Orangutano: Malsamoj inter versioj

| subdivision_ranks = [[Specio]]j

| subdivision =

''[[Sumatran Orangutan|Pongo abelii]]''

| range_map = Mapa distribuicao pongo.png

'''Orangutano''' aŭ '''orangutango''' (specio ''Pongo pygmaeus'') estas [[Indomalaja ekozono|indomalaja]] [[primato]], membro de la familio [[homedoj]].

 

Orangutango estas loĝanto de la [[tropika arbaro]] kaj pluvivas hodiaŭ nur sur la [[insulo]]j [[Borneo]] kaj [[Sumatro]]. La [[subspecio]]n de Borneo oni nomas ''[[Pongo abelii]]'', la subspecion de Sumatro ''[[Pongo pygmaeus]]''. [[fosilio|Fosiliaj trovaĵoj]] sugestas tamen ke ĝia vivloko iam inkluzivis ankaŭ sudparto de [[Ĉinio]]n, [[Vjetnamio]]n, la Malajan duoninsulon kaj [[Javo]]n. La lastaj orangutangoj de tiuj lokoj malaperis eble antaŭ nur kelkaj jardekoj.

 

Orangutangoj malsimilas aliajn [[primato]]jn unuavide pro siaj ruĝbruna [[felo]] kaj longaj [[brako]]j. La longeco de la [[torso]] ĝis la [[kapo]] povas atingi 1,2 ĝis 1,5 metroj, la [[brakenverguro]] ĝis 2,2 metroj. Kun pezo de 50 ĝis 90 kg la virbestoj estas multe pli pezaj ol la inoj, kiu atingas nur 30 ĝis 50 kg. (Temas ĉi tie pri libere vivantaj bestoj, en [[zoo]]j per homoj nutritaj bestoj atingis ĝis 150 kg.)

 

La brakoj estas laŭlongaj kaj fortikaj, kiel ĉe aliaj arbogrimpantaj primatoj la [[polekso]]j retroevoluis kaj la piedoj estas mallongaj kaj relative malfortikaj. Iliaj vizaĝoj karakterizas per alta [[frunto]] kaj arka [[faŭko]]. Plenaĝaj bestoj havas rimarkindajn [[vangosako]]jn, kiuj kreskas la tutan vivon kaj estas plej grandaj ĉe malnovaj virbestoj.

 

Orangutangoj uzas ilojn pli malofte ol ekzemple [[ĉimpanzo]]j. Tamen oni observis bestojn, kiuj uzis branĉetojn por batali, grati sin aŭ por fosi. Kaptitaj bestoj lernis malfermi per bukoj fermitan skatolon, en kiu troviĝis matura frukto. Elprovoj montris ke ili kapablas komuniki kun homoj per simbolotabuloj kaj simplaj frazkonstruoj.

 

Vidu ankaŭ: [[Chantek]], [[Biruté Galdikas]]

{{Portalo Biologio}}

{{Commons|Pongo}}

{{projektoj|commonscat=Pongo}}

<br clear=all>

{{projektoj|commonscat=Pongo pygmaeus}}

 

{{LigoLeginda|de}}

[[fo:Orangutangur]]

[[fr:Orang-outan]]

[[gl:Orangután]]

[[he:אורנגאוטן]]