Unuiĝo de Italio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
TobeBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: af:Unifikasie van Italië
Linio 7:
 
==Antaŭaĵoj==
[[Image:CongressVienna.jpg|thumb|left|300px|''[[Viena Kongreso|La kongreso de Vieno]]'' de [[Jean-Baptiste Isabey]], [[1819]].]]
Komence de la 19-a jarcento [[Italio]] estis nur geografia unuo, ĉiu popolo havis siajn diferencajn kutimojn, lingvon, flagon aŭ himnon. Okupis la italan duoninsulon mozaiko de ŝtatoj, kelkaj okupitaj de fremdaj potencoj.
 
Linio 14:
Pro la malvenko de [[Napoleono]], la [[Viena kongreso]] ([[1815]]) rekonstruas denove la geografian spacon de [[Italio]] atentante ĉefe la interesojn de la reĝaj familioj kaj de la grandaj eŭropaj potencoj, neniam de la popolaj interesoj.
 
La [[Aŭstra imperio]] ekprenis [[Lombardujo]]n kaj la [[Veneto]]n kaj krome lokigis aŭstriajn princojn en la regnoj de Parmo, [[Modeno]]n kaj Toskanion. [[Sardio]] kaj Piemonto unuiĝis en la [[Regno de Sardio|Regno de Piemonto-Sardio]], kiu ricevis [[SabojoSavojo]]n kaj [[Nico]]n. Oni restarigis la Papan Ŝtaton kaj la Burbonojn en la regno de Napolo, kiu eknomiĝis [[Reĝlando de la du Sicilioj]].
 
Oni reenkondukis la absolutismon en ĉiuj ŝtatoj. La registaroj enmetitaj de la [[Viena Kongreso]] ne klakuliskalkulis pri la popola apogo, kaj pro tio ili devos esti helpitaj de la Aŭstria Imperio.
 
Dume, la [[Naciismonaciismo]] plue disvastiĝis, sprone pro reveno al absolutismo kaj pro la ekonomia progreso. La pliigo de la tekstila produktado de Piemonto necesis [[interna merkato|internan merkaton]] pli ampleksan kie sendi siajn produktaĵojn. La etendo de la [[fervojo]] favoris la komunikadon kaj la unuigon de la diversaj ŝtatoj. Aliaj unuigantaj elementoj estis [[katolikismo]], itala kulturo kaj [[romantikismo]], kiu identigis Italion kun la ''[[Itala literaturo|Risorgimento letterario]]'', per kio ĝi atingis grandan politikan povon. Ŝajnaj literaturaj skribaĵoj estis plnplenajplenplenaj je aludoj al sklaveco aŭ la tiranio. Kie oni ne permesis la kritikon oni uzis la [[satiro]]n.
 
==Notoj==