Grigorij Potjomkin: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: ro:Grigori Potiomkin; cosmetic changes
Linio 1:
Princo '''Grigorij Aleksandroviĉ Potjomkin''' (ruse ''Григорий Александрович Потёмкин'') (1739 en [[ĉiĵevo|Ĉiĵovo]] ĉe [[Smolensk]] - 1791 ĉe [[Iaşi]], entombigita en la St-a Jekaterina kirko (ruse ''Свято-Екаерининский Собор'' en [[Ĥerson]]) estis rusa feldmarŝalo, konfidulo kaj ŝatatulo de rusa carino [[Katerina la 2-a]].
 
== Biografio ==
[[dosieroDosiero:Princepotemkin.jpg|thumb|Grigorij Aleksandroviĉ Potjomkin]]
Potjomkin naskiĝis kiel filo de emerita majoro, studis komence en universitato en [[Moskvo]], sed baldaŭ enpaŝis la rusan armeon.
 
Linio 9:
Baldaŭ li perdis unu okulon pro mallerta traktado de naturkuracisto, sed perdi sian belecon (oni komparis tion kun tiu de [[Alkibiades]]). Pro la akcidento, li retiriĝis el la kortego je 1,5 jaroj.
 
Kiam Rusio ekmilitis kun la turkoj, veturis li al sudo, kie li la gvidis la rusiajn fortojn kaj akiris grandajn konkerojn por la lando ([[Novorusio]]). Oni akiris la urbojn keil [[Odeso]], [[Sebastopolo]], [[Nikolajev]] kaj [[Dnipropetrovsk|Jekaterinoslav]]. Potjomkin elkonstruis la [[nigramara floto|nigramaran floton]] sur la [[Krimeo]].
 
Li realvenis kiel [[generalleŭtenanto]] kaj aldoni la carino la titolon de [[grafo]] kaj kaj en 1776 nomumis lin al generala adjutanto kaj deklarita ŝatatulo. Li forte influis la carinon, la internan kaj eksteran politikon de Rusio. Plimulto de tiuj influoj estis sukcesaj kaj eluzis tiujn ankaŭ por sia plua riĉiĝo kaj kariero. Mallongtempe li estis ankaŭ ministro, ĉefkomandanto de la armeo, generalguberniestro de la sudaj provincoj kaj grandadmiralo de la Nigra Maro. Multaj imperiestraj [[ukazo]]j estis liaj verkoj, ĉar la carino lasis sin konvinki.
Linio 17:
Liaj malamikoj disvastigis la fiklaĉon pri [[Potjomkina vilaĝo|potjomkinaj vilaĝoj]], pro envio de liaj sukcesoj. Potjomkin grave kontribuis al evoluo de la novakiritaj krimeaj teritorioj.
 
Kiam en 1787 la sekva rusa-aŭstra turka milito ekis (1787–1792), Potjomkin transprenis la ĉefkomandantecon de la rusia armeo kaj ricevis post okupo de [[Oĉakov]] (17-an de decembro 1788) la grandan rubandon de la Georga Ordeno.
 
Kvankam ekzistis diferencoj inter la carino kaj Potjomkin, la interna, amika rilato restis inter ili ĝis morto de Potjomkin. Potjomkin mortis survoje de [[Iaşi]] al [[Nikolajev]] en brakoj de sia nevino [[grafino Branicka]], la 16-an de oktobro 1791 je [[malario]]. Oni entombigis lin en [[Ĥerson]].
Linio 26:
 
Oni nomumis laŭ Potjomkin sekvajn:
* [[kirasŝipo Potjomkin]], filmo
* [[potjomkina ŝtuparo]] en Odeso, ekde 1955
 
== Literaturo ==
Linio 57:
[[pl:Grigorij Potiomkin]]
[[pt:Grigori Alexandrovich Potemkin]]
[[ro:Grigori PotemkinPotiomkin]]
[[ru:Потёмкин, Григорий Александрович]]
[[sr:Григориј Потемкин]]