Longfingra certio: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Yekrats (diskuto | kontribuoj) eNeniu resumo de redakto |
Yekrats (diskuto | kontribuoj) eNeniu resumo de redakto |
||
Linio 19:
}}
La '''Longfingra certio''' aŭ '''Arbara certio''', ''Certhia familiaris'', estas eta [[paserina]] [[birdo]] konata ankaŭ kiel [[Eŭrazia certio]], [[Komuna certio]] aŭ en la [[Brita Insularo]] kie ĝi estas la ununura vivanta membro de tiu genro, simple '''certio''' aŭ '''arbogrimpulo'''. Ĝi estas simila al aliaj [[Certhia|arbogrimpuloj]], kaj havas
La Longfingra certio havas 9 aŭ pliajn subspeciojn kiuj reproduktiĝas en diversaj partoj de sia teritorio en moderklimata [[Eŭrazio]]. Tiu specio troviĝas en ĉiaj arbaroj, sed kie ĝi koincidas kun la Mallongfingra certio en okcidenta Eŭropo ĝi troviĝas plej ofte en arbaroj de [[konifero]]j aŭ je pli altaj altitudoj. Ili nestumas en arbokavaĵoj aŭ malantaŭ arboŝeleroj kaj akceptas ekzemperojn de la enmetita [[Sekvojadendro|Giganta sekvojo]] kiel nestolokoj kie ili estas disponeblaj. La ino ĝenerale demetas 5 aŭ 6 rozkolormakulitajn blankajn ovojn en la kovrita nesto, sed ovoj kaj idoj estas minacataj de atakoj de pegoj kaj mamuloj, inklude [[sciuro]]j.
Linio 32:
La kontaktalvoko estas tre silenteca, mallaŭta kaj altatona ''sit'', sed plej distinga alvoko estas penetranta ''crii'', foje ripetata kiel serio de notoj. La maskla kanto komencas per ''srrih, srrih'' sekvata laŭvice de kelkaj babilecaj notoj, pli longa descenda murmuraĵo kaj fajfo kiu falas kaj poste leviĝas.<ref name= Harrap/>
La teritorio de la Longfingra certio koincidas kun tiuj de aliaj kelkaj arbogrimpuloj, kiuj povas prezenti lokajn identigoproblemojn. En Eŭropo, la Longfingra certio kunhavas multe de sia teritorio kun la Mallongfingra certio. Kompare al tiu specio, ĝi estas
Tri himalajaj iamaj subspecioj de la Longfingra certio estas nuntempe konsiderataj kiel plena specio nome [[Hodgsona certio]], ekzemple de [[BirdLife International]],<ref name =Birdlife >{{cite web|title= Hodgson's Treecreeper ''Certhia hodgsoni'' |work= BirdLife Species Factsheet |url=http://www.birdlife.org/datazone/search/species_search.html?action=SpcHTMDetails.asp&sid=32349&m=0 |publisher=[[BirdLife International]] |accessdate=2008-05-27}}</ref> sed se ili estas ankoraŭ konsiderataj kiel subspecioj de la Longfingra certio, ili devas esti distingitaj el tri aliaj sudaziaj arbogrimpuloj. La senmarka vosto de la Longfingra certio diferencigas ĝin el la [[Himalaja certio]], kiu havas distingan striecan vostobildon, kaj ties blanka gorĝo estas evidenta diferenco el la [[Sikima certio]]. La [[Nepala certio]] estas pli malfacile separebla el la Longfingra certio, sed ĝi havas pli kontrastajn cinamokolorajn, pli ol sablokolorajn, flankojn.<ref name= Harrap/>
Linio 41:
[[Dosiero:Boomkruiper1reversed.jpg|Mallongfingra certio, konfuziga specio en Eŭropo|thumb]]. La Longfingra certio estis unuafoje priskribita laŭ sia nuntempa scienca nomo de [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]] en lia ''[[Systema Naturae]]'' en [[1758]].<ref> {{cite book | last=Linnaeus | first=C | authorlink=Carolus Linnaeus | title=Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Tomus I. Editio decima, reformata. | publisher=Holmiae. (Laurentii Salvii). | year=1758| quote = C. supra grisea, subtus alba, remigibus fuscis, decemris macula alba. |pages=118}}</ref> La [[dunoma nomo]] devenas el la [[greka]] ''kerthios'', eta arboloĝanta birdo priskribita de [[Aristotelo]] kaj aliaj, kaj de la [[latina]] ''familiaris'', familiara aŭ komuna.<ref name = BTO>{{cite web|title= Treecreeper ''Certhia familiaris'' [Linnaeus, 1758] |work=BirdFacts |url= http://blx1.bto.org/birdfacts/results/bob14860.htm |publisher= British Trust for Ornithology (BTO) |accessdate=2008-05-20}}</ref>
Tiu specio estas unu de la grupo de ege similaj specioj de [[Certhia|tipaj arbogrimpuloj]], ĉiuj lokitaj en la ununura genro ''[[Certhia]]''. Estas agnoskataj
La Longfingra certio apartenas al la norda grupo, kun la nordamerika Bruna certio, ''C. americana'', la Mallongfingra certio, ''C. brachydactyla'', de okcidenta Eŭrazio, kaj, se ĝi estas konsiderata separata specio, la Hodgsona certio, ''C. hodgsoni'', el la suda bordo de [[Himalajo]].<ref name=Tietze>{{cite journal|last=Tietze |first=Dieter Thomas |coauthors= Martens, Jochen & Sun, Yue-Hua |month= |year= 2006|title= Molecular phylogeny of treecreepers (''Certhia'') detects hidden diversity|journal= Ibis |volume=148 |issue= 3|pages= 477–488 |doi=10.1111/j.1474-919X.2006.00547.x}}</ref>
Linio 47:
La Bruna certio estis foje konsiderata subspecio de la Longfingra certio, sed ĝi havas pli proksiman similecon kun la Mallongfingra certio, kaj estas kutime traktata kiel vera specio.<ref name= Harrap>{{cite book | last = Harrap | first =Simon | coauthors= Quinn, David |title = Tits, Nuthatches and Treecreepers | year = 1996 | publisher = Christopher Helm | pages = 177–195|isbn = 0-7136-3964-4}}</ref> La Hodgsona certio estis ĵus pli studita laŭ disigaj analizoj de [[DNA]] kaj de kantostrukturo kiuj indikas, ke ĝi estu distinga specio el ''C. familiaris''.<ref name=Tietze/>
Estas
{| width=72% class="wikitable"
Linio 127:
=== Nutrado ===
[[Dosiero:A formica rufa sideviewmirror.jpg|thumb|''Formica rufa'', konkurenco ĉe predo de artropodoj]]
La Longfingra certio tipe serĉas [[senvertebrulo]]jn sur arbotrunkoj, komence ĉe la arbobazo kaj suprenirante laŭ
La ino de Longfingra certio manĝas ĉefe en la supraj partoj de la arbotrunkoj, dum maskloj uzas la plej malsuprajn partojn. Studo en [[Finlando]] trovis, ke se la masklo malaperas, la senpara ino manĝas je pli malaltaj lokoj, pasas malpli da tempo je ĉiu arbo kaj havas pli mallongajn monĝomomentojn ol para ino.<ref name= Aho>{{cite journal|last= Aho |first= Teija |coauthors= Kuitunen, Markku; Suhonen, Jukka; Hakkari, Tomi; Jäntti, Ari |month= July |year=1997 |title = Effects of male removal on female foraging behavior in the Eurasian treecreeper |journal= Behavioral Ecology and Sociobiology |volume= 41|issue=1 |pages=49–53 | doi =10.1007/s002650050362}}</ref>
Linio 134:
=== Kutimaro ===
Kiel malgranda arbarbirdo kun [[kamufla]] plumaro kaj silenteca alvoko, la Longfingra certio estas facile preterkonstatata dum ĝi saltetas kvazaŭ [[muso]] supren vertikalan trunkon, progrese laŭ mallongaj saltetoj, uzante siajn rigidajn vostoplumojn kaj ampleksajn piedojn kiel apogilojn. Tamen ĝi ne estas timidaj kaj estas ege
==Referencoj==<!-- ZoolAbhStaatlMusTierkdDresden56:113. -->
|