Kokopelli: Malsamoj inter versioj

'''Kokopelli''' estas mitologia persono prezentata kiel ĝiba flutludisto, devenanta de la malnovaj amerindianajamerindiaj kredoj de la okcidenta sudo de [[Usono]], antaŭ pli ol 3000 jaroj. Kokopelli estis bildo de la [[mitologio]] de la indianojindiĝenoj [[Anasazi-kulturo|anasazioj]], simbolo de fekundeco, de ĝojo, de festo, de longa vivo. Ĝi estas ankaŭ menestrelo, spirito de la muziko, rakontisto, komerca vojaĝisto, pluvigisto, resanigisto, profesoro, ŝerca magiisto, deloganto, fekundigisto (cetere oni konas lin ankaŭ kiel "anasazia Casanova" aŭ "Casanova de la klifloĝantoj" ĉar ĝi estas ofte prezentata kun maskla atributo je troigita grandeco). Kokopelli posedas la saĝecon de la aĝo. Tiu ĝoja vojaĝanto havas lecionon por ĉiu. Ĝia plej grava leciono ŝajnas esti ke nioni ne devus konsideri la vivon tro serioze.

Ĝi estas aparte viva en la regiono de la « Kvar anguloj », alta ebenaĵo situanta sur kvar ŝtatoj ([[Nova-Meksikio]], [[Kolorado]], [[Utaho]] kaj [[Arizono]]) kies intersekco troviĝas en la rezervejo de la indianojindiĝenoj [[navahoj]]. Tamen surrokaj pentraĵoj montrante ĝin estis trovitaj en [[Peruo]] kaj en [[Kanado]].

Kokopelli estas la sola persono antropomorfa konata sur roka pentraĵo, kiu havas nomon, identecon kaj senduban genron. Iuj komparis ĝian gravecon por la sudokcidentaj indianojindiĝenoj al tiu de [[Abrahamo]] por la judoj kaj al tiu de [[Paul de Tarse|sankta Paŭlo]] por la kristanoj.

Kokopelli similas al [[Osiris]] en la egipta religio. Kaj, kiel Osiris, ĝi havas seksan ligilon. Ne en malpura senco, sed tiuj, kiuj adoras ĝin kredas en la kreado de la mondo. Osiris estas la Dio de la fekundeco (same kiel la signifo de la sekso), kiel pruvas al nioni ĝia verda koloro. Kokopelli estas bazita sur la sama veraĵo. Ambaŭ estas prezentataj en la ĉielo per la sama konstelacio - [[Oriono (konstelacio)|Oriono]].

En la kulturoj de multaj terpopoloj, estas kutime simbolo, kiu estas rekonebla de ĉiuj, indikanta la kernon de ilia kredsistemo. La egipto[[Egipto]] havis simbolon de eterneco - la Ankh. En aliaj antikvaj kulturoj [[okangulo]], aŭ cirklo, indikas senrompan linion, kiu simbolas la nedistingeblecon inter la Komenciĝo kaj la Fino. La kristanoj havas la krucon, simbolon de la elaĉeto, kiu kondukas al la eterna vivo. laLa indiĝenaj amerikanojamerikaj havas la [[preĝrado]]n (''Prayer Wheel''), simboligo de la kvar direktoj de kie ŝprucas la potenco kaj la vivo. La kristanaj amerikaj indianoj ofte kunigas la du, kio donas riĉan kombinon de tradicio kaj de nova kredo. La bildo de Kokopelli estas simbolo de la vivkreado. La popolo, kiu ĉiam konis kaj adoris Kokopelli pluvivigis tiun kredon netuŝitanetuŝitan jarcenton post jarcento portante tiun konon proksime de siaj koroj kaj amante ĝin.

La ĝibo de Kokopelli estas kelkfoje prezentata kiel arko, kiu kovras tute lian dorson. Alifoje, ĝi kovras nur la malsupran duonon. Ĝiaj brakoj estas kutime prezentataj en formo de "Vo" kun kubutoj direktitaj malsupren, alteren. Ĝia antaŭa kruro estas ofte prezentata simetrie de la ĝibolinio. Same, la malantaŭa kruro estas kutime prezentata kiel daŭrigo de la korpolinio. La fluto, kiu vere estas nazo, estas kutime prezentata kiel rekta linio, aŭ kiel paro de rektaj linioj. Kelkfoje, tamen, ĝi estas kurba. Ofte, ĝi prezentas bulban finon - kiel la fino de [[klarneto]] au de [[funelpafilo]]. Malpara nombro de elementoj konsistigas la kreston sur la kapo de Kokopelli. En la kulturo de la puebloj, la festa kresto prezentas la antenojn de la lokusto, al kiu ĝi estas kelkfoje asociita. Kiel reprezentanto de la spiritmondo, ĝi aperas kun plumoj sur la kapo. En aliaj priskriboj, la kresto sur la kapo prezentas la lumradiojn.

