Tertremoscienco: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e lingva polureto
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: nah:Tlālolīnilizmatiliztli; cosmetic changes
Linio 3:
Tertremoj (kaj aliaj teraj moviĝoj) produktas malsamajn specojn de [[tertrema ondo|tertremaj ondoj]]. Tiuj ondoj trairas rokon, kaj provizas efikan metodon por "vidi" okazojn kaj strukturojn profunde en la tero.
 
Unu el la plej fruaj eltrovaĵoj estis ke la centro de la tero estas likva. Premaj ondoj trairas la kernon, dum [[transversa ondo|transversaj ondoj]] (ondoj kiuj balanciĝas flank-al-flanke), bezonantaj rigidan materialon, ne povas.
 
La proceso de mapado de subsupraĵa strukturo estas fako nomata [[sismografio]]. Tertremaj ondoj produktataj per eksplodoj uziĝas por mapi salajn duonsferojn kaj aliajn petrolfontajn rokojn, [[faŭlto]]jn (rompiĝojn en profunda roko), rokajn specojn, kaj longe enterigitajn [[meteoro|meteorajn]] [[kratero]]jn. Ekzemple, oni deduktis ke [[Chicxulub]], la meteoro kiu supozeble kunkaŭzis la formortiĝon de la [[dinosaŭro]]j, lokiĝas en [[Centra Ameriko]] per analizado de elĵetaĵoj en la [[Kretaco|Kretaca]] limo, kaj poste fizike pruvis ke ĝi ekzistas per tertremaj mapoj de [[petrolo|petrola]] esplorado.
 
Per [[tertrema tomografio]] kun tertremaj ondoj, la interno de la tero mapiĝis kun resolucio de kelkaj centoj da kilometroj. Tiu proceso ebligas ke sciencistoj identigu konvektajn ĉelojn, [[magmo|magmajn]] plumojn kaj aliajn grandajn elstaraĵojn en la intera tero.
 
== Fotogalerio ==
<gallery>
Dosiero:EastHanSeismograph.JPG|<!-- thumb|left|180px|_Réplique_ _du_ _sismographe_ _de_ _Zhang_ _Heng_ -->
Linio 57:
[[lv:Seismoloģija]]
[[ms:Seismologi]]
[[nah:TlālolīniliztliTlālolīnilizmatiliztli]]
[[nl:Seismologie]]
[[nn:Seismologi]]