Kvodlibeto: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
'''kvodlibeto''' ([[Latina lingvo|lat.]] ‚kiel plaĉas‘) estas muzikaĵo, en kiu melodioj estas [[polifonio|polifonie]] kombinitaj, kiuj origine ne rilatis unu kun la aliajnaliaj kaj samtempe sonas kune. Tiu formo estas la malnova formo; '''Kvodlibeto''' ankaŭ povas esti muzikaĵo kombinita el pluraj laŭplaĉaj melodioj, kiuj eksonas unu post la alia.
 
 
== La malnova formo de kvodlibeto ==
La unuaj plurvoĉaj voĉkantaj komponaĵoj, kiuj celis ŝercan efikon per intenca sinsekvigo de ne interrilataj teksteroj kaj melodieroj, datiĝas el la jaro 1544 („Guter, selzamer, und künstlicher teutscher Gesang, sonderlich ettliche künstliche Quodlibet“ = Bona, stranga kaj arta germanlingva kantado, aparte kelkaj artaj kvodlibetoj). La kompontekniko de kvopdlibetokvodlibeto tamen estas pli antikva, kiel dokumentas la [[Kodekso Montpellier]] (14-a jarcento) per diversaj kvodlibetecaj verkoj. Ankaŭ kelkaj motetoj el la 13-a jarcento surmontras kvodlibetecojnkvodlibetecajn elementojn, ĉar ili kombinas diversajn antaŭekzistajn melodiojn.<ref> Dolores Pesce: ''Beyond Glossing: The Old Made New in Mout me fu grief/Robin m'aime/Portare''. En: Dolores Pesce (eld.): ''Hearing the Motet: Essays on the Motet of the Middle Ages and Renaissance.'' Stanford 1997, p. 28-51.</ref>
 
En la [[glogaŭa kantaro]] el [[Germanio]] ekzistas tri kvodlibetoj pri ''O rosa bella'' de [[John Dunstable]] (1390–1453), kiuj konservas la originan ''kanton'', kontrapunktatan en la tenoro kun komencaĵoj de diversaj germanaj popolkantoj. La unua kvodlibeto citas ne malpli ol 22 amkantojn.
Linio 19 ⟶ 18:
 
=== Romantisma muziko ===
[[Carl Maria von Weber]] Verkisverkis kvodlibeton por 2 konatvoĉoj kaj piano (op. 54 n-o 2, 1817) ''So geht es in Schnützelputz-Häusel'' Kaj kvodlibeton atribuita al li kiel dramomuziko por ''Das österreichische Feldlager'' de Heinrich Schmidt laŭ [[Friedrich Schiller]]) okaze de la festado de la venko dum la batalo ĉe Lepsiko en 1813.
 
Dum la [[bidermajro]] Lala kvodlibeto estis reekprenata de la komponistoj de la [[vieno|viena]] popolkomedio kaj precipe en la pecoj de [[Johann Nestroy]] adaptitaj kiel scena kantoserio.
 
[[Albert Lortzing]] verkis kvodlibetojn pri ''Der Kapellmeister von Venedig'' de L. Breitenstein, la magia farso ''Der verkaufte Schlaf'' de [[Karl Haffner]] (1844) samkiel ''[[Einen Jux will er sich machen]]'' (''Freunde, kommt zu Tische,'' 1842) de [[Johann Nestroy]].