Ultramontanismo: Malsamoj inter versioj

'''Ultramontanismo''' estas orientiĝo favora al la papa supereco spirita kaj juridikcia super la politika povo (en religiaj aferoj kaj aparte en la nomumo de la episkopoj), opone al [[galikanismo]]. Tiu vorto devenas de la itala ''Ultramonte'' kiu signifas transmonta, do aliflanke de la Alpoj, en Italio. Tio estas orientiĝo precipe franca. Naskita en la [[16-a]] jarcento inter la katolikoj de la katolika Ligo dum la religiaj militoj, tiu orientiĝo reaperis en la [[17-a]] jc fronte al la nekatolikaj aliancoj de [[Ludoviko la 14-a]]. En la [[18-a]] jc, ultramontanismo intermiksiĝas kun la batalo kontraŭ la parlamenta kaj anglikana [[jansenismo]]. Ĝi do estas subtenata precipe de la [[Jezuito]]j.

== Historia kunteksto ==

Ekde la jaroj 1850, Eŭropo kaj Usono estas trafitaj de la intelekta revolucio : estas plena disvolviĝo de alfabetizado. En la 18-a jc, publiko el legantoj kreiĝis, kaj pro tio estis kreita cenzuro de verkoj. La baza deviga kaj senpaga lernejo estas en la konstitucio ekde 1848 kaj la alfabetizita popolo kreskas de 30% en 1830 ĝis 90% en 1850. En Francio, la situacio malrapide pliboniĝas kun abrupta akcelo inter 1865 kaj 1900. De tio rezultas ke la lernejo estos la fokuso de la konflikto inter la du Francioj.