Kiel registrite je 21:37, 15 aŭg. 2009 redakti SieBot (diskuto \| kontribuoj) 168 505 redaktoj e roboto aldono de: mwl:Ciéncia de la Tierra ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 05:11, 3 nov. 2009 redakti malfari Maksim (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 34 175 redaktoj + ĉio el Geosciencoj Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: [[Dosiero:Carl_Spitzweg_025.jpg\|thumb\|right\|''La geologo'', 19-a jarcenta pentraĵo de [[Carl Spitzweg]].]] [[Dosiero:Volcano q.jpg\|thumb\|180px\|[[Vulkano\|Vulkana]] erupcio<!-- estas la (liberigi, eldoni) de butikita energio de pli sube la surfaco de Tero, devenanta de radiaktiveco kaj gravita (specanta, klasado, ordiganta) en la Tera kerno kaj gasmufo, kaj restaĵa energio (konkeris, gajnita, amplifita) dum la Tero`s formigo.<ref>Enciklopedio de Vulkanoj, Akademia Premi, Londono, 2000</ref> -->]] [[Dosiero:Limu o Pele.jpg\|thumb\|180px\|Lafo fluas el la vulkano [[Kīlauea]] en la oceanon sur insulo [[Havajo (Insulo)\|Havajo]]]] [[Dosiero:Magnetosphere rendition.jpg\|thumb\|180px\|La [[magnetosfero]] ŝirmas la surfacon de Tero de la ŝargitaj partikloj de la [[suna vento]]. Ĝi estas kunpremata sur la taga flanko pro la forto de la alvenantaj partikloj, kaj etendata sur la nokta flanko. (Bildo ne en skalo)]] [[Dosiero:Mahameru-volcano.jpeg\|thumb\|180px\|Vulkano de la monto Bromo sur la insulo [[Javo]] en [[Indonezio]]]] [[Dosiero:Earth Eastern Hemisphere.jpg\|thumb\|180px\|Tero vidata el kosmo]] '''Terscienco''' estas fako de [[scienco]]j, kies esplorobjekto estas [[Tero]]: * '''[[Ekologio]]''' - scienco, kiu studas la rilatojn inter la vivantaj estaĵoj kaj ilia medio. Linio 14 ⟶ 20: * '''[[Petrologio]]''' - scienco pri ŝtonoj/rokoj, ilia konsisto, ilia evoluo La '''geosciencoj''' (derivita de la [[Greka lingvo\|greka]] Γεω ''geo'' de ''gē'' „tero“; ''tersciencoj'') ampleksas la [[scienco]]jn, kiuj okupiĝas pri la tero kaj do apartenas al la [[natursciencoj]]. Al la [[naturscienco]]j oni alkalkulas interalie la fakojn [[geologio]], [[geografio]], [[geoinformadiko]], [[paleontologio]], [[mineralogio]], [[petrografio]], [[kristalografio]], [[geofiziko]], [[geodezio]], [[glaciologio]], [[kartografio]], [[fotogramometrio]], [[meteorologio]] kaj [[pedologio\|grundoscienco]]. La geosciencoj uzas la sciojn kaj metodojn de la bazosciencoj [[fiziko]], [[matematiko]], [[astronomio]], [[kemio]] kaj [[biologio]]. Ĉar la geosciencoj estas tre [[interdisciplina]]j kaj fakkombinantaj, ekzistas multaj specifaj disciplinoj, kiuj forte koncernas la [[medio]]n, ekzemple la [[aplikata geologio]] larĝasence, la [[inĝeniergeologio]], [[hidrogeologio]], [[hidrologio]], [[geokemio]] (specife la [[mikrobiologia geokemio]]), [[geoekologio]], [[meteorologio]], [[klimatologio]], [[geotermio]]. La