Golĝaparato: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
SieBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: tr:Golgi aygıtı
Eynar (diskuto | kontribuoj)
ĝenerala plibonigo de la artikolo
Linio 1:
[[dosiero:Nucleus_ER_golgi.jpg|left|thumb|300px|
Skema prezento de [[ĉelkerno]], [[endoplasma retikulo|ER]] kaj '''Golĝagolĝa aparato''':<br>
1- ĉelkerno.<br>
(1) ĉelkerno. (2) [[kernporo]]. (3) raspa ER. (4) glata ER. (5) [[ribosomo]] sur raspa ER. (6) transportontaj proteinoj. (7) transport-[[veziketo]]j. (8) Golĝa aparato. (9) ''Cis''-flanko de la Golĝa aparato. (10) ''Trans''-flanko de Golĝa aparato. (11) [[cisterno]]j de Golĝa aparato.]]
2- [[kernporo]].<br>
3- raspa endoplasma retikulo.<br>
4- glata endoplasma retikulo.<br>
5- [[ribosomo]] sur raspa endoplasma retikulo.<br>
6- transportontaj proteinoj.<br>
7- transport-[[veziketo]]j.<br>
8- golĝa aparato.<br>
9- ''cis''-flanko de la golĝa aparato.<br>
10- ''trans''-flanko de golĝa aparato.<br>
11- cisternoj de golĝa aparato.]]
 
La '''golĝa aparato''' (aŭ ''diktiosomo'') estas [[organeto|ĉelorganeto]] trovebla en preskaŭ ĉiuj [[eŭkariotoj|eŭkariotaj]] ĉeloj. Ĝi estis nomumita pro la itala siencisto [[Camillo Golgi]], kiu malkovris ĝin<ref>[http://www.nobel.se/medicine/articles/golgi Biografio de Camillo Golgi ĉe la Nobel-premia paĝaro] (angle)</ref> en [[1898]]. Pro tio ĉi, li ricevis duonon de la [[1906]]an [[Nobel-premio pri fiziologio aŭ medicino|Nobel-premio pri medicino]].
La strukturo kaj funkcio de Golĝa aparato ne estas homogena, montras polusiĝon. La kurbiĝanta ekstera flanko (cis-poluso, cis-flanko) surhavas multajn veziketojn, kiuj algluiĝas al la randoj de la retaro. Tiu poluso havas direktan kontakton kun la kava interno de glata ER kaj per helpo de la etaj veziketoj eĉ kun la raspa DER.
 
Ĝi konsistas el amaso de multaj ''cisternoj''. -Cisternoj estas plataj, glataj, per [[biomembrano]] ĉirkaŭfermitaĉirkaŭfermitaj strukturostrukturoj, en kies interno [[oligosakarido|oligo]]- kaj [[polisakarido| polisakaridopolisakaridaj]] ĉenoj povas alkudriĝi je [[proteino]]j kaj kiuj povas [[laĉo|delaĉiĝi]] ĉe la ekstera fino kiel [[Golĝagolĝaj veziketo]]jveziketoj. Tiuj veziketoj servas por elĉeligo de la modifitaj proteinoj, transprenitaj el la [[endoplasma retikulo]] (enplasma retaro).
La interna flanko (trans-poluso) rigardas al la ĉelmembrano kaj al tiu gluiĝas pli grandaj Golĝi-veziketoj.
 
== Strukturo ==
La diko de la ĉela membrano de la cis- ĝis la transflanko kreskas de 6-7,5 ĝis 10-12 [[nm]].
 
La strukturo de golĝa aparato ne estas homogena, ĝi montras polusiĝon:
En la Golĝa aparato okazas la modifo de la proteina strukturo kaj produkto de glikoproteidoj. Tie ĉi sinteziĝas la fosfolipidoj kelkaj polisakaridoj (kitino, pektino).
La* strukturo kaj funkcio de Golĝa aparato ne estas homogena, montras polusiĝon. Lala kurbiĝanta ekstera flanko (cis-poluso, cis-flanko) surhavas multajn veziketojn, kiuj algluiĝas al la randoj de la retaro. Tiu poluso havas direktan kontakton kun la kava interno de glata ERendoplasma retikulo kaj per helpo de la etaj veziketoj eĉ kun la raspa DERendoplasma retikulo.
La* la interna flanko (trans-poluso) rigardas al la ĉelmembrano kaj al tiu gluiĝas pli grandaj Golĝi-veziketoj.
 
La diko de la ĉela membrano de la cis- ĝis la transflanko kreskas de 6-7,.5 ĝis 10-12 [[nanometro|nm]].
Ĝi ankaŭ densigas la entenon de la vakuoloj.
 
Ĉe [[bestoj]] kaj [[plantoj]], la golĝa aparato montras diferencon:
''vidu:'' [[ĉelbiologio]]
* en la animalaj ĉeloj troviĝas ofte multaj diktiosomoj dense unu apud la alia,
* en la plantaj ĉeloj situas ili sporade en la tuta [[citoplasmo|ĉelplasmo]] kaj estas malpli.
 
== Funkcio ==
 
En la Golĝagolĝa aparato okazas la modifo de la proteina strukturo kaj produkto de glikoproteidoj. Tie ĉi sinteziĝas la fosfolipidoj kelkaj polisakaridoj (kiel [[kitino,]] aŭ [[pektino]]).
'''Golĝa aparato''' estas nocio el la areo de la [[biologio]] kaj apartenas al la [[ĉelorganeto]]j. Kiel Golĝa aparato, ĝi estis nomumita post la itala siencisto [[Camillo Golgi]] (1844-1926), kaj signifas la tutaĵon de la ĉiu ''diktosomo'' en [[biologia ĉelo]].
 
