Ekonomia Modelo de Bretton Woods: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
korektis bildsubskribon
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: zh:布雷顿森林体系; cosmetic changes
Linio 1:
[[Dosiero:WhiteandKeynes.jpg|thumb|[[Harry Dexter White]] (maldekstre) kaj [[John Maynard Keynes]] ĉe la konferenco de Bretton Woods.]]
En [[1944]] okazis konferenco en [[Mount Washington Hotel]], en la hotelarurbo [[Bretton Woods]] ([[Nov-Hampŝiro]], [[Usono]]), kie oni kreis ekonomian "modelon" al post[[Dua mondmilito|milita]] periodo. Tiu "modelo" estis mona ordo, kiu validis de [[1946]] ĝis [[1973]], kies karaktero estis fiksa monsanĝa valorkomparo (kvankam fleksebla), bazita sur rilato (kurzo) inter [[oro]] kaj [[Usona dolaro|dolaro]], kvankam la koncepto povas pli amplekse signifi la ekonomian politikon de tiu periodo.
 
En la fino de la [[19-a jarcento]] oni adoptis stabilan oran kurzon al monsanĝo. La [[Unua mondmilito]] detruis ĝin, sed oni intencis reveni al ĝi tuj post la milito. La ĥaoso de 1930-aj jaroj kaŭzis tro grandajn problemojn, inkluzive monsanĝon.
Linio 6:
La [[Internacia Mona Fonduso]] estas kreita en Bretton Woods por permesi la stabilecon de monsanĝaj tarifoj, helpi ĝiajn membrojn stabiligi sian pagadon kaj faciligi la internacian pagsistemon.
 
Kvankam kongresis 730 delegitoj de ĉiuj 44 Aliancaj Nacioj, [[Usono]] kaj [[Britio]], kies delegitoj estis [[Harry White]] ([[Usono]]) kaj [[John Maynard Keynes]], estis la ĉefaj roluloj de l' konferenco de Bretton Woods. Ili akordiĝis pri valorkompara sistemo bazita sur usona dolaro je la tarifo de 34 usonaj dolaroj por ora [[unco]]. Sed, ĉiuj interkonsentoj derivitaj de l' konferenco de Bretton Woods ne antaŭvidis korektan kontrolon de l' eldonkvanto de l' dolaro, tio permesis al [[Usono]] senliman moneldonon, fakto pri kiu protestis multajn fojojn [[Francio]] kaj [[Germanio]], ĉar [[Usono]] eksportadis sian [[inflacio]]n al aliaj landoj.
 
La modelo neniam funkciis strikte, sed en la [[1955|1950-aj jaroj]] ĝi estis stabila. Komence de la [[1965|1960-aj jaroj]], la krizo de brita [[pundo]]
Linio 13:
La modelo de Bretton Woods subfalis en aŭgusto [[1971]], kiam, sen antaŭa interkonsento, [[Usono]] deklaris, ke ĝi ne plu plenumos la kompromison interkonsentitan en [[1944]], kaj ĉesigis unuflanke la ŝanĝeblecon de usona dolaro al oro. La klopodoj por restarigo de sistemo sur novaj valorkompariloj fiaskis, kaj ekde [[1973]] la monda ekonomio vivas reĝimon de neekzisto de valorkomparo. Ĉiu lando havas sian propran sistemon, ĝenerale bazitan sur meza valoro de "fortaj" valutoj (usona dolaro, [[eno]], [[eŭro]], pundo). Latinamerikaj landoj preferas plu uzi la usonan dolaron kiel valorkomparilon.
 
[[Kategorio:Historio]]
[[kategorio:historio]][[kategorio:Ekonomio]]
[[Kategorio:Ekonomio]]
 
[[ar:بريتون وودز]]
Linio 45 ⟶ 46:
[[uk:Бреттон-Вудська система]]
[[vi:Hệ thống Bretton Woods]]
[[zh:布雷顿森林协定体系]]