Dezerto Tar: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: bg:Тар; cosmetic changes
Linio 2:
 
En sudorienta [[Pakistano]] Tar transiras en dezerton [[Ĉolistano]], kiu situas en sudorienta [[Panĝabo (Pakistano)|Panĝabo]] kaj orienta parto de [[Sindh]]. Ambaŭ estas duone sablodezertoj kun la tipaj [[duno]]j. Kune ili ampleksas ĉirkaŭ 273.000 km² (nur Tar – laŭ [[WWF]]: 238.700 km²). La najbara dornarbusta [[savano]] kovras pliajn 488.300 km².
[[ImageDosiero:Thar_Khuri.jpg|thumb|Kameloj pasas tra la sablodunoj de Tar.]]
 
==Situo, amplekso==
[[ImageDosiero:Thar Desert satellite.jpg|thumb|Satelita foto de Tar; la [[Barato|barata]]-[[Pakistano|pakistana]] limo estas poste desegnita]]
Du trionoj de la dezerto situas en [[Raĝastano]], la resto en suda [[Harjano]] kaj [[Panĝabo]] kaj norda [[Guĝarato]].
Geografiaj limoj de la dezerto estas: en nordokcidento rivero [[Satleĝo]], en oriento [[Aravali-montaro]], en sudo la vastega [[salomarĉo]] [[Rann de Katĉo]] kaj en okcidento riverego [[Induso]].
Linio 19:
 
==Klimato==
[[ImageDosiero:Turbines-thar-india.jpg|thumb|Ventoturbinaro ĉe [[Jaisalmer]]]]
La klimato estas karakterizata per ekstremaj temperaturoj (vintre nur 0° C, somere 50° C.
 
Linio 27:
 
==Vivo en Tar==
Pro la multeco de dezertformoj (dunoj, montetoj, gruzebenaĵoj troviĝas relative multaj biologiaj [[specio]]j en Tar: 23 specioj de [[lacertuloj]], 25 specioj de [[serpento]]j – pluraj el ili [[endemieco|endemiaendemiaj]]j.
 
Kelkaj specioj, kiuj jam perdiĝis en aliaj regionoj de Barato, troveblas en la dezerto, ekzemple: la [[Hindia otido]] (''Ardeotis nigriceps''), la [[Cervokapra antilopo]] (''Antilope cervicapra''), la [[Hindia gazelo]] (''Gazella bennettii'') kaj la [[Azia azeno]] (''Equus hemionus khur'') en [[Rann de Katĉo]].
 
Estas rimarkinde, kiel tiaj bestoj povas transvivi sub tiaj severaj kondiĉoj kun altegaj temperaturoj kaj manko de akvo kaj vegetaĵaro. La vivstrategio estas, ke ili estas pli malgrandaj ol parencaj bestoj en pli facilaj kondiĉoj, krome la plimulto el ili estas aktivaj nur nokte.
Linio 40:
 
==Civilizado==
[[ImageDosiero:Désert-du-Thar.jpg|thumb|Nomadoj en Tar, proksime de [[Jaisalmer]]]]
[[ImageDosiero:Thar_Frauen.jpg|thumb|Virinoj en Tar, proksime de [[Jodhpur]]]]
Laŭ la sekiĝinta riverujo de [[Hakra]] arkeologoj trovis restaĵojn de [[Indus-kulturo]], kiu estis floranta en la epoko de [[-2600|2600 a.K.]] ĝis [[-1500|1500 a.K.]]. Tio estas indiko, ke la [[dezertiĝo]] de Tar okazis eble nur antaŭ kvar mil jaroj.
 
Linio 48:
De 1986 Raĝasthan-kanalo alkondukas akvon el provinco [[Panĝabo (Pakistano)|Panĝabo]] al la dezerto kaj tiel ebligas [[agrikulturo]]n. Depost la instalo de ĉi [[irigacio]]-projekto la loĝantaro dekobliĝis, tamen restis tre malriĉa.
 
[[ImageDosiero:Nahaar Garh Fort.jpg|right|thumb|250px|La dezerturbo de [[Jaipur]], Raĝastano]]
[[ImageDosiero:Mehrangarh Fort.jpg|left|thumb|250px|Fortikaĵo [[Mehrangarh]] en [[Jodhpur]], Barato]]
Urboj en la regiono estas [[Jodhpur]], [[Jaisalmer]], [[Bahawalpur]], [[Bikaner]] kaj [[Haiderad]].
 
Linio 55:
 
== Literaturo ==
* G. Singh: ''The Indus valley culture'', en: Archaeology and Physical Anthropology in Oceania 6 (2), 1971, 177-189.
 
{{navigilo dezertoj}}
 
[[Kategorio:dezertojDezertoj]]
[[Kategorio:Ekoregionoj de la Indomalaja ekozono]]
[[Kategorio:dezertojDezertoj en Azio]]
[[Kategorio:Hinda subkontinento]]
[[Kategorio:Pakistano]]
Linio 68:
 
[[ar:صحراء طهار]]
[[bg:Тар]]
[[bn:থর মরুভূমি]]
[[ca:Thar]]