Hispanoj: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 3:
2a linio: [[Miguel de Cervantes|Cervantes]] • [[Francisco Goya]] • [[José María de Pereda]] • [[Rosalía de Castro]] • [[Benito Pérez Galdós|Pérez Galdós]] • [[Leopoldo Alas]]<br>
3a linio: [[Antoni Gaudí|Gaudí]] • [[Pablo Picasso|Picasso]] • [[Salvador Dalí|Dalí]] • [[Johano Karlo la 1-a (Hispanio)|la reĝo Johano Karlo]] • [[Antonio Banderas]] • [[Rafael Nadal]]</small></small>]]
'''Hispanoj''' konstituas la eŭropan [[nacio]]n aŭ [[popolo]]n indiĝenan de [[Hispanio]], en la [[Iberia Duoninsulo]], kiu formas la sudokcidenton de [[Eŭropo]]. La hispania nacieco estas vere reale formata de la ariĝo de [[naciismoj kaj regionismoj de Hispanio|regionaj naciismoj]], kiu respegulas la komplikan [[historio de Hispanio|historion de Hispanio]]. Hispanio en siaj nuntempaj limoj estas formata de la teritorioj de nombraj iamaj regnoj kiuj fine de la [[15a jarcento]] unuiĝis kiel sekvo unue de la fino de la [[Reconquista]] kaj komence de la 18a jarcento iamaniere pro la [[Milito de Hispana Sukcedo]].▼
'''Hispanoj''' konstituas la eŭropan [[nacio]]n aŭ [[popolo]]n indiĝenan de [[Hispanio]], en la [[Iberia Duoninsulo]], kiu formas la sudokcidenton de [[Eŭropo]].
Kaze de Hispanio, kiel ankaŭ ĉe aliaj lokoj, la koncepto estas vere komplikaj, ĉar unuafoje ne samas la konceptoj de popolo kaj nacio kaj ĝenerale kaj rilate al tiu realaĵo. Krome en Hispanio oni parolas foje de "hispana popolo" kaj foje de "hispanaj popoloj", depende de la fakto ĉu oni substrekas la ĝeneralajn aŭ partikularajn trajtojn.
▲
La tutteritoria oficiala lingvo de Hispanio estas la [[Hispana lingvo|hispana]] (''español'' aŭ ''castellano''), bazata sur la mezepoka pralingvo aŭ dialekto de [[Kastilio]] en centra norda Hispanio, sed la [[lingvoj de Hispanio|lingva situacio en Hispanio]] estas pli komplika kaj ankaŭ aliaj kvar lingvoj estas oficialaj en precizaj regionoj. Krom la escepto de la [[Eŭska lingvo|eŭska]], ankaŭ la aliaj lingvoj indiĝenaj de Hispanio apartenas al la kategorio de [[latinidaj lingvoj]]. Tiele male kiel okazas ĉe aliaj popoloj la lingvo ne povas esti ĉe hispanoj la centra aŭ kerna ligilo de la popolanoj.
Linio 10 ⟶ 15:
==Historio==
==Naciismoj kaj regionismoj en Hispanio==
Linio 21 ⟶ 27:
Laŭ kelkaj fontoj (hispanaj oficialaj enketoj kaj aliaj, www.ine.es), ĉirkaŭ 73 % memdeklaras sin kiel Kristanoj [[Katolika eklezio|katolikoj]], sed el tiuj tre granda parto (preskaŭ du trionoj) ne praktikas la religion kaj nur parte la sociajn kaj civilajn ceremoniojn kaj ne kredas en la tuta doktrinaro de la eklezio. Ĉirkaŭ 2% praktikas aliajn religiojn, ĉefe [[Islamo]] kaj [[protestantismo]] kaj ĉirkaŭ 22 % identigas sin kiel nereligiuloj. Tiaj lastaj grupoj pliiĝis pro ĵusa enmigrado.
Ekde historia vidpunkto oni ofte konsideras ke Hispanio ekzistas nur ekde fine de la [[15a jarcento]] kiam precize oni forpelis la hispanajn [[judoj]]n kaj la lastan islaman ŝtateton el la teritorio de la nuna Hispanio. Tiele la komenco de la ekzistado de "veraj" hispanoj iĝus kiam katolikismo estus la unika religio. Tiu situacio pli malpli daŭris ĝis la fino de la [[19a jarcento]] kiam ekis la unuaj nereligiaj movadoj.
==Kuriozaĵoj==
La vorto kiu en la [[hispana]] signifas "hispana", tio estas "español" ne estas hispandevena, sed de sudokcidenta franca dialekto nome [[gaskona]], rilate al tiuj loĝantoj kiuj vivas sude de [[Pireneoj]] en la komenco de la [[Mezepoko]]. Ĉar tiam nek ekzistis ununura regno tie kaj krome plej granda parto de la teritorio kaj de la loĝantaro estis en Al Andalus vere tiu nomigo dekomence aludis al la islama hispana loĝantaro, kvankam uzante vorton devenan el la latina, el "Hispania". Kompreneble en ambaŭ uzoj (kaj la romiaj kaj la gaskona) oni aludis al la tuta duoninsulo, do kun la teritorioj de la aktuala Portugalio inklude kaj tiu uzo estis valida en la tiama kaj posta Portugalio.<ref>[[Américo Castro]], ''Español, palabra extranjera'' (1970).</ref>
==Notoj==
<references/>
[[Kategorio:Etnoj]]
| |||