Irana lingvaro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Luckas-bot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: uk:Іранські мови
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: az:İran dilləri; cosmetic changes
Linio 2:
 
== Klasifiko ==
{{SkatoloKapo| toptext=Klasifiko de la iranaj lingvoj<br />|aranĝo=left|larĝeco=800px}}
[[Dosiero:Iranian tongues eo.svg|thumb|450px|Mapo de la iranaj lingvoj]]
{{klado
Linio 70:
AFGANOJ aŭ [[paŝtuoj]]
 
* '''Nomo:''' [m] puŝtun, paŝtan; [f] Afghans, Pushtuns; [r] afganci
* Popolo, ĉefgento de [[Afganio]] (pli ol 10 mln, 1992). Pli ol 19 mln (precipe nomadoj kaj duonnomadoj) loĝas en nordokcidento de [[Pakistano]]. Konservigas tribajn uniojn (Afridioj, Vaziroj, Gilzaoj, Duranoj k.a.).
* Apartenas al hindo-mediteranea branĉo de eŭropoida raso.
* '''Lingvo:''' paŝtua.
* '''Kredantoj:''' precipe muzulmanoj-sunaistoj.
 
BAĤTIAROJ
 
* '''Nomo:''' Bakhtiyaris; baĥtiaroj
* Popolo en [[Irano]] (precipe en sudokcidento de historia regiono Granda [[Luristano]] aŭ [[Baĥtiario]]), 1 mln (1992). Dividiĝas je grupoj Haftlengo kaj Ĉeharlengo.
* Parolas en dialektoj de okcidentiranaj lingvoj.
* '''Kredantoj:''' muzulmanoj-sunaistoj.
 
BELUĜOJ
 
* '''Nomo:''' [m] baloĉ; [f] Baloutches, Baluchis; [r] beluĝi
* Popolo en [[Pakistano]] (4 mln) kaj [[Irano]] (1,4 mln, 1992). Loĝas ankaŭ en [[Afganio]], [[Turkmenio]] (28,3 mil 1989) kaj arabaj landoj. Totala kvanto: 5,7 mln (1992).
* '''Lingvo:''' beluĝa.
* '''Kredantoj:''' muzulmanoj-sunaistoj.
 
ĈARAJMAKOJ
* Etna komunumo (ĝemŝidoj, firjuzkuĥoj, tajmanoj, tejmuroj) en nordokcidento de [[Afganio]]. (600 mil, 1992) kaj nordoriente de Irano (260 mil).
* Lingvoj: de irana grupo.
* '''Kredantoj:''' precipe muzulmanoj-sunaistoj, parto - en Irano - ŝiaistoj.
 
GILANANOJ
 
* '''Nomo:''' Gilaniens; giljanci
* Popolo en [[Irano]] (historia regiono [[Gilano]]): 3,3 mln (1992).
* '''Lingvo:''' de irana grupo.
* '''Kredantoj:''' precipe muzulmanoj-ŝiaistoj.
 
ĤAZAREANOJ
 
* '''Nomoj:''' [m] ĥazara; [f] Khazareens; [r] ĥazarejci
* Popolo en [[Afganio]] (1,7 mln, 1992) kaj [[Irano]] (220 mil).
* '''Lingvo:''' de irana grupo.
* '''Kredantoj:''' muzulmanoj-ŝiaistoj.
 
[[Kurdoj|KURDOJ]]
 
* '''Nomo:''' [m] kurd, kurmanĝ; [f] Kurdes; [r] kurdi
* Popolo en [[Turkio]] (pli ol 7,5 mln), [[Irano]] (ĉ. 5,6 mln), [[Irako]] (precipe en Kurda autonomia regiono, 3,7 mln), [[Sirio]] (pli ol 745 mil, 1992) kaj en aliaj landoj. Totala kvanto: 18 mln (1992).
* '''Lingvo:''' [[kurda lingvo|kurda]].
* '''Kredantoj:''' precipe muzulmanoj-sunaistoj, estas ankaŭ adeptoj de sinkretismaj kultoj ([[jezidoj]] k.a.).
 
LUROJ
 
* '''Nomoj:''' [f] Lours; [r] luri
* Popolo en [[Irano]] (2,8 mln, precipe en historia regiono Malgranda [[Luristano]] kaj [[Farso]]). Loĝas ankaŭ en [[Irako]]. Totala kvanto: 2,86 mln (1992).
* '''Lingvo:''' de irana grupo.
* '''Kredantoj:''' muzulmanoj-ŝiaistoj.
 
MAZENDERANOJ
 
* '''Nomoj:''' [f] Mazanderaniens; [r] mazenderanci, mazandaranci
* Popolo en [[Irano]] ([[Mazenderano]]); 2,2 mln (1992).
* '''Lingvo:''' de irana grupo.
* '''Kredantoj:''' muzulmanoj-ŝiaistoj.
 
[[Osetoj|OSETOJ]]
 
* '''Nomoj:''' [m] iron, digoron; [f] Ossetes; [r] osetini
* Popolo en [[Rusia Federacio]] (402,6 mil, inter ili en [[Nord-Osetio]] 335 mil) kaj [[Kartvelio]] (164 mil, inter ili en [[Sud-Osetio]] 65 mil, 1992). Totala kvanto: 598 mil (1992).
* '''Lingvo:''' [[oseta lingvo|oseta]].
* '''Kredantoj:''' precipe ortodoksuloj, estas ankaŭ muzulmanoj-sunaistoj.
 
PERSOJ
 
* '''Nomoj:''' [m] farsi, irani; [f] Perses, Persans; [r] persi, farsi
* Popolo en [[Irano]] (21,3 mln). Totala kvanto: pli ol 21,9 mln (1987).
* Apartenas al hindo-mediteranea branĉo de eŭropoida raso.
* '''Lingvo:''' persa.
* Laŭ religio - muzulmanoj-ŝiaistoj; etnokonfesaj grupoj Gebroj kaj Parsoj estas adeptoj de Zoroastrismo.
 
TAĜIKOJ
 
* '''Nomoj:''' [f] Tadjiks; [r] taĝiki
* Popolo, ĉefloĝantoj de [[Taĝikio]] (3,172 mln), en [[Rusia Federacio]] 38,2 mil (1992).
* '''Lingvo:''' taĝika.
* '''Kredantoj:''' precipe muzulmanoj-sunaistoj.
 
** PAMIRANOJ, Pamiraj taĝikoj. - '''Nomoj:''' [f] Peuples du Pamir; [r] pamirci, pamirskie taĝiki. Komuna nomo de etnografiaj grupoj de taĝikoj en [[Taĝikio]] (jazgulemoj, ruŝanoj, bartanganoj, ŝugnanoj, vaĥanoj), [[Afganio]] (munĝanoj, zebagoj k.a.), [[Pakistano]] (jidgoj kaj munĝanoj) kaj [[Ĉinio]] (sarikoloj kaj vaĥanoj). Kvanto: 300 mil (1992). '''Lingvoj''': pamiraj. '''Kredantoj:''' muzulmanoj-sunaistoj.
 
<br clear=all>
Linio 169:
[[arz:لغات ايرانيه]]
[[ast:Llingües irániques]]
[[az:İran qrupudilləri]]
[[bg:Ирански езици]]
[[bn:ইরানীয় ভাষাসমূহ]]