RSA (kriptado): Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e roboto aldono de: et:RSA (algoritm) |
Yekrats (diskuto | kontribuoj) eNeniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
'''RSA''' estas la unua malsimetria [[ĉifrado|ĉifro]], tio signifas, ke oni uzas diversajn ŝlosilojn por enĉifri kaj deĉifri.
La sistemo ebligas uzadon de du ŝlosilojn: [[publika ŝlosilo|ŝlosilo publika]] kaj [[kaŝa ŝlosilo|ŝlosilo kaŝa]]. [[PGP]] estas simpligita, malaltekosta formo de RSA.
Unu nokton en aprilo [[1977]], [[Ron Rivest]], sendorma pro kapdoloro, inventis la [[algoritmo]]n de RSA, '''la unua sukcesa ĉifro de publika ŝlosilo '''. La nomo "RSA" devenas de la nomoj de la tri inventistoj: Rivest, Shamir kaj Adleman de [[MIT]]. Ĝi estis priskribita en septembro 1977 en <cite>[[Scientific American]]</cite>.
RSA uzas du ŝlosilojn, unu [[publika ŝlosilo]] kaj unu [[kaŝa ŝlosilo]]. Kie ŝlosilo de [[DES]] havas maksimume 56 [[bito]]jn, la de
RES estas senlima, tial pli malrompebla. Sed eĉ kun ŝlosilo de 56 bitoj, RSA estas multe pli sekura ol DES ĉar la kaŝa ŝlosilo ne estas sendita aŭ eĉ sciita de alia. Aliflanke, la algoritmo de RSA estas 1000-oble pli malrapida ol DES.
RSA estas [[Usono|usona]] '''patento #4405829''', sed neniu, ne eĉ [[Philip Zimmermann]], estis procesita sub la patento, tial ĝi
estas neprovita en tribunalo. RSA ne estas patentita ekster Usono kaj [[Kanado]].▼
▲estas neprovita en tribunalo. RSA ne estas patentita ekster Usono
Ĉiu [[TTT]]-[[servilo]] kaj [[TTT-legilo]] de '''Microsoft, Sun, Netscape, Oracle''', ktp, uzas RSA-on en ia formo. '''Netscape 4.0''' uzas ĝin por
sendi retpoŝton. La legilo de Netscape sendas datumon ĉifritan kiam la bildo de ŝlosilo (en la maldekstra fundo) ne estas rompita.▼
▲sendi retpoŝton. La legilo de Netscape sendas datumon ĉifritan kiam la
===Algoritmo===
Linio 60 ⟶ 45:
</ol>
La '''publika ŝlosilo''' estas (d, n) kaj la '''kaŝa ŝlosilo''' estas (e, n). Kiun unu ŝlosilo ĉifras, tiun la alia povas malĉifri. La ĉifrado (#6) kaj malĉifrado (#7) estas relative rapida, sed la kreo de ŝlosiloj (#1-#5) estas malrapida. Aliflanke, La kreo de ŝlosiloj ne ofte
okazas.
'''Ekzemplo:''' se p=5, q=11 kaj e=7, tiam n=55, j=40 kaj d=23. Tial mesaĝo de 2 estas ĉifrita kiel 18.
'''Por programi''' la algoritmon, vi unue bezonos programojn povas:
<ul>
Linio 85 ⟶ 65:
</ul>
Sed j estas (p-1)(q-1), kaj p kaj q estas la primaj faktoroj de n. Sed por n sufiĉe granda, la faktorigado estos praktike nekomputebla. Ekzemple, por
faktorigi nombron de 664 bitoj, komputilo, programita laŭ nuna scio, bezonus almenaŭ 10<sup>23</sup> da cikloj—t.e., gigaherca komputilo bezonus pli▼
ol miliono da jaroj! Aliflanke, ĉar la rapideco de komputiloj duobliĝas ĉiu 18 monatoj (la [[Leĝo de Moore]]), la vulgara komputilo de la jaro 2020▼
▲bezonus almenaŭ 10<sup>23</sup> da cikloj—t.e., gigaherca komputilo bezonus pli
▲ĉiu 18 monatoj (la [[Leĝo de Moore]]), la vulgara komputilo de la jaro 2020
povos faktorigi tiun nombron post kelkaj sekundoj!
'''Alivorte''', RSA funkcias ĉar p x q ⇒ n estas facila, sed la inverso, n ⇒ p x q, estas tre malfacilega por grandega n.
'''Notu:''' Se iu eltrovas algoritmon kiu multe faciligas
sekrete eltrovos tian algoritmon.
| |||