geosciencoj ludas ĉefan rolon por la provizo je energio kaj je krudmaterialoj en la [[mondo]]. Geosciencistoj projektas kaj realigas la esploradon je [[trinkakvo]], karbonoksidoj ([[nafto]], [[tergaso]], [[karbo]]), metaloj kaj nemetaloj ([[petro\|ŝtonaĵoj]] kaj [[teraĵoj]]), kiel ekzemple [[gravelo]], [[konstrusablo]], [[tegol-argilo]], [[kalcia karbonato\|kalko]], [[cemento]] ktp., sed ankaŭ nukleenergiaj krudmaterialoj ([[urano]]) kaj [[tervarmo]]. Sed la ekstraktado de tiuj krudmaterialoj apartenas prefere al la tereno de la [[inĝenierscienco]]j, precipe de la [[minado]]. La aplikataj geosciencoj estas bezonataj ĉe multaj [[konstruprojektoj]] ([[fundamentado (konstrufako)\|fundamentado]]) de konstruaĵoj, [[terkonstruado]], [[fundkonstruado]] kaj [[tunelkonstruado]]). La [[spacoplanado]], la [[mediprotektado]] ĝis la [[rubekonomio]] ([[deponejo]]j) bezonas geosciencajn sciojn. La difino de la nocio "geosciencoj" ne estas tute klara. La fako [[geografio]] estas bona ekzemplo por tio. La supre nomitaj "malmolaj" temoj estas ankaŭ eroj de la "[[fiziogeografio]]". Aliflanke ekzistas la branĉo "[[antropogeografio]]" kun multnombraj rilatoj al la ja spacorilataj, sed ne senpere "ter"-rilataj temoj. Menciendaj estas ekzemple [[ekonomigeografio]], [[socigeografio]] kaj multaj aliaj. Sed ankaŭ tiu supozita kontraŭdiro perdas sian gravecon per la kreskantaj intervenoj de la homo en la sistemon de la [[geosfero]]. == La unuopaj sciencobranĉoj == ; [[astrogeodezio]] ; [[pedologio\|grundoscienco]] ; [[distanca esploro]] ; [[fotogramometrio]] ; [[geokemio]] ; [[kosmokemio]] ; [[geodezio]] ; [[geografio]] ; [[geoinformadiko]] ; [[geologio]] ; [[geofiziko]] ; [[geomorfologio]] ; [[geotekniko]] ; [[geotermio]] ; [[hidrologio]] ; [[inĝeniergeologio]] ; [[kartografio]] ; [[kristalografio]] ; [[limnologio]] ; [[meteorologio]] ; [[mineralogio]] ; [[oceanografio]] ; [[paleoklimatologio]] ; [[paleontologio]] ; [[petrologio]] kaj [[petrografio]] ; [[petrofiziko]] ; [[stratigrafio (geologio)\|stratigrafio]] ; [[tektoniko]] ; [[vulkanologio]] ; [[ekonomigeologio]] == Konataj geosciencistoj == [[Georgius Agricola]] [[Walter Christaller]] [[Stephen Jay Gould]] [[Arthur Holmes]] [[Carl Friedrich Gauß]] [[Alexander von Humboldt]] [[James Hutton]] [[Charles Lyell]] [[Georg von Neumayer]] [[William Smith]] [[Nicolaus Steno]] alinome [[Nicolaus Steno\|Nils Stensen]] [[Alfred Wegener]] [[Abraham Gottlob Werner]] == Literaturo == == Vidu ankaŭ == [[Mondo]] * [[Terhistorio]] * [[Geologia temposkalo]] * [[Fosilio]] * [[Dinosaŭro]] * [[Glaciepoko]] * [[Tertremo]] * [[Vulkano]] [[Kategorio:Terscienco\| ]]▼ ~~<br clear=all>~~ {{projektoj\|commonscat=Earth sciences}} ▲[[Kategorio:Terscienco\| ]] [[an:Zenzias d'a Tierra]]

Terscienco: Malsamoj inter versioj