Kiel registrite je 22:43, 14 feb. 2010 redakti Thijs!bot (diskuto \| kontribuoj) 101 900 redaktoj e roboto aldono de: th:ยุคคลาสสิก (ดนตรี) ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 21:30, 12 mar. 2010 redakti malfari Xqbot (diskuto \| kontribuoj) Robotoj 151 748 redaktoj e roboto modifo de: th:ดนตรียุคคลาสสิก; cosmetic changes Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 3: [[Okcidenta mondo\|okcidenta]] [[muziko]] okazis en granda parto de la [[18-a jarcento]], kaj en la frua [[~~19-a jarcento\|~~19-a jarcento]]. Kvankam la terminon '''[[klasika muziko]]''' oni uzas kiel ĝeneralan terminon, Linio 20: kaj [[Klasika muziko#Fruromantika muziko (Komenco de la 19-a jarcento)\|romantika]] periodoj. Inter ĝiaj [[komponisto]]j troviĝis [[Joseph Haydn]], [[Muzio Clementi]], [[Jan Ladislav ~~DUSÍK~~DUSÍK]], kaj [[Carl Philipp Emanuel Bach]], sed verŝajne la plej konataj komponistoj el tiu ĉi periodo estas [[Wolfgang Amadeus Mozart]] kaj [[Ludwig van Beethoven]] ~~—~~— Beethoven ankaŭ listiĝas kiel aŭ romantika komponisto, aŭ komponisto, kiu estis parto de la transiro al la romantikismo. == Historio de la klasika periodo == === La klasika stilo kiel parto de pli granda ŝanĝiĝo en arto === Meze de la [[18-a jarcento]], Linio 53: en kiu oni preferis meti melodion super subordigitan harmonion ~~—~~— kombinaĵo nomata [[homofonio]]. Tio signifis, ke ludado de akordoj, eĉ se ili interrompis la melodian glatecon de individua parto, Linio 118: pli gravaj instrumentajn detalojn, kaj ankaŭ faris la uzon de karakterizaj ritmoj ~~—~~— ekz. atentigaj malfermaj fanfaroj, la ritmo de funebra marŝo, aŭ la menueta ĝenro ~~—~~— pli grava por starigi kaj unuigi la tonon de individua movimento. Linio 145: kaj faris la antaŭsignojn ilin aŭgurantajn jen pli aŭdeblaj, kaj jen plie objektoj de "ludado" kaj renverso ~~—~~— t.e., komponistoj pli kaj pli kreis falsajn atendojn nur forglitigonte la muzikon en tute alia direkto. === Originoj de la klasika stilo (~~1730–1760~~1730–1760) === Komence la nova stilo alproprigis barokajn formojn ~~—~~— la "[[Triparta ario\|tripartan arion]]" kaj la "[[simfonio]]n" kaj "[[konĉerto]]n" ~~—~~— kaj komponadis per pli simplaj partoj, pli da ennotigita ornamado, Linio 202: se foje ili estis opiniataj kiel pli pasintecaj ol nuntempaj ~~—~~— Bach, Händel, kaj Telemann ĉiuj komponadis longe preter la punkto, je kiu la homofonia stilo klare eksupreniĝis. Linio 216: la pli malnovajn formojn el la baroko. === La frua klasika stilo (~~1760–1775~~1760–1775) === Antaŭ la malfruaj 1750-aj jaroj Linio 283: Li prenis ekzistantajn ideojn, kaj fundamente ŝanĝis ilian funkciadon ~~—~~— kio meritis por li la titolojn "patro de la [[simfonio]]" kaj "patro de la [[arĉinstrumenta kvarteto]]". Oni povus ja diri, ke li estis la patro de la [[sonata formo]] ~~—~~— kiu, en sia klasika florado, dependis de drama kontrasto, streĉiĝo de melodio kontraŭ harmonio kaj ritmo, Linio 299: kiuj funkciis kiel instigo por lia antaŭeniro, estis la unuaj rimarkiĝoj de tio, kio poste nomiĝis "romantikismo" ~~—~~— la fazo de "[[ŝtormo kaj luktado]]" en la artoj: mallonga periodo, Linio 332: el barokaj kaj klasikaj stiloj. === La meza klasika stilo (~~1775–1790~~1775–1790) === Haydn, post laborado dum pli ol jardeko Linio 378: nek li celis krei operajn verkojn, kiuj estos ludataj multajn noktojn antaŭ granda aŭskultantaro ~~—~~— Mozart deziris por si ambaŭ. Plie, Mozart havis guston por pli kromataj akordoj Linio 400: En Mozart, Haydn lernis pli grandan amplekson en aranĝado, drama efiko, kaj melodiaj rimedoj ~~—~~— la lernaj rilatoj estis reciprokaj. Linio 461: kaj kiuj poste kondukis la klasikan stilon en novaj direktoj. En Londono en tiu ĉi tempo estis ankaŭ [[Jan Ladislav ~~DUSÍK~~DUSÍK]], kiu, simile al Clementi, kuraĝigis pianofaristojn etendi la registron Linio 467: kaj tiam plene utiligis la nun malfermitajn eblecojn. La gravecon de Londono en la klasika periodo oni ofte ne taksas ~~—~~— sed ĝi servis kiel hejmo por la pianofarejo Broadwood, kaj kiel komencopunkto por komponistoj, Linio 478: kaj etenditajn prezentojn sur toniko kaj dominanto. === La malfrua klasika stilo (~~1790–1820~~1790–1820) === Kiam Haydn kaj Mozart komencis komponadon, Linio 610: je longeco, ambicio, kaj harmoniaj rimedoj. === Klasika influo super postaj komponistoj === Muzikaj epokoj malofte malaperas tuj subite; Linio 642: per sia pliiĝanta uzado de la kvarto kiel konsonancon, kaj per modala plursenceco ~~—~~— ekz., en la malfermiĝo de la Simfonio en D minora. Linio 667: pri esto de konstanta kaj ritme unueca akompana figurado. La sonato "Lunluma" de Beethoven fariĝis tipo por centoj da pli malfruaj pecoj ~~—~~— en kiu la balanca moviĝado de ritma figuro provizas grandan parton de la dramo Linio 677: pli diversaj instrumentoj, la kreskado de koncertaj societoj, kaj la nehaltigebla regado de la piano ~~—~~— kio kreis grandegan aŭskultantaron por rafinita muziko ~~—~~— ĉiuj kontribuis al la moviĝo al la "romantika stilo". Precizigi la limdaton estas neeble: Linio 711: en kiu ili loĝis. == Komponistoj el la klasika epoko == * [[Jean-Baptiste Masse]] (ĉ. [[1700]] ~~–~~– ĉ. [[1756]]) * [[Michel Blavet]] ([[1700]]~~–~~–[[1768]]) * [[Johan Agrell]] ([[1701]]~~–~~–[[1765]]) * [[Giovanni Battista Sammartini]] ([[1701]]~~–~~–[[1775]]) * [[Johann Ernst Eberlin]] ([[1702]]~~–~~–[[1762]]) * [[Johann Gottlieb Graun]] (ĉ. [[1702]] ~~–~~– [[1771]]) * [[Carl Heinrich Graun]] (ĉ. [[1703]] ~~–~~– [[1759]]) * [[Giovanni Battista Pescetti]] (ĉ. [[1704]] ~~–~~– ĉ. [[1766]]) * [[Baldassare Galuppi]] ([[1706]]~~–~~–[[1785]]) * [[Georg Reutter]] ([[1708]]~~–~~–[[1772]]) * [[Franz Xaver Richter]] ([[1709]]~~–~~–[[1789]]) <!--aldonita--> * [[Michel Corrette]] ([[1709]]~~–~~–[[1795]]) * [[Giovanni Battista Pergolesi]] ([[1710]]~~–~~–[[1736]]) * [[Domenico Alberti]] ([[1710]]~~–~~–[[1740]]) * [[Thomas Arne]] ([[1710]]~~–~~–[[1778]]) * [[Wilhelm Friedemann Bach]] ([[1710]]~~–~~–[[1784]]) * [[Ignaz Holzbauer]] ([[1711]]~~–~~–[[1738]]) <!--aldonita--> * [[William Boyce]] ([[1711]]~~–~~–[[1779]]) * [[John Stanley (komponisto)\|John Stanley]] ([[1712]]~~–~~–[[1786]]) * [[Johann Ludwig Krebs]] ([[1713]]~~–~~–[[1780]]) * [[Per Brant]] ([[1714]]~~–~~–[[1767]]) * [[~~Niccolò~~Niccolò JOMMELLI]] ([[1714]]~~–~~–[[1774]]) <!--aldonita--> * [[Gottfried August Homilius]] ([[1714]]~~–~~–[[1785]]) * [[Christoph Willibald Gluck]] ([[1714]]~~–~~–[[1787]]) * [[Carl Philipp Emanuel Bach]] ([[1714]]~~–~~–[[1788]]) * [[Georg Christoph Wagenseil]] ([[1715]]~~–~~–[[1777]]) * [[Hinrich Philip Johnsen]] ([[1716]]~~–~~–[[1779]]) * [[Jan Václav Stamic]] ([[1717]]~~–~~–[[1757]]) * [[Leopold Mozart]] ([[1719]]~~–~~–[[1787]]) * [[William Walond]] ([[1719]]~~–~~–[[1768]]) * [[Johann Philipp Kirnberger]] ([[1721]]~~–~~–[[1783]]) * [[Sebastián Ramón de Albero y Añaños]] ([[1722]]~~–~~–[[1756]]) <!