Citrata acido: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Alexbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: ca:Àcid cítric
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: ar:حمض الليمون; cosmetic changes
Linio 1:
[[Dosiero:Zitronensäure - Citric acid.svg|thumb|180px|Struktura formulo de citra acido]]
[[Dosiero:citric-acid-3d.png|thumb|right|Molekulo de citra acido]]
[[Dosiero:Zitronensäure im Mikroskop mit Polfilter besser.jpg|thumb|180px|Kristalo de citra acido sub [[polarizita lumo]], pligrandigo 200-foje]]
[[Dosiero:Zitronensäure 200 fach Polfilter.jpg|thumb|180px|<!-- _Citroenzuur_ -->]]
[[Dosiero:Lemon-edit1.jpg|thumb|180px|[[Citrono]]j, [[oranĝo]]j, kaj aliaj [[citrusaj]] fruktoj enhavas altajn koncentritecojn de citra acido]]
[[Dosiero:5centCitroenzuur.JPG|thumb|180px|<!-- _Een_ _euromunt_ _nadat_ er _druppels_ _citroenzuur_ op _hebben_ _gelegen_ -->]]
 
'''Citra acido''' ('''citrona acido'''; laŭ [[IUPAC]]: '''2-hidroksipropan-1,2,3-trikarbona acido''') estas senkolora, akvosolvebla [[karbona acido]], kiu apartenas al la fruktaj acidoj. '''Citrato''' estas salo de citra acido.
 
Krom la senakva acido ekzistas ankaŭ la citronacida monohidrato (C<sub>6</sub>H<sub>8</sub>O<sub>7</sub>&nbsp;·&nbsp;H<sub>2</sub>O), en kiu unu molekulo da citrona acido entenas unu molekulon da [[kristala akvo]].
 
== Historio ==
La citran acidon izolis en 1784 [[Carl Wilhelm Scheele]] unuafoje el suko de [[citrono]], tiel la alternativa nomo. fakte la citra acido estis jam konata pli frue, sed sub aliaj nomoj. La araba alkemiisto [[Ĝabir ibn Hajan]] malkovris ĝin en la [[9-a jarcento]].
 
La citrona suko permesas hejmajn eksperimentojn, kiel tiu de la nevidebla [[inko]], kiu aperas en tiom da romanoj kaj filmoj pri policistoj, kiel en "[[La nomo de la rozo]]", kaj videblas nur ĉe kandelo. Tiu cidra acido permesas ankaŭ solvi diversajn materialojn kiel ovoŝelo, tiele oni povas enmeti en fridujon en poto ovojn ene de citrona suko kaj post kelkaj tagoj la ŝelo solviĝos, sed la ovo ne rompiĝos; tio permesos diversajn receptojn.
Linio 29:
[[Kategorio:Kemiaj kombinaĵoj]]
 
[[ar:حمض ستريكالليمون]]
[[bg:Лимонена киселина]]
[[ca:Àcid cítric]]