Hiperiono (luno): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
Linio 1:
{{TemasPri|natura satelito de Saturno |[[Hiperiono]]}}
-----
{{Informkesto astronomia objekto
|Nomo = Hiperiono
Linio 11 ⟶ 10:
|Loko_de_malkovro = [[Usono]]
|Malkovrinto = - William Cranch Bond,<br />- George Phillips Bond
|Aliaj_nomojOficiala_nomo = Saturno VII
|Unua_superflugo = [[Voyager 2]]<br />({{dato|24|aŭgusto|1981}})<ref>[http://nssdc.gsfc.nasa.gov/imgcat/html/object_page/vg2_4396355.html Hiperiono - Voyager 2 (577 000 km malproksime)] {{lingvokodo|en}}</ref>
|Unua_surteriĝo =
|Granda_duonakso = 1 481 000 km
|Discentreco = 0,123
Linio 30 ⟶ 28:
|Premo = 0
}}
'''Hiperiono''' estas [[naturaj satelitoj de Saturno|satelito de Saturno]], kiu aspektas kiel [[spongo (ilo)|spongo]].
 
'''Hiperiono''' estas [[naturaj satelitoj de Saturno|satelito de Saturno]], kiu aspektas
kiel [[spongo (ilo)|spongo]].
 
==Malkovro==
Linio 40 ⟶ 36:
==Ecoj==
===Rotacio===
La fotoj far de [[Voyager 2]] kaj fotometraj mezuroj de Tero montras, ke la hiperiona rotacio estas [[Teorio de kaoso|kaosa]]: ĝia rotacia akso varias ne-antaŭvideble. Hiperiono estas la ununura kaosa objekto [[Nun en 2009|nun konata]] en la sunsistemo, sed [[informadika simulado|simuladoj]] montris ke, en la estinto, aliaj neregulaj satelitoj tiel kondukis.
rotacio estas [[Teorio de kaoso|kaosa]]: ĝia rotacia akso varias ne-antaŭvideble.
Hiperiono estas la ununura kaosa objekto [[Nun en 2009|nun konata]] en la sunsistemo, sed
[[informadika simulado|simuladoj]] montris ke, en la estinto, aliaj neregulaj satelitoj
tiel kondukis.
 
Tia kaosa rotacio kialigas per la neregula formo de la satelito, ĝia discentra orbito kaj [[orbita resonanco]] 3:4 kun [[Titano (luno)|Titano]]
kaj [[orbita resonanco]] 3:4 kun [[Titano (luno)|Titano]]
 
===Aspekto===
Ĝi estas unu el plej granda [[nun en 2009|nun konata]] astro kun neregulan formon (nur [[Proteo (luno)|Proteo]] estas pli granda nesfera objekto). Hiperiono verŝajne estas ero de pli granda objekto, frakasita de alfrapo. Ĝia surfaco estas riĉega je profundaj
[[alfrapa kratero|krateroj]] kiuj donas spongan aspekton. Ĝia denso, 0,6 × 10<sup>3</sup> kg/m<sup>3</sup>, estas tiu de porhava [[akvo|akva]] [[glacio]], sed ĝia febla albedo indikas, ke ĝi estas kovrita de maldika tavolo de malhela-ruĝa materialo
(nur [[Proteo (luno)|Proteo]] estas pli granda nesfera objekto). Hiperiono verŝajne estas ero
de pli granda objekto, frakasita de alfrapo. Ĝia surfaco estas riĉega je profundaj
[[alfrapa kratero|krateroj]] kiuj donas spongan aspekton. Ĝia denso, 0,6 ×
10<sup>3</sup> kg/m<sup>3</sup>, estas tiu de porhava [[akvo|akva]] [[glacio]], sed ĝia febla albedo indikas, ke ĝi estas kovrita de maldika tavolo de malhela-ruĝa materialo
<ref>[http://www.space.com/scienceastronomy/070704_sponge_moon.html Malkovroj pri la gigata kosma spongo] {{lingvokodo|en}}</ref>.
Oni hipotezis, ke tia materio, kies koloro memorigas la malhelan materialon de [[Japeto (luno)|Japeto]], estus veninta de [[Febo (luno)|Febo]].
de [[Japeto (luno)|Japeto]], estus veninta de [[Febo (luno)|Febo]].
 
== Notoj kaj referencoj ==
{{referencoj}}
<references /> <!-- Helpo : http://eo.wikipedia.org/wiki/Helpo:Referencoj kaj piednotoj -->
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{el}}{{en}} [http://www.solarviews.com/eng/hyperion.htm Hiperiono (Saturno V) (el ''"View of the Solar System"'')] {{lingvokodo|en}}
{{el}}{{en}} [http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Sat_Hyperion La luno Hiperiono (el paĝaro de NASA)] {{lingvokodo|en}}
{{el}}{{en}} [http://saturn.jpl.nasa.gov/science/moons/hyperion/ Hiperiono el "Cassini, Misio Ekvinokso"] {{lingvokodo|en}}
{{el}}{{en}} [http://www.planetary.org/explore/topics/our_solar_system/saturn/hyperion.html Hiperiono, kaosa luno ''"The Planetary Society"''] {{lingvokodo|en}}
{{el}}{{fr}} [http://jmm45.free.fr/planetes/hyperion/hyperion.htm Hiperiono, el la paĝaro de Jean-Michel] {{lingvokodo|fr}}
{{el}}{{fr}} [http://www.planete-astronomie.fr/les-satellites-mineurs-de-saturne.html La malgrandaj Saturnaj satelitoj (el ''"Planète Astronomie''")] {{lingvokodo|fr}}
{{el}}{{fr}} [http://www.techno-science.net/?onglet=news&news=3020 Hiperiono, stranĝa luneto de Saturno (el ''"Techno-Science.net"'')] {{lingvokodo|fr}}
{{el}}{{fr}}/{{en}} Hiperiono, au Saturno VII (el ''<s>naŭ</s>8 planedoj'') [http://www.lasam.ca/billavf/nineplanets/hyperion.html france] {{lingvokodo|fr}}, [http://www.nineplanets.org/hyperion.html angle] {{lingvokodo|en}}
{{el}}{{de}} [http://www.monde.de/tethys-telesto-calypso.html Tetiso, telesto kaj Kalipso (el ''"Projekto Luno"'')] {{lingvokodo|de}}
 
{{SunSistemo}}