--maj.?--> * [[Karl Friedrich Abel]] ([[1723]]~~–~~–[[1787]]) <!--Karl aŭ Carl?--> * [[Armand-Louis Couperin]] ([[1727]]~~–~~–[[1789]]) * [[~~Niccolò~~Niccolò PICCINNI]] ([[1728]]~~–~~–[[1800]]) <!--aldonita--> * [[Florian Leopold Gassmann]] ([[1729]]~~–~~–[[1774]]) * [[Giuseppe Sarti]] ([[1729]]~~–~~–[[1802]]) * [[Antonio Soler]] ([[1729]]~~–~~–[[1783]]) * [[Joseph Haydn]] ([[1732]]~~–~~–[[1809]]) * [[François-Joseph Gossec]] ([[1734]]~~–~~–[[1829]]) * [[Johann Gottfried Eckard]] ([[1735]]~~–~~–[[1809]]) * [[Johann Christian Bach]] ([[1735]]~~–~~–[[1782]]) * [[Johann Georg Albrechtsberger]] ([[1736]]~~–~~–[[1809]]) * [[Johann Simon Mayr]] ([[1736]]~~–~~–[[1845]]) <!--aldonita--> * [[Josef Mysliveček]] ([[1737]]~~–~~–[[1781]]) <!--aldonita--> * [[Michael Haydn]] ([[1737]]~~–~~–[[1806]]) * [[Karl Ditters von Dittersdorf]] ([[1739]]~~–~~–[[1799]]) * [[Jan Křtitel Vaňhal]] ([[1739]]~~–~~–[[1813]]) * [[André-Ernest-Modeste Grétry]] ([[1741]]~~–~~–[[1813]]) * [[Andrea Luchesi]] ([[1741]]~~–~~–[[1801]]) * [[Giovanni Paisiello]] ([[1741]]~~–~~–[[1816]]) * [[Luigi Boccherini]] ([[1743]]~~–~~–[[1805]]) * [[Franz Nikolaus Novotny]] ([[1743]]~~–~~–[[1773]]) * [[Carl Stamitz]] ([[1745]]~~–~~–[[1801]]) * [[Leopold Kozeluch]] ([[1747]]~~–~~–[[1818]]) * [[Joseph Schuster]] ([[1748]]~~–~~–[[1812]]) * [[Domenico Cimarosa]] ([[1749]]~~–~~–[[1801]]) * [[Antonio Salieri]] ([[1750]]~~–~~–[[1825]]) * [[Antonio Rosetti]] (c[[1750]]~~–~~–[[1792]]) * [[Dmytro Bortniansky]] ([[1751]]~~–~~–[[1825]]) * [[Muzio Clementi]] ([[1752]]~~–~~–[[1832]]) * [[Giovanni Battista Viotti]] ([[1753]]~~–~~–[[1824]]) <!--aldonita--> * [[Wolfgang Amadeus Mozart]] ([[1756]]~~–~~–[[1791]]) * [[Joseph Martin Kraus]] ([[1756]]~~–~~–[[1792]]) <!--Joseph aŭ Josef?--> * [[Ignaz Pleyel]] ([[1757]]~~–~~–[[1831]]) <!--aldonita--> * [[François Devienne]] ([[1759]]~~–~~–[[1803]]) * [[Franz Vinzenz Krommer]] ([[1759]]~~–~~–[[1831]]) * [[Luigi Cherubini]] ([[1760]]~~–~~–[[1842]]) * [[Franz Danzi]] ([[1763]]~~–~~–[[1826]]) * [[Franz Xaver Süssmayr]] ([[1766]]~~–~~–[[1803]]) * [[Wenzel Muller]] ([[1767]]~~–~~–[[1835]]) * [[Ludwig van Beethoven]] ([[1770]]~~–~~–[[1827]]) (klasika-romantika ponto) * [[Antoine Reicha]] ([[1770]]~~–~~–[[1836]]) (klasika-romantika ponto) * [[Bernhard Henrik Crusell]] ([[1775]]~~–~~–[[1838]]) <!--aldonita--> * [[Johann Nepomuk Hummel]] ([[1778]]~~–~~–[[1837]]) (klasika-romantika ponto) * [[Fernando SOR]] ([[1778]]~~–~~–[[1839]]) (klasika-romantika ponto) * [[John Field]] ([[1782]]~~–~~–[[1837]]) (klasika-romantika ponto) * [[Carl Maria von Weber]] ([[1786]]~~–~~–[[1826]]) (klasika-romantika ponto) * [[Franz Schubert]] ([[1797]]~~–~~–[[1828]]) (klasika-romantika ponto) == Vidu ankaŭ == [[:Kategorio:Klasikepokaj komponistoj]] == Eksteraj ligiloj == Angle: * [http://www.chopinmusic.net/forum/composer.php#classical Biblioteko kaj registraĵoj de la klasika epoko] {{elstara}}▼ [[Kategorio:Klasika epoko (eŭropa muziko)]] Linio 803 ⟶ 804: [[Kategorio:Klasika muziko]] ▲{{elstara}} {{Link FA\|fi}} Linio 827: [[simple:Classical music period]] [[sl:Glasbeni klasicizem]] [[th:ดนตรียุคคลาสสิก ~~(ดนตรี)~~]] [[yi:קלאסישע פעריאדע (מוזיק)]] [[zh:古典主义音乐]]

Klasikisma muziko: Malsamoj inter versioj