px|Tranĉilo kun (5) lanc-pinta klingo.]]
[[Dosiero:Pocket-knife.jpg|thumb|right|200px|Tranĉilo kun (5) lanc-pinta (pluma) klingo.]]
[[Dosiero:CRKT M16 12 open.jpg|thumb|right|200px|Tranĉilo kun (8) tanto-klingo.]]
 
('''1''') Rekt-pinta klingo.
Tio ĉi havas rektan dorso-linion kaj supren kurbiĝantan eĝo-linion.<BRbr />
('''2''') Tren-pinta klingo.
Tio ĉi have supren kurbiĝantan pinton.
Tiu ĉi formo utilas por svinge fortranĉi lianojn ktp.<BRbr />
Klingo supren kurbiĝa, sed kun abtuza pinto kun vasta klingo, estas uzataj por senhaŭtigi bestojn, ĉar tia formo ne akcidente difektas la objekton per sia akra pinto.<BRbr />
('''3''') Klip-pinta klingo.
Populara stilo (precipe en Usono).
Tio ĉi havas konkavan kurbiĝon ĉe la pinto-dorso.
Tiu ĉi formo utilas por akiri akran pinton.
Iuj klip-pintaj klingoj havas preskaŭ rektan linion ĉe la pinto-dorso aŭtataŭ klaran konkavecon.<BRbr />
"Clip" de angla lingvo havas saman signifon de esperata "klipo" -- paperpinĉilo. Sed "Clip point" ne estas "paper-pinĉila pinto".
Koncizedire "clip'''ped''' point", t.e. "ĉirkaŭtondita pinto".
Ĉirkaŭtondite ĉe la pinto, rekt-pinta klingo fariĝas klip-pinta kun akra pinto.<BRbr />
('''4''') Fal-pinta klingo.
Populara stilo.
Tio ĉi havas konveksan kurbiĝon ĉe la pinto-dorso kompare kun konkava kurbiĝo de klip-pinto.
La pinto estas ne tiel akra sed fortika pli ol klip-pinto.<BRbr />
('''5''') Lanc-pinta klingo.
Populara stilo (precipe en Eŭropo).
La klinga pinto situas meze inter la klinga dorso kaj ventro, dum tio de la fal-pinto situas pli proksime al la dorso.
La specifa eco de la lanc-pinto de tranĉiloj estas simetria profilo, kaj ne tiom gravas, ĉu ĝia klingo estas ambaŭtranĉa kiel lanco aŭ nur unutranĉa.<BRbr />
Malgrandaj lanc-pinta klingo estas vokata kiel pluma klingo, ĉar ĝi iam estis uzata por akrigi pinton de birdpluma skribilo.<BRbr />
('''6''') Nadl-pinta klingo.
Tio ĉi estas tre malvasta lanc-pinta klingo.
Ĝi estas klingo-stilo ne por tranĉilo sed por pikilo, ekzemple stileto.<BRbr />
('''7''') Kastra klingo.
Tio ĉi havas malakran pinton por eviti akcidentan pikon.
Ĝi estas origine desegnita por kastri bestojn.<BRbr />
('''8''') Tanto-klingo.
Populara stilo.
Linio 51 ⟶ 50:
Tiu ĉi klingo havas obtuzan angulon de la eĝo-linio apud la pinto, ĉar tie renkontiĝas la du diferencaj beveloj.
(Anakaŭ japana ''Tantô'' havas ĉi-specajn diferencajn bevelojn sed ĝi ĝenerale ne havas tiel klaran eĝo-linian angulon.)
Iuj tanto-klingo havas klip-pinton ĉe la pinto-dorso.<BRbr />
('''9''') Ŝafpieda klingo.
Tio ĉi havas rektan eĝo-linion kun ronda dorso.<BRbr />
('''10''') Wharncliffe-klingo.
Tio ĉi similas al ŝafpieda klingo, sed ĝia dorsa kurbiĝo komenĉiĝas apud tenilo kaj kurbiĝas pli milde.<BRbr />
('''11''' kaj '''12''') Malofte vididataj.
Tio ĉi estas 'ulu'-klingo uzata de inuitaj inoj, sed simila klingo troviĝas ankaŭ en aliaj landoj.<BR>
 
En la bildo la klingoj ('''3''') klip-pinta, ('''5''') fal-pinta kaj ('''8''') tanto havas eĝon ankaŭ ĉe la pinto-dorso. Sed multaj ĉi-stilaj tranĉiloj havas ĉe la pinto-dorso nur "falsan" eĝon -- iugradeeĝon—iugrade smirgitan sed ne havantan akran eĝon.
Akra eĝo sur la klingo-dorso utilas por trapiki ion (kaj iun!). Tio ĉi kapablo estas konvena por pikarmiloj, sed malkonvena (danĝera) por tranĉiloj uzataj en diversaj laboroj. Falsa eĝo sur pinto-dorso utilas por iugrada trapik-kapablo kaj por malpezigo de la klingo, plie uzantoj povas facile akrigi la pinto-dorson laŭ sia prefero.
 
Estas aliaj klingo-stiloj ne menciitaj en la bildo.<BR>
 
Hoka klingo.
Klingo de falĉil(et)oj ks, kiuj kurbiĝas alidirekte ol ('''2''') tren-pinta klingo.
Ĝi estas uzata en agrikulturo aŭ ĝardenado por farĉi tigojn, herbojn ktp.<BR>
 
== Vidu ankaŭ ==
[[Tranĉilo]]