|
'''[[Hermafrodito (Zoologio)|Hermafrodito]]''' estas [[animaloj|vivulo]] kapabla reprodukti samtempe [[ovolo]]jn kaj [[spermo]]jn.
[[Dosiero:Hermaphroditus Louvre face.jpg|thumb|300px|right|La dormanta Hermafrodit, la romia kopiaĵo de la greka originalo, Louvre Parizo]]
'''[[Hermafrodito (Zoologio)]]''' (rare ankaŭ '''ambaŭseksa vivulo''') estas [[animaloj|vivulo]] kapabla reprodukti samtempe [[ovolo]]jn kaj [[spermo]]jn. La hermafrodito havas aŭ [[testiko]]jn kaj [[ovario]]jn aŭ tiuj ĉi organoj estas anstataŭigitaj per la t.n. ambaŭseksa glando.
La termino devenas el helena mitologio, laŭ kiu '''[[Hermafrodito (helena mitologio)|Hermafrodito]]''', estas filo de dioj de [[Hermeso]] kaj [[Afrodito]], kunkreskis kun [[nimfo]] Salmakis en unu ununuran ambaŭseksan estulon.
{{Citaĵo|Al tiuj ĉi nekredeblaj aferoj estas kalkulataj ankaŭ ambaŭseksa raso, kiu havas la dekstran mamon de viro, por ke ĝi ne malebligu en laboro, kaj la maldekstran mamon de virino al mamnutrado de beboj. Laŭ kelkaj atestoj ili reciproke sekskuniĝas inter si kaj tiel ili reproduktiĝas.|[[Liber monstrorum]] (la 8-a jarcento) <ref> ECO, Umberto. Dějiny krásy. Praha : Argo, 2005. ISBN 80-7203-677-7. p. 116.</ref>}}
== Grupoj de animaloj, ĉe kiuj la hermafrodismo estas disvastigita ==
* [[Moluskoj]] (krom [[kapopieduloj]] kaj [[bivalvioj]])
* [[platvermo]]j
* [[anelidoj]]
* [[tunikulo]]j
* [[kankro]]j
* kelkaj [[fiŝo]]j
== Memfekundigo ==
[[Memfekundigo]] estas aparta kazo de reproduktado de la hermafroditoj. Ĝi estas proporcie rara, ĝi aperas precipe ĉe tiaj organismoj, kiuj ne estus pro sia maniero de la vivo trovi vivkunulon por [[kopulacio]]. Tipa ekzemplo estas endoparazitoj, ekzemple [[teniinfekto]].
==Ĉe la plantoj==
94 % de la plantospecioj estas duseksaj.
{|
|[[Dosiero:Tulp stempel gelobd behaard.jpg|220px|thumb|Ambaŭseksa floro de [[tulipo]]]]
|[[Dosiero:Kievitsbloem.jpg|180px|thumb|Ambaŭseksa floro de fritilario ( [[liliacoj]] ).]]
|}
==Vidu ankaŭ==
* [[Hermafrodito en civila rajto]]
== Literaturo ==
*Dreger, Alice Domurat: [[Hermafroditoj kaj medicina konstruo de la sekso]] (Triton, 2009)
== Referencoj ==
<references />
{{commonscat|Hermaphroditus}}
[[Kategorio:Reprodukta sistemo]]
[[Kategorio:Seksa reproduktado]]
[[Kategorio:Sekso]]
[[Kategorio:Homa anatomio]]
[[af:Hermafrodiet]]
[[ar:خنثى]]
[[bg:Хермафродитизъм]]
[[br:Divreizhadezh]]
[[ca:Hermafrodita]]
[[cs:Hermafrodit]]
[[da:Hermafrodit]]
[[de:Hermaphroditismus]]
[[en:Hermaphrodite]]
[[es:Hermafroditismo]]
[[et:Hermafrodiit]]
[[fa:نر-ماده]]
[[fi:Hermafrodiitti]]
[[fr:Hermaphrodisme]]
[[gl:Hermafroditismo]]
[[he:הרמפרודיט]]
[[hr:Dvospolnost]]
[[hu:Hermafroditizmus (biológia)]]
[[id:Hermafrodit]]
[[is:Tvíkynjungur]]
[[it:Ermafroditismo]]
[[ja:雌雄同体]]
[[ko:암수한몸]]
[[lb:Zwitter]]
[[lt:Hermafroditas]]
[[mr:द्विलिंगी]]
[[ms:Hermaphrodite]]
[[nl:Hermafrodiet]]
[[no:Hermafrodittisme]]
[[pl:Androgynia (biologia)]]
[[pt:Hermafrodita]]
[[ro:Hermafrodit]]
[[ru:Гермафродитизм]]
[[sh:Hermafrodit]]
[[simple:Hermaphrodite]]
[[sk:Hermafrodit]]
[[sl:Hermafrodit]]
[[sq:Hermafroditizmi]]
[[sr:Хермафродит]]
[[sv:Hermafrodit]]
[[tr:Hermafroditlik]]
[[uk:Гермафродит]]
[[zh:雌雄間性]]
| 