Aglo nigra: Malsamoj inter versioj

'''Arrano beltza''' ("La aglo nigra" en la [[Eŭska lingvo|eŭska]]) estas malnova eŭska simbolo, kiu montras nigran aglon sur flava fono. Ĝi plej ofte, sed ne nepre, estas uzata de eŭskaj radikaluloj kiel unu el la simboloj de "Euskal Herria" aŭ [[Eŭskio]] kun la [[Ikurrina]] (eŭska flago). Ĝi korespondas pli al [[Reĝa aglo]] aŭ "Golden Eagle" en la [[Angla lingvo|angla]] aŭ "Águila Real" en la [[Hispana lingvo|hispana]] ol al simpla nigra aglo sur flago. Ĝi referencas al ''Aquila chrysaetos homeryi'' kiel raso de aglo. Ĝi estas protektata raso ĉar oni kalkulis nur milon en 1990 en [[Iberio]]. Ĝi estas forta simbolo kiel la [[Ikurrina]], la [[Lauburu]] kaj [[Zazpiak Bat]].

 

Aglo nigra dekomence estis sigelo de Reĝo [[Sanĉo la 3-a de Navaro]], kiu, unuigante la Reĝlandon de [[Aragono]] kun [[Kastilio]], havis sub sia krono ĉiujn teritoriojn de eŭskaj kulturo kaj lingvo, inkluzive teritoriojn tradicie kastiliajn. Lia reĝlando etendiĝis de [[Galegio]] ĝis [[Mediteraneo]]. Laŭ nacia eŭska interpretado, la regno de Sanĉo la 3-a konsistigis historian precedencon por la aspiroj al unuigo de eŭsklingvaj teritorioj sub la kuratoro de sendependa ŝtato. El hispana vidpunkto, ĝi estas unu el la unuaj provoj formi unuigitan Hispanion.

 

Tiu simbolo estas plej ofte uzata de "Ezker Abertzalea" (maldekstra partio), kiu konsideras ĝin kiel "simbolon de la plej malnova teritorio de Euskal Herria". Tiel, flanke de [[Ikurrina]] (la oficiala flago en la [[Eŭska Aŭtonoma Komunumo]]), devenanta de [[Sabino Arana]], tiu flava flago kun nigra aglo estas plej ofte uzata, ĉar ĝi estas simbole konsiderata kiel pli vera kaj pli origina. Pro la samaj kialoj, estas pli ofta uzo fare de revolucia maldekstro de tradicia termino "Euskal Herria" ol la neologismo "Euskadi", kreita de Sabino Arana en la 19-a jarcento (tamen, Euskadi komencas esti pli kaj pli ofte asociata al Eŭska Aŭtonoma Komunumo).

 

Kelkaj eŭskaj por-Hispaniaj organizaĵoj en [[Eŭskio]] kaj [[Navaro (reĝlando)|Navaro]] uzas Arrano Beltza el mala vidpunkto ĉar ĝi estas simbolo de hispana unueco. Laŭ ili, ili pretekstas ke Sanĉo la 3-a aperas en multaj historiaj dokumentoj, sub la nomo "Rex Hispanorum Regum", aŭ "Reĝo de la reĝoj de [[Hispanio]]" (aŭ de hispanoj). El ilia vidpunkto, tio demonstras, ke la [[Navaro (reĝlando)|Reĝlando de Navaro]] ekvidis Hispanion kiel teritorian kaj historian unuon, malgraŭ ĝia politika divido. Sanĉo la 3-a ankaŭ faris reĝlandon el Kastilio, lasante la zorgon al sia filo Fernando uzi ''Arrano beltza'', kaj tra reĝoj kaj reĝinoj ĝis [[Isabel la 1-a (Kastilio)|Isabel la Katolika]].