Mitokondrio: Malsamoj inter versioj

'''Mitokondrio''' estas [[organelo]] de [[Ĉelo]]j.

'''Bildo :''' Skemo de Mitokondrio.

1. Interna membrano. 2. Ekstera membrano. 3. Kresto. 4. Mitokondria matrico</center>

Ene de la mitokondrioj okazas la ĉela spiro: t.e. la uzado de oksigeno por obteni energion. Energio ĉeestas en nukleotido kun tri fosfatoj nomita ATP ([[adenozina trifosfato]]: trifosfata grupo de sukero kun 5 karbonoj ("[[ribozo]]") kaj "[[adenino]]", kiu estas [[alkalo]] ankaŭ ĉeestanta en la DeoksiriboNuklea Acido ([[DNA]]). Preskaŭ ĉiu biologia proceso bezonanta energion prenas ĝin el ATP. Dum la proceso, [[dioksido de karbono]] (CO₂) foriras el la mitokondrio.

 

La manĝaĵoj estas rompataj en pli simplaj molekuloj danke la laboro de la [[enzimo]]j kiuj troviĝas en la [[ĉelplasmo]]. Tiel, ne gravas ĉu ni komencas la malkomponadon de molekuloj el [[lipido]]j (grasoj), [[glucidoj]] (sukeroj) aŭ el [[proteino]]j, ni alvenas al komuna produkto: [[Acetila Koenzimo A]] (Acetyl-CoA). Tiu molekulo, en la mitokondria eno, ekas la Ciklo de la Citrato (nomita tiel ĉar la citrata acido estas la unua mezprodukto sia). En tiu ciklo oni obtenas (normale, po unu molekulo de Ac.-CoA): 3 molekulojn [[NADH]], 2 FADH₂, 1 GTP kaj CO₂. La CO₂ estas elspirata per la pulmoj. GTP estas simila ol ATP. Ĝi ankaŭ enhavas energion utilan. NADH kaj FADH₂ havas energiaj elektronoj (e^-) kiuj estas enmetataj en la "Kateno de Alportado de Elektronoj" ĉeestanta en la Interna Membrano de la Mitokondrio. Tie, la energio de la elektronoj permesas la aliradoj de protonoj (H⁺) el la mitokondria matrico al la intermembrana spaco. Tiuj protonoj malaltigas multe la "pH" de la intermembrana spaco kaj ili bezonas reiri al la matrico ĉar ili estas multaj pozitivaj elektrikaj ŝarĝoj kune. La energio kiun ili elspezas reitante la matricon, movigas enmembranan enzimon "ATPsintaso"n (ATP faranta enzimo) kaj tiu movado havas la sufiĉan energion por enmeti fosfaton en grupo "ribozo" + "adenino" (="adenosino") por krei ATP. La uzataj elektronoj unuiĝas al hidrogeno kaj al spirata oksigeno por fari akvon. Tial, oksigeno estas necesa por vivi.

 

{{Commons|Mitochondrion}}

 

[[Kategorio:Biokemio]]

[[Kategorio:Zoologio]]

[[Kategorio:Ĉelbiologio]]

 

[[af:Mitochondrium]]

[[it:Mitocondrio]]

[[ja:ミトコンドリア]]

[[ka:მიტოქონდრია]]

[[ko:미토콘드리아]]