Kiel registrite je 12:36, 15 apr. 2010 redakti Fabio Bettani (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 6 950 redaktoj e Neŭtono (unuo) alinomita al Neŭtono (mezurunuo), alidirektilo lasita ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 12:54, 15 apr. 2010 redakti malfari Fabio Bettani (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 6 950 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: La '''~~Neŭtono~~neŭtono''' (mallonge: ''N'') estas la ~~unuo~~[[mezurunuo]] de la [[forto]] enlaŭ la [[Sistemo Internacia de Unuoj]]~~. Ĝia simbolo estas la majuskla litero [[N]]. Malpli uzata formo estas '''nutono'''~~. == Nomo == Unu neŭtono estas la forto, kiu akcelas unu kilogramon je 1 m/s², alivorte, kiu altigas ties [[rapido]]n ĉiusekunde je 1 [[Metro en sekundo\|metro/sekundo]].▼ La neŭtono estis tiel nomita omaĝe al la [[Britio\|brita]] [[fizikisto]] [[Isaac Newton]], elstarulo en la fako de [[klasika mekaniko]]. La enkonduko de tiu mezurunuo en la internacian sistemon estis oficialigita dum la [[Ĝenerala Konferenco pri Pezoj kaj Mezuroj]] en [[1960]]. En Esperanto, la mezurunuo kutime nomatas "neŭtono", kvankam oni malofte uzas ankaŭ la alternativan formon, estis "nutono". == Difino == ▲Unu neŭtono estas laŭdifine la forto, kiu akcelas unu ~~kilogramon~~[[kilogramo]]n da materio je 1 m/s², alivorte, kiu altigas ties [[rapido]]n ĉiusekunde je 1 [[Metro en sekundo\|metro/sekundo]]. Ĉar [[kilogramo]], [[metro]] kaj [[sekundo]] estas bazaj SI-unuoj, tio estas kompleta difino de la neŭtono. :<math>\mathrm{1\rm, 1~N = 1~\, \frac{\mathrm{kg}\cdot \mathrm{m}}{s^2}}</math> La neŭtono estas ankaŭ la mezurunuo de [[pezo]], ĉar pezo estas esence la forto kiu ekestiĝas inter du korpoj pro [[gravito]]. Unukilograma maso, ĉe la supraĵo de la tero, havas pezon egalan al 9,81 neŭtonoj (kiu povas varii je kelkaj elmiloj laŭ la ekzakta situo sur la tera supraĵo). Pro tio, en la ĉiutaga vivo oni plej ofte esprimas pezon per kilogramoj. Tamen, dum la maso (kalkulebla per kilogramoj) estas eco de la korpo, la pezo (kalkulebla per neŭtonoj) dependas de la gravita forto; homo sur alia planedo havus la saman mason, sed malsaman pezon. == Dekoblaj kaj dekonaj unuoj == {{dekoblaj kaj dekonaj mezurunuoj \|mezurunuo = neŭtono \|simbolo = N }} La grando de unu neŭtono estas sufiĉe taŭga por priskribi plurajn fenomenojn el la ĉiutaga vivo. Tamen, por fakaj studoj eblas uzi dekoblajn kaj dekonajn unuojn, kies nomoj formeblas per la [[oficialaj prefiksoj de SI]]. Ekzemple, ''kiloneŭtonoj'' (kN) ofte uzatas en [[konstruado]] por priskribi la rezistokapablon de konstruaĵoj. == Vidu ankaŭ == * [[Dino]], la samrola mezurunuo kadre de la malnova mezurunuaro [[CGS]] (centimetro-gramo-sekundo) {{~~ĝermo\|fiziko~~-}} {{Mezurunuoj de SI}} [[Kategorio:Mezurunuoj de forto]] [[Kategorio:Mezurunuoj de SI]] [[af:Newton]]

Neŭtono (mezurunuo): Malsamoj inter versioj