RSA (kriptado): Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Obersachsebot (diskuto | kontribuoj)
e roboto forigo de: et:RSA
e kor HTML (Check: 26) AWB
Linio 6:
 
Unu nokton en aprilo [[1977]], [[Ron Rivest]], sendorma pro
kapdoloro, inventis la [[algoritmo|algoritmon]]n de RSA, <b>'''la unua
sukcesa ĉifro de publika ŝlosilo </b>'''. La nomo "RSA" devenas de la
nomoj de la tri inventistoj: Rivest, Shamir kaj Adleman de
[[MIT]]. Ĝi estis priskribita en septembro 1977 en <cite>[[Scientific American]]</cite>.
 
RSA uzas du ŝlosilojn, unu [[publika ŝlosilo]] kaj unu [[kaŝa ŝlosilo]].
Kie ŝlosilo de [[DES]] havas maksimume 56 [[bito|bitojn]]jn, la de
RES estas senlima, tial pli malrompebla. Sed eĉ kun ŝlosilo de
56 bitoj, RSA estas multe pli sekura ol DES ĉar la kaŝa
Linio 18:
algoritmo de RSA estas 1000-oble pli malrapida ol DES.
 
RSA estas [[Usono|usona]] <b>'''patento #4405829</b>''', sed neniu, ne
eĉ [[Philip Zimmermann]], estis procesita sub la patento, tial ĝi
estas neprovita en tribunalo. RSA ne estas patentita ekster Usono
kaj [[Kanado]].
 
Ĉiu [[TTT]]-[[servilo]] kaj [[TTT-legilo]] de <b>'''Microsoft, Sun, Netscape,
Oracle</b>''', ktp, uzas RSA-on en ia formo. <b>'''Netscape 4.0</b>''' uzas ĝin por
sendi retpoŝton. La legilo de Netscape sendas datumon ĉifritan kiam la
bildo de ŝlosilo (en la maldekstra fundo) ne estas rompita.
 
=== Algoritmo ===
Por klarigo de la baza logiko de <b>'''RSA</b>''', legu la jenon:
 
Por klarigo de la baza logiko de <b>RSA</b>, legu la jenon:
 
<ol>
 
<li>Elektu du primojn, <b>'''p</b>''' kaj <b>'''q</b>'''.
<li> <b>'''n</b>''' = p x q
<li> <b>'''j</b>''' = (p-1)(q-1)
 
<li>Elektu nombron <b>'''e</b>''', kie e > 3 kaj e < n kaj e estas
primo relative al j -- tj—t.e., ne ekzistas nombro kiu estas faktoro
de e kaj j.
 
<li> <b>'''d</b>''' = (1 mod j) / e
 
<li>Nun, <b>'''por ĉifri</b>''' la mesaĝon, konvertu ĝin al nombro <b>'''M</b>'''
kaj diru:
 
Linio 51 ⟶ 50:
</ul>
 
kie <b>'''C</b>''' estas la mesaĝo ĉifrita.
 
<li><b>'''Por malĉifri</b>''' diru:
 
<ul>
Linio 61 ⟶ 60:
</ol>
 
La <b>'''publika ŝlosilo</b>''' estas (d, n) kaj la <b>'''kaŝa ŝlosilo</b>'''
estas (e, n). Kiun unu ŝlosilo ĉifras, tiun la alia povas malĉifri. La
ĉifrado (#6) kaj malĉifrado (#7) estas relative rapida, sed la kreo de
Linio 67 ⟶ 66:
okazas.
 
<b>'''Ekzemplo:</b>''' se p=5, q=11 kaj e=7, tiam n=55, j=40 kaj d=23. Tial
mesaĝo de 2 estas ĉifrita kiel 18.
 
<b>'''Por programi</b>''' la algoritmon, vi unue bezonos programojn
povas:
 
Linio 79 ⟶ 78:
</ul>
 
<b>'''Por rompi la ĉifron</b>''', vi devas kalkuli la kaŝan ŝlosilon
el la publika:
 
Linio 89 ⟶ 88:
n sufiĉe granda, la faktorigado estos praktike nekomputebla. Ekzemple, por
faktorigi nombron de 664 bitoj, komputilo, programita laŭ nuna scio,
bezonus almenaŭ 10<sup>23</sup> da cikloj -- tcikloj—t.e., gigaherca komputilo bezonus pli
ol miliono da jaroj! Aliflanke, ĉar la rapideco de komputiloj duobliĝas
ĉiu 18 monatoj (la [[Leĝo de Moore]]), la vulgara komputilo de la jaro 2020
povos faktorigi tiun nombron post kelkaj sekundoj!
 
<b>'''Alivorte</b>''', RSA funkcias ĉar p x q => n estas facila, sed la
inverso, n => p x q, estas tre malfacilega por grandega n.
 
<b>'''Notu:</b>''' Se iu eltrovas algoritmon kiu multe faciligas faktorigadon,
la sekureco de RSA (kaj PGP) forfandos. Esperu ke la usona registaro ne
sekrete eltrovos tian algoritmon.
 
[[Kategorio:Interreto]]
[[Kategorio:komputikoKomputiko]]
[[Kategorio:kriptografioKriptografio]]
 
[[ar:خوارزمية آر إس إيه]]