Ĝi ankaŭ densigas la entenon de la vakuoloj.
Ĝi konsistas el amaso de multaj ''cisternoj'' - plataj, glataj, per [[biomembrano]] ĉirkaŭfermita strukturo, en kies interno [[oligosakarido|oligo]]- kaj [[polisakarido| polisakarido]] ĉenoj povas alkudriĝi je [[proteino]]j kaj kiuj povas [[laĉo|delaĉiĝi]] ĉe la ekstera fino kiel [[Golĝa veziketo]]j. Tiuj veziketoj servas por elĉeligo de la modifitaj proteinoj, transprenitaj el la [[endoplasma retikulo]] (enplasma retaro).
 
''vidu:'' [[Kategorio:ĉelbiologio]]
Ĉe [[bestoj]] kaj [[plantoj]], la Golĝa aparato montras diferencon: en la animalaj ĉeloj troviĝas ofte multaj diktiosomoj dense unu apud la alia, en la plantaj ĉeloj situas ili sporade en la tuta [[citoplasmo|ĉelplasmo]] kaj estas malpli.
<!-- <gallery>
Dosiero:Nucleus ER golgi ex.jpg|<!-- thumb|left|180px|Ĉelkerno, _endoplasmatisch_ _reticulum_ _en_ '''Golĝi-aparato'''. (1) [[Ĉelkerno]]. (2) [[_Kernporie_]]. (3) [[_Ruw_ _endoplasmatisch_ _reticulum_]] (_RER_). (4) [[_Glad_ _endoplasmisch_ _reticulum_]] (_SER_, _de_ S _komt_ _van_ ''_Smooth_''). (5) [[Ribosomo]] _op_ _het_ _RER_. (6) [[Proteino|_Eiwitten_]] _die_ _getransporteerd_ _worden_. (7) [[_Transportblaasje_]]. (8) [[Golĝi-aparato]]. (9) _Cis_ _kant_ _van_ _het_ _Golgi_ _apparaat_. (10) _Trans_ _kant_ _van_ _het_ _Golgi_ _apparaat_. (11) [[_Cistern_]]_en_ _van_ _het_ _Golgi_ _apparaat_. (12) [[_Secreetblaasje_]]. (13) [[_Celmembraam_]]. (14) _Afgescheiden_ _eiwitten_. (15) [[Citoplasmo]]. (16) [[_Extracellulaire_ spaco]] -->
 
Dosiero:Golgijev stanica.png|<!-- thumb|left|180px| -->
 
Dosiero:JadroERGKmebr.jpg|<!-- thumb|left|180px|_Obrázek_ _ukazuje_ _schéma_ _systému_ [[ĉelkerno|_jádro_]] (1) - [[_endoplazmatické_ _retikulum_|_ER_]] (3, 4) - _GA_ ((10, Dek)) - [[_cytoplazmatická_ _membrána_]] (13) a _děje_ s _ním_ _spojené_ -->
[[Kategorio:ĉelbiologio]]
<gallery>
Dosiero:Nucleus ER golgi ex.jpg|<!-- thumb|left|180px|Ĉelkerno, _endoplasmatisch_ _reticulum_ _en_ '''Golĝi-aparato'''. (1) [[Ĉelkerno]]. (2) [[_Kernporie_]]. (3) [[_Ruw_ _endoplasmatisch_ _reticulum_]] (_RER_). (4) [[_Glad_ _endoplasmisch_ _reticulum_]] (_SER_, _de_ S _komt_ _van_ ''_Smooth_''). (5) [[Ribosomo]] _op_ _het_ _RER_. (6) [[Proteino|_Eiwitten_]] _die_ _getransporteerd_ _worden_. (7) [[_Transportblaasje_]]. (8) [[Golĝi-aparato]]. (9) _Cis_ _kant_ _van_ _het_ _Golgi_ _apparaat_. (10) _Trans_ _kant_ _van_ _het_ _Golgi_ _apparaat_. (11) [[_Cistern_]]_en_ _van_ _het_ _Golgi_ _apparaat_. (12) [[_Secreetblaasje_]]. (13) [[_Celmembraam_]]. (14) _Afgescheiden_ _eiwitten_. (15) [[Citoplasmo]]. (16) [[_Extracellulaire_ spaco]] -->
Dosiero:Golgijev stanica.png|<!-- thumb|left|180px| -->
Dosiero:JadroERGKmebr.jpg|<!-- thumb|left|180px|_Obrázek_ _ukazuje_ _schéma_ _systému_ [[ĉelkerno|_jádro_]] (1) - [[_endoplazmatické_ _retikulum_|_ER_]] (3, 4) - _GA_ ((10, Dek)) - [[_cytoplazmatická_ _membrána_]] (13) a _děje_ s _ním_ _spojené_ -->
</gallery>
<br clear=all> -->
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{el}} http://www.zytologie-online.net/golgi-apparat.php (germane)<!-- Golĝi-aparato _Aufbau_ _und_ _Funktion_ -->
 
{{el}} http://www.nobel.se/medicine/articles/golgi <!-- _Ausführlicher_ _Artikel_ -->
== Referencoj ==
{{el}} http://cellbio.utmb.edu/cellbio/Golgi.htm#insertion <!-- _Golgi_ _Complex_: ''_Structure_ _and_ _Function_'' -->
{{referencoj}}
 
[[af:Golgi-apparaat]]