Inkvizicio: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Robbot (diskuto | kontribuoj)
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: hy:Ինկվիզիցիա; cosmetic changes
Linio 1:
[[imageDosiero:Pedro Berruguete - Saint Dominic Presiding over an Auto-da-fe (1475).jpg|right|thumb|250px|[[Pedro Berruguete]]. ''Sankta Domingo prezidas aŭtodafeon'' ([[1475]]).]]
'''Inkvizicio''' aŭ '''Sankta Ofico''' ([[Latino|latine]]: ''Inquisitio Haereticae Pravitatis Sanctum Officium'') estas aro da institucioj organizitaj de la [[Katolikismo|katolika]] [[Eklezio]], por kontraŭbatali [[herezo]]jn. Ĝi estis unue kreita en [[1184]] kaj restrukturita en [[1232]] de la [[Papo]] [[Gregorio la 9-a]]. La oficiala Inkvizicio finiĝis en [[Hispanio]] en [[1834]]. Ĝiajn funkciojn transprenis ekde [[1967]] la eklezia institucio "Sankta Kongregacio pro Doktrino de la Kredo"
 
== Origino ==
Jam de la komenco de la Eklezio kiel institucio, alvenis la problemo de la traktado de la herezoj, tio estas, de la kristanoj kiuj havis malsamajn vidpunktojn rilate al la oficiala institucio. Tre ofte la konfrontado estis perforta, kaj ankaŭ intervenis la civilaj instancoj.
 
En [[Mezepoko]] alvenis la ideo krei specifan institucion por kontraŭbatali la herezojn. Speciale danĝera por la [[Papo]] estis la [[albigensismo]], disvolviĝinta en [[Francio]] ĉirkaŭ la [[12-a jarcento]], kaj tiam formiĝis en 1184 la unua Inkvizicio.
 
== Historio ==
Oni kutime dividas en historion de la Inkvizicio en kvar instituciojn: la mezepokan, la hispanan, la portugalan kaj la roman.
<!--
===Mezepoka Inkvizicio===
-->
=== Hispana Inkvizicio ===
 
En la Hispana Inkvizicio, estas unu Ĝenerala Inkvizitoro, nomita de la [[papo]], krom li, estris la inkvizicion la ''Consejo de la Suprema'' (Konsilantaro de la Plialta) (tribunalo de rejuĝo kun administraj funkcioj). En la Consejo de la Suprema estis naŭ membrojn: 5 konsilantoj, unu kontrolisto, tri konsilantoj nomitaj de la reĝo kaj unu dominikana konsilanto. La konsilantoj nomis reprezentanton apud [[Romo]]. La Consejo estis egaligita al reĝaj tribunaloj kaj en la ceremonioj ŝtataj, ĝi estis en honora loko, poste la Reĝa Konsilantaro kaj la Aragona Konsilantaro.
Linio 20:
Historie, la Inkvizicio en Hispanio okazis pro la revenko de la hispaniaj [[Maŭroj]], kaj celo kristanigi la judojn kaj maŭrojn loĝantajn en Hispanio.
 
=== Roma Inkvizicio ===
 
La ''Sacra Congregazione'' estis formita de ses [[kardinalo]]j nomitaj de la [[Papo]] kaj agis en la [[kurio]]. Ĝi ne havis blazonon aŭ publikajn ceremoniojn. Ĝia celo estis kontroli la kandidatojn al papeco. Krom la kardinaloj, estis unu kuna komisaro kiu ricevis la [[denunco]]jn, komencis procesojn kaj administris la "domon de Sankta Ofico". Tiu komisaro estis ĉiam [[dominikano]] kaj eniris la funkcion laŭvice. La Roma Inkvizicio ankaŭ, akcesore, kontrolis la herezojn en [[Italio]], kun tribunaloj en kelkaj urboj. En [[Venecio]] la respublika registraro rajtis nomi tri delegitojn al inkvicia tribunalo.
 
=== Portugala Inkvizicio ===
 
 
Linio 72:
[[hr:Inkvizicija]]
[[hu:Inkvizíció]]
[[hy:Ինկվիզիցիա]]
[[id:Inkuisisi]]
[[it:Inquisizione]]