Butros Butros-Gali: Malsamoj inter versioj

 

'''Boutros Boutros-Ghali''' aŭ en Esperanto [[Butros Butros-Gali]] ([[Araba lingvo|araba]]: بطرس بطرس غالي, [[Kopta lingvo|kopta]]: Ⲃⲟⲩⲧⲣⲟⲥ Ⲃⲟⲩⲧⲣⲟⲥ Ⲅⲁⲗⲏ) (naskita la 14an de novembro [[1922]]) estas [[Egiptio|egipta]] [[diplomato]] kiu estis la sesa [[Ĝenerala Sekretario de la Unuiĝintaj Nacioj|Ĝenerala Sekretario]] de la [[Unuiĝintaj Nacioj]] (UN) de Januaro [[1992]] al Januaro [[1997]].

 

Boutros Boutros-Ghali naskiĝis en [[Kairo]] en familio de [[Kopto|kopta eklezio]] (''Boutros'' estas ''Petro'' en la araba). Lia avo [[Boutros Ghali]] estis [[Ĉefministro de Egiptio]] de [[1908]] ĝis li estis mortigita en 1910.

 

Butros-Gali diplomiĝis ĉe [[Kairo Universitato]] en 1946, kiel [[Doktoro]] pri [[internacia juro]] en la [[Universitato de Parizo]], diplomito en [[internaciaj rilatoj]] de [[Politika scienco]] en 1949, kaj [[Jurdoktoro]] en la [[Thomas M. Cooley Fakultato pri juro]] en 1979. En la sama jaro, li fariĝis Profesoro de Internacia Juro kaj Internaciaj Rilatoj ĉe Kairo Universitato kaj daŭris en tiu profesio ĝis [[1999]]. Li fariĝis Prezidanto de la [[Centro pri Politikaj kaj Strategiaj Studoj]] en [[1975]] kaj Prezidanto de la [[Afrika Socio pri Politikaj Studoj]] en [[1980]]. Li estis [[Programo Fulbright|Esplora Sciencisto de Fulbright]] ĉe la [[Universitato Columbia]] de [[1954]] al [[1955]], Direktoro de la Centro pri Esploro(j) de la [[Akademio pri Internacia Juro de Hago]] de [[1963]] al [[1964]], kaj Invitita Profesoro ĉe la Fakultato pri Juro en la Universitato de Parizo de 1967 al 1968. Li estas ankaŭ la Honora Rektoro de la Instituto de Pacstudoj (Institute of Peace Studies), filio de la Kyunghee Universitato en Seulo.

 

 

Li estis delonge proksime asociiĝita kun la estraro en Egiptio. Lia politika kariero evoluis dum la [[Prezidento de Egiptio|prezidanteco]] de [[Anwar al-Sadat]]. Li estis membro de la Centra Komitato de la Araba Socialisma Unio de [[1974]] al [[1977]]. En Egiptio li estis [[Ministro por Eksterlandaj Aferoj de Egiptio|Ministro por Eksterlandaj Aferoj]] de 1977 ĝis la komenco de 1991. Tiam, li fariĝis Vic-ministro pri Eksterlandaj Aferoj dum kelkaj monatoj antaŭ iri al la UN. Kiel Ministro por Eksterlandaj Aferoj, li partoprenis de la pacakordoj inter Prezidanto Sadat kaj [[Ĉefministro de Israelo|israela ĉefministro]] [[Menachem Begin]].

Laŭ esplora ĵurnalistino [[Linda Melvern]], Boutros-Ghali aprobis sekretan armilan vendon de $26 milionojn al la registaro de [[Ruando]] en 1990, dum li estis Egiptia Ministro por Eksterlandaj Aferoj. La armilo estis kolektitaj de la [[Hutuoj|hutua]] reĝimo kiel parto de la tre konata, longe-daŭra preparado por la la posta [[Ruanda Genocido|genocido]]. Li estis jam la Ĝenerala Sekretario de UN kiam la amas-mortigoj okazis 4 jaroj post la vendado.

 

Elektita kiel Ĝenerala Sekretario, la plej grava posteno de la Unuiĝintaj Nacioj, en 1991, la Mandato de Boutros-Ghali daŭras polemika. En 1992, li proponis ''[[Pacagendo]]n (Tagordo por la Paco)''-n, sugesto por kiel UN povus respondi al perfortaj konfliktoj. Tamen, li estis kritikita pro la malsukceso de UN dum la [[Ruanda Genocido]] en 1994, kiu oficiale mortigis 1 milionon da homoj, kaj pro tio ke li ne sukcesis gajni apogon ene de la UN mem por interveni en la [[Angola interna milito]]. Unu el la plej malfacilaj taskoj dum lia Sekretariado estis la krizo de la [[Jugoslavaj militoj]] post la desintegro de [[Jugoslavio]]. Lia reputacio suferis pro la grandaj polemikoj rilate al la efikeco de la UN kaj la rolo de [[Usono]] en la UN. Laŭ liaj malŝatantoj, speciale la Usona Sekretario pri Eksterlandaj Aferoj [[Warren Christopher]] kaj la Ambasadoro de UN [[Madeleine Albright]], li simbolis la senmoveco de UN fronte al humanitaraj krizoj.

