Norda Rio-Grando: Malsamoj inter versioj

En la [[portugala lingvo]], ĝi nomiĝas ''Rio Grande do Norte'' ("Norda Granda Rivero"), kies proksima prononco en Esperanto estas ''hiu grandi du norti'' (''hiu granĝi du norĉi'', en aliaj regionoj).

 

Post disdonacado de la [[Heredaj Provincoj de Brazilo]], en [[1535]], la tiam nomata Rio-Grando estis donacita de la reĝo [[Johano la 3-a (Portugalio)|Johano la 3-a]] al [[João de Barros]]. La koloniado frakasis kaj la [[Francio|francoj]] ekregis la regionon ĝis [[1598]], kiam la [[Portugalio|portugaloj]], gviditaj de [[Manuel de Mascarenhas Homem]] kaj [[Jerônimo de Albuquerque]], iniciatis konstruadon de la [[Fortikaĵo Reis Magos]] por garantii posedon de la teritorio.

 

En [[1701]], post regado de la estraro de [[Bahio|Provinco Baía de Todos os Santos]], la Norda Rio-Grando fariĝis regata de [[Pernambuko|Provinco Pernambuco]]. En [[1817]], la senpatra provinco kuniĝis al la [[Pernambuka Revolucio]], establinte en la urbo [[Natalo]] ties provizora estrarejo. Pro frakaso de la ribelado, ĝi rekuniĝis al la Regno kiel provinco en [[1822]]. En [[1889]], pro respublikigo, ĝi plu transiĝis al [[subŝtato]].

 

Norda Rio-Grando okupas areon grandan je 52.796,791 km². Norde kaj oriente, ĝi havas limojn kun la [[Atlantika Oceano]]; sude, kun [[Paraibo]]; okcidente, kun [[Cearao]]. Ĝi estas la brazila subŝtato plej proksima al [[Afriko]].

 

Ĝiaj plej multe enloĝataj urboj estas: [[Natalo (Brazilo)|Natalo]], [[Mossoró]], [[Parnamirim]], [[Caicó]] kaj [[Ceará-Mirim]].

 

[[Dosiero:Natal_(Rio_Grande_do_Norte)_00309.JPG|thumb|250px|[[Natalo (Brazilo)|Natalo]], ĉefurbo de Norda Rio-Grando.]]

 

Ĝia [[ekonomio]] nuntempe ampleksiĝas. Je [[mineralekspluato]], ĝia produktado estas ĉefe de [[petrolo]] (dua plej granda produktanto de Brazilo) kaj [[kuirsalo]]. Je [[agrobredado]], elstaras [[salikokbredo]], [[akvuma fruktokulturo]] ([[ananaso]], [[banano]], [[melono]] kaj [[kokoso]], inter aliaj) kaj [[tradicia brutbredo]]. Rimarkindas, ke ĉirkaŭ 70% de la melonoj produktataj en Brazilo estas nord-rio-grandaj. Je [[industrio]], elstaras la teksaĵa fabrikaro kaj la [[tergaso|tergas-]] kaj petrol-procedejoj de [[Petrobrás]].

 

Antaŭ la ekzisto de [[Potigvara Esperanto-Asocio]], estis nur izolitaj esperantistoj. Estas informo, ke [[Liga Artístico-Operária de Natal]]” gvidis Esperanto-kurson en la jaro [[1926]], la instruisto estis S-ro [[Jerônimo dos Santos]]. Krom tiu samideano ni havas informon pri la ekzisto de aliaj esperantistoj: [[João Pereira de Siqueira]], en Natal; [[Jorge Cruz]], en [[Macau]]; [[Estevão Alves]], en [[Macaíba]]; D-ro [[Sebastião Maltez Fernandes]], en [[Caraúbas]]; D-ro [[Gentil Fernandes]], en [[Areia Branca]]; kaj [[Targino Soares]], en [[Mossoró]], kie estis fondita la unua Esperanto-grupo en la Subŝtato, laŭ notoj de S-ro [[Moacir da Silva Cunha]].

 

En [[1945]] [[Jerônimo dos Santos]] (el [[Natalo]]) kaj [[Targino Soares]] el [[Mossoró]] representis la subŝtato en [[10-a Brazila Kongreso de Esperanto]].

 

La flago estis agnoskata en la 3-a de decembro 1957, surbaze je desegno de [[Luís da Câmara Cascudo]]. En la centro do la flago estas la ŝtata ŝildo, kiu estis agnoskata en la 1-a de julio 1909.

 

<references/>

 

{{commons|Rio Grande do Norte}}

* [http://www.rn.gov.br Registaro de Norda Rio-Grando] (en la portugala lingvo)

[[vi:Rio Grande do Norte]]

[[vo:Rio Grande do Norte]]

[[zh:北里约格朗德]]

[[zh-min-nan:Rio Grande do Norte]]