Stomako: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Melancholie (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: hak:Vi
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: my:အစာအိမ်; cosmetic changes
Linio 2:
 
vidu
* [[kropo]], [[postkropo]] de birdoj ([[maĉostomako]])
* [[remaĉula stomako]]
 
 
'''Stomako''' estas [[digestado|digesta]] organo de ĉiuj [[bestoj|bestaj]] [[organismo]]j. La plej primitiva formo troviiĝas en [[polpo]]j, kie srtomako estas ankaŭ sekrecia organo. Stomako estas kava organo el [[muskolo|muskola]] histo, kiu estas kovrita interne per [[mukozo]]. En tiu kavo estas digestita la [[nutraĵo]]-kaĉo per [[stomaksuko]], kiu konsistas el [[proteino|protein]]-malkombina enzimo [[pepsino]] kaj [[klorida acido]]. Eĉ dum ripozo de digestado sekrecias la glandoj ĉ. 10 ml stomaksukon je horo. Dum nutrado povas la sekreciado de stomaksuko altiĝi ĝis 1000 ml je horo. La sekreciado estas direktita jam antaŭ la nutrado per [[nervo]]-impulsoj kaj per [[hormono]]j. La nutrokaĉo transportiĝas per [[muskolkuntiirĝo]] ([[peristaltiko]]) al [[piloro]]. Tiu formas pordon inter stomako kaj [[intesto]]. Ĝi malfermiĝas regule, por ke la nutrokaĉo pluiru al [[duodeno]].
 
[[Rondbuŝuloj]], [[pulmofiŝoj]], kelkaj [[ostaj fiŝoj]] ne havas stomakon. La stomako estas ĝenerale unuparta kaj simpla (la mukozo estas unueca). La birdoj havas dupartan stomakon (glandan kaj muskolan).
Linio 13:
 
[[Dosiero:Gastro-intestinal tract.png|thumb|200px|
La [[digesta sistemo]] de la homo.<br />
1=[[ezofago]],
2=[[stomako]],
Linio 23:
8=[[anuso]]
]]
== Biologia signifo ==
=== Antaŭdigesto ===
Stomako servas por antaŭdigestado de la manĝaĵoj. La vera digestasdo okazas ĉe la bestoj kaj ĉe la homoj en [[inteso]] aŭ en special [[maldika intesto]]. En la stomako eriĝas antaŭ ĉio la [[proteino]]j al konstrupartoj. La [[graso]]j tarpasas stomakon grandparte sen malkombiniĝo, ĉar la stomsuko enhavas nur en malgranda kvanton da [[lipazo]]j. En la stomako la solidaj materialoj iĝas fluidecaj kaj tiel antaŭpreparitaj por la plia digestado.
 
Linio 33:
Stomako ebligas [[bonfarto]]n per malmulta manĝo je tago. Piloro zorgas pri reteno de materialoj en stomako, por ebligi daŭran digestadon de tiuj. Tiuj materialoj estas plukondukitaj al intesto nur malrapide.
 
== Konstruo de stomako ĉe homo ==
=== Makroskope ===
Deekstere, oni dividas ''grandan'' kaj ''malgrandan kurbiĝon'' ([[Curvatura major]] kaj [[Curvatura minor|minor]]), kiuj reprezentas la dekstarn kaj maldekstran parton kaj la t.n. ’'grandan'' kaj ''malgrandan reton' ([[Omentum majus]] und [[Omentum minus|minus]]).
 
Makroskope oni dividas la sekvajn terenojn:
Linio 41:
* Stomaka ''[[fundo]]'' (Fundus) estas parto de stomaka blazo, kieu super la stomaka buŝo situas normale aerplenita.
* ''[[Korpo]]'' (Corpus), el tiu konsistas granparto de stomako.
* Sub la Corpus troviĝas ''[[antro]]'' antrum.
* ĉe trairo al [[duodeno]] troviĝas [[Pylorus]] (piloro), kiu funkcias kiel ferma muskolo.
 
=== Histologio ===
 
Spektata per mikroskopo konsistas stomako el multaj [[stomaglando]]j, kiuj plenumas diversajn taskojn kaj staras el diversaj ĉeloj:
* ĉefĉeloj, kiuj sekrecias [[pepsinogeno]]n.
* kromĉeloj, kiuj sekrecias mukozon, kiu protektas la stomakon de [[stomakacido]].
Linio 52:
* entero-ĥromafinformaj ĉeloj, kiuj enhavas [[histamino]]n (kiu liveras stomaksekrteciaĵon).
 
== Vidu ==
* [[stomaka ulcero]]
* [[gastrito]]
* stomakkarcinomo
* gastroskopio
 
[[Kategorio:Digesta sistemo]]
Linio 124:
[[mr:जठर]]
[[ms:Perut]]
[[my:အစာအိမ်]]
[[nl:Maag]]
[[no:Magesekken]]