 

 

[[Richard A. Clarke|Richard Clarke]] (kontraŭ-terorisma spertulo de Usono), [[Michael Sheehan]], kaj [[James Rubin]] partoprenis tion, kion ili nomis "[[Operation Orient Express]] (Operacio Orient Express)". Clarke skribis:

"La diskutoj pri la rolo de U.N. antaŭsignis la usonan persistemon unu jaron poste kontraŭ la lukto de Boutros-Ghali por dua mandato kiel Ĝenerala Sekretario. Pli ol iu ajn alia kialo, estis lia agado en [[Bosnio]] kio igis nin senti ke li ne meritis duan mandaton - same kiel estis la forto de [[Kofi Annan]] dum la bombado en aŭgusto kio farigis lin (Annan) la plej ŝatata de multaj usonanaj respondeculoj. Kvankam la Usona kampanjo kontraŭ Boutros-Ghali, en kiu ĉiuj niaj kernaj alianculoj kontraŭis nin, estis long-daŭra kaj malfacila - speciale al [[Madeleine Albright|Albright]], kiu portis pezan kaj maljustan kritikon por ŝia rolo - la decido estis ĝusta, kaj plejeble ĝi savis la usonan rolon en la Unuiĝintaj Nacioj." ([[Richard Holbrook]], ''Al Fin Milito'' , p. 202)

 

De 1997 al 2002 Boutros-Ghali estis Ĝenerala Sekretario de [[Franclingvio|La Francophonie]], organizo de [[franca lingvo|franc-lingvaj]] landoj. De 2003 al 2006, li servis kiel Prezidanto de la [[South Centre (Think Tank)|La Suda Centro (Esplorinstituto)]], interregistara esplororganizo de evoluantaj landoj. Nune li estas Prezidanto de la Administracia Konsilio Curatorium (''Curatorium Administrative Council'') ĉe la [[Haga Akademio pri Internacia Juro]]. En 2003, Boutros-Ghali estis nomita kiel Direktoro de la Egiptia Nacia Konsilio pri Homaj Rajtoj, posteno, kiun li ankoraŭ tenadas.

 

Ekde aprilo 2007, Boutros-Ghali apogis la tiel nomitan [[Kampanjo por la Starigado de Parlamenta Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj]] kaj estis unu el la unuaj subskribintoj de la Kampanjo. En [http://www.unpacampaign.org/documents/en/BBG200705.pdf mesaĝo] al la Kampanjo, li emfazis la neceson starigi demokratian partoprenon de civitanoj ĉe tutmonda nivelo.

 

Boutros-Ghali aperis en la dokumentara filmo, "[[Back Door Channels: The Price of Peace]]." En siaj intervjuoj kun la Direktoro [[Harry Hunkele]], Boutros-Ghali priskribis sian rolon kaj tiun de ekz-Prezidento egiptia Anwar Sadat en fari pacakordon inter Egiptio kaj Israelo en marto 1979. (http://tvfestival.net/Pressreleaseuk.pdf)

 

En la fama usona televid-komedio "Seinfeld", la ĉefa rolulo Jerry Seinfeld ofte uzis la nomon "Boutros Boutros-Ghali" kiel ekkrio, speciale rilate al belegaj virinoj.

 

Kiel Ĝenerala Sekretario, Boutros-Ghali verkis ''An Agenda for Peace'' (Tagordo por la Paco).

 

 

[[ar:بطرس بطرس غالي]]

[[bn:বুত্রোস বুত্রোস গালি]]

[[bs:Boutros Boutros-Ghali]]

[[ca:Boutros Boutros-Ghali]]

[[cs:Butrus Butrus-Ghálí]]

[[da:Boutros Boutros-Ghali]]

[[de:Boutros Boutros-Ghali]]

[[en:Boutros Boutros-Ghali]]

[[es:Butros Butros-Ghali]]

[[fr:Boutros Boutros-Ghali]]

[[ga:Boutros Boutros-Ghali]]

[[hr:Butros Butros-Gali]]

[[id:Boutros Boutros-Ghali]]

[[it:Boutros Boutros-Ghali]]

[[lv:Butross Butross-Gali]]

[[mr:बुट्रोस बुट्रोस-घाली]]

[[nl:Boutros Boutros-Ghali]]

[[nn:Boutros Boutros-Ghali]]

[[pl:Boutros Boutros-Ghali]]

[[pt:Boutros Boutros-Ghali]]

[[sl:Butros Butros-Gali]]

[[sr:Бутрос Бутрос-Гали]]

[[sv:Boutros Boutros-Ghali]]

[[te:బౌత్రోస్ బౌత్రోస్ ఘలీ]]

[[tr:Boutros Boutros-Ghali]]

[[uk:Бутрос Бутрос Галі]]

[[war:Boutros Boutros-Ghali]]