En la [[18-a jarcento]] en Nederlando la populareco de la latinlernejoj malpliiĝis, inter alie pro la ekesto de la ''francaj lernejoj'', kie oni ankaŭ instruis la francan ''(lingvo, kiu tiam komencis forpeli la latinan el ĝia pozicio de exuropaeŭropa [[lingua franca]])'' kaj praktikajn fakojn kiel[[kontado|librotenado]]. Ankaŭ ebliĝisfarigis eble en la [[19-a jarcento]], fari la enirajn ekzamonojnekzamenojn por la universitatoj ekster la latinlernejoj. Lernantoj el la antaŭlasta klaso de latinlernejo povis sukcese fari tiujn ĉi ekzamenojn. Tial la ekzamenaj klasoj pli kaj pli malpleniĝis.
<!--
In [[1838]] werd in Nederland een onderwijshervorming doorgevoerd. Naast de Latijnse school ontstond het [[gymnasium]]. Het Latijn was bij dat schooltype nog altijd het belangrijkste vak, maar er werd aanzienlijk meer tijd uitgetrokken voor de moderne talen (Frans en Duits, soms ook Engels) en [[wiskunde]] en [[natuurwetenschap]]pen. In de jaren na [[1838]] werden zeer geleidelijk alle Latijnse scholen omgezet in gymnasia. In [[1858]] telde Nederland 31 gymnasia en nog 32 Latijnse scholen.
En [[1838]] oni realigis en Nederlando instrureformon. Apud la latinlernejo ekestis la [[gimnazio]]. La latina estis je tiu ĉi lernejotipo ankoraŭ la plej grava fako, sed oni disponigis klare pli da tempo por la modernaj lingvoj (la franca kaj la germana, foje ankaŭ la angla) kaj [[matematiko]] kaj [[naturscienco]]j. En la jaroj post [[1838]] ĉiuj latinlernejoj estis iom post iom ŝanĝitaj en gimnaziojn. En [[1858]] Nederlando havis 31 gimnaziojn kaj ankoraŭ 32 latinlernejojn.
Het opschrift boven de voormalige Latijnse School te Gouda ''"Praesidium atque decus quae sunt et gaudia vitae - Formant hic animos Graeca Latina rudes"'' luidt (vrij vertaald) "Om eens tot steun, sieraad en bron van vreugde in het leven te zijn, vormen Grieks en Latijn hier de nog ruwe geest".▼
[[Afbeelding:Latijnseschool2.jpg|opschrift Latijnse school te Gouda|right]]▼
▲HetLa opschriftsurskribo bovensupre de voormaligela Latijnseiama Schoollatinlernejo teje Gouda ''"Praesidium atque decus quae sunt et gaudia vitae - Formant hic animos Graeca Latina rudes"'' luidtsignifas (vrijlibere vertaaldtradukite) "OmPor eensiam tot steunhelpi, sieraadesti enornamaĵo bronkaj vanfonto vreugdede inĝojo heten levenla te zijnvivo, vormenla Grieksgreka enkaj Latijnlatina hierĉi detie formas la nogankoraŭ ruwekrudan geestspiriton".
▲[[Afbeeldingdosiero:Latijnseschool2.jpg|opschrift Latijnse school te Gouda|right]]
{{bron|bronvermelding=
* "Van pechvogel tot bolleboos", onder redactie van Henny van Dolder de Wit en Henkjan Sprokholt, Gouda 1997.
