Nordfrisa lingvo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VolkovBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: nds:Noordfreesch
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: ca:Frisó septentrional; cosmetic changes
Linio 20:
[[Dosiero:Frislandoj.png|thumb|200px|left|<center>la teritorio de la frisaj lingvoj]]
<br clear=left>
== Klasifiko ==
Plej proksimaj parencaj lingvoj estas la aliaj du frisaj lingvoj, la [[saterfrisa lingvo|saterfrisa]], la sola ankoraŭ vivanta branĉo de la [[orientfrisa lingvo]], kaj la [[okcidentfrisa lingvo]] kun pli-malpli 400.000 parolantoj en norda [[Nederlando]] (precipe ties provinco [[Frislando (provinco)|Frislando]]).
 
Linio 47:
 
=== Formortintaj dialektoj ===
La nordfrisaj dialektoj sur la duoninsulo [[Eiderstedt]], kiu situas pli sude ol la nuna lingvoteritorio, ĝis la 17-a jarcento cedis al la [[platgermana lingvo]]. La enloĝantoj de tiu duoninsulo, tre verda sur fekunda aluvia grundo, estis ekonomie prosperaj kaj kompare riĉaj, kaj havis abundajn komercajn kontaktojn kun la pli sudaj platgermane parolantaj regionoj ĉirkaŭ la urbego Hamburgo, kio plifaciligis la lingvoŝanĝon. Krome en la 16-a jarcento almigris signifa kvanto de nederlandlingvanoj<ref>[http://www.geschichte-s-h.de/vonabisz/hollaender.htm Societo pri la historio de Ŝlesvigo-Holstinio: "Nederlando kaj la okcidenta marbordo de Ŝlesvigo-Holstinio" (teksto germana)]</ref>.
 
Simila evoluo ankaŭ senteblis sur la insulo ''Strand'', kiu tamen malaperis dum la jaro 1634 pro inundo. Sur la orienta ero de la eksa insulo, la hodiaŭa ''Nordstrand'', la enloĝantoj ne sukcesis el propra forto per digoj resekigi la terenon – tial multaj frislingvanoj forlasis la terenon, nederlandlingvanoj tre spertaj pri digokonstruado venis kaj alportis sian lingvon, kiu loke miksiĝis kun la platgermana lingvo. Sur la nuna insulo [[Pellworm]], la okcidenta ero de la eksa insulo, kontraŭe resekigo de la tereno per digoj rapide sukcesis, kaj la frisaj enloĝintoj restis. Tiel tie ĝis la 18-a jarcento la nordfrisa lingvo pluvivis, kaj nur tiam cedis al la [[platgermana lingvo|plat-]] kaj pli poste standarda [[germana]]. La malnova frisa dialekto de la insulo Strand probable plej similis al tiu de la haligoj.
Linio 63:
* Horst H. Munske (eldoninto), ''Handbuch des Friesischen'' ["Manlibro de la frisa"], Tübingen: Niemeyer 2001
 
== Retaj ligiloj ==
* [http://frr.wikipedia.org/wiki/ vikipedia branĉo en la nordfrisa lingvo ankoraŭ estas en eksperimenta stadio]
* [http://www.nordfriiskinstituut.de/index.html retejo de la Nordfrisa Instituto "Nordfriisk Instituut" (en la germana)]
Linio 72:
 
[[br:Frizeg an norzh]]
[[ca:Frisó septentrional]]
[[da:Nordfrisisk (sprog)]]
[[de:Nordfriesische Sprache]]