Iam, kiam li serĉis sovaĝajn figojn en profunda arbareto en la arbaro, la juna Kokopelli estis timigita de agonia ĝemo basa kaj profunda. Singardeme, li direktiĝis al la raslo. Estis griza [[lupo]] kaptita per kaptilo. Vidante Kokopelli alproksimiĝi, la griza lupo muĝis kaj montris blankajn kaj pintajn grandajn dentojn. « Mi ne intencas malbonon al vi » diris Kokopelli alproksimiĝante singardeme al la lupo kaj per sia tuta forto, li provis malfermi la kaptilon. Ve, liaj manetoj ne estis sufiĉe fortaj.

Kun kora varmo kaj tre feliĉa pri si mem, Kokopelli reiris direkte al sia domo, forgesante ke li havos nenion por manĝi ĝis la nokto. Tamen, lia ĝojo ne daŭris. Alproksimiĝante al la vilaĝo, li konstatis ke la vilaĝanoj estis frapitaj per subita malsano. Dum lia mallonga foresto, terura plago estis frapinta unujn kaj la aliajn, inkluzive de la patrino de Kokopelli, kiu ne estis indulgita.

Tiunokte, ĉe la litkapo de sia patrino, li tenis al ŝi la manojn sed lia patrino ne plibone fartis. Konsciante sian nepovecon, Kokopelli kuris el la kaverno al la arbaretoj, kun larmoj fluetantaj sur siaj vangoj. Li kuris kaj kuris, ĝis kam li ne povis plu iri kaj eksidis, la ŝultrojn skuatajn per singultoj. Subite, li aŭdis movojn proksime en la arbedaroj kaj levis la kapon. La matena lupo rigardis lin je malpli ol ŝtonĵeta distanco !

Rigardante, la lupo ekretroiris al la arbaretoj. Instinkte, Kokopelli postiris ĝin. Tra la arbedaroj kaj sub la arboj, Kokopelli atingis senarbejon, kie li estis ĉirkaŭata de la arbarbestoj. « Via popolo ĉasis pli ol ĝi bezonis kaj ĝi ege reduktis nian nombron. La homo malobeis la leĝon inter ni kaj la naturo. La malsano estas via puno. Vi, tamen estas malsama. La griza lupo diris al ni vian kuraĝon kaj bonecon. Eble estas ankoraŭ espero por vivi harmonie kaj kune malgraŭ tio » muĝis la blanka [[urso]].

Aŭdante tiujn parolojn, Kokopelli sentis siajn okulojn fermiĝi kaj li eniris profundan dormon. En lia somnolo, ĉiu besto - la blanka urso (la resanigo), la blanka lupo (la inteligenteco), la [[rano]] (la kanzonkantisto) kaj la [[kojoto]] (la humuro), donis al li talenton kaj fine la plej grava el ĉiuj gardistoj, la [[aglo]], lokis lignan fluton koloritan per la kvar koloroj de la kvar finoj de la tero - la blua (la nordo), la oranĝa (la okcidento), la purpura (la sudo), la flava (la oriento) - ĉe la flankon de Kokopelli.

=== Kokopelli kaj la virinoj de la [[maizo]] ===

La vilaĝa [[ŝamano]] diris al la viroj "Ni devas danci la dankodancon, danke pro esti revenintaj sanaj kaj savitaj". La viroj ekkriis "Kiel ni povas danci dankodancon post la morto de ĉiuj niaj edzinoj ?" La ŝamano simple diris "Fidu al la kreema naturo". Do, la viroj organizis dankodancon kaj tiunokte la Naturo aperis antaŭ la ŝamano. Ĝi diris al li fari neimageblaĵon. Ĝi diris al li engrundigi ĉiujn virinojn kune, en unikan tombon malmulte profundan. La postan matenon la virinoj estis enterigitaj kune. Tiunokte, la viroj kaj la infanoj dancis la dankodancon kun pezaj koroj. La naturo kovris la vilaĝon per profunda dormo kaj sendis fantastan spiriton al la vilaĝo. La spirito estis alta kaj majesta kaj flutludis. Ĝi iris al la tombo kaj komencis flutludi. Li klinis sin super la tombo kaj, ludante, ĝi ploris, ploris. Je la fino de 20 sunsubiroj, nia Kreanto diris al ĝi, "Kokopelli, vi restos ĝiba por ĉiam kiel omaĝo al la knabinoj, kiujn oni konos por ĉiam kiel la junulinoj de la Maizo. La larmoj, kiuj eliris el via koro, fariĝis vivsemoj, la maizo. La popolo neniam plu suferos pro malsato ĉar vi donis al ili la vivon. (Andy Salinas)

La Dio Kokopelli intervenas en [[romano]] de la fama usona romanverkisto [[Tony Hillerman]], 'La tempoŝtelisto'.

En "La agla spuro", romano legebla de ĉiuj, etuloj kaj granduloj, de Frédéric Lasaygues, la legantoj povas renkonti Kokopelli.

[[Kategorio:AmerindianaIndiĝena Kulturokulturo de norda AmerikoNordameriko]]

[[Kategorio:Historio de la usonaj amerindianojindiĝenoj]]

[[Kategorio:AmerindianaAmerindia mitologio]]