Egiptaj hieroglifoj: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e roboto aldono de: bn:মিশরীয় হায়ারোগ্লিফিক |
Xqbot (diskuto | kontribuoj) e roboto forigo de: ps:هیروغلیف modifo de: fr:Hiéroglyphe égyptien; cosmetic changes |
||
Linio 8:
La egiptoj komencis uzi hieroglifojn antaŭ ses mil jaroj(La plej malnova hieroglifa suskribo estis datita je 4240 a.K, t.e. la unua ekapero de hieroglifoj trovitas antaŭ ol en [[Sumero]] la [[kojnoskribo]] estis disvolviĝinta), kaj uzis ilin seninterrompe ĝis ĉirkau [[-100]], t.e. ĝis proksime la fino de la rego de la [[Ptolomeo]]j, fakte la plejlasta hieroglifa surskribo montras daton de la 24-a de aŭgusto 394 sur la Izis-a templo de Philae. Pli simpla formo, la [[Hieratika skribo]] poste eĉ pli simpla, la [[Demotika skribo]] (el greka demos=popolo) en epoko de la 26-a dinastio (664-525 a.K.) iĝis ĉefa. Finfine dum epoko de la helanaj reĝoj Ptolemoj la greka lingvo definitive antataŭis ambaŭ skribojn hieroglifaj kaj demotikaj.
Laŭ kelkaj la hieroglifa skribo ne estus inventita en Egiptio; amasigitaj pruvoj indikus, ke ĝi estis alportita tien de invadantoj, kiuj venis el nordorienta aŭ meza Azio. Tiuj hejmiĝis en la [[Nilo|nila]] valo ie inter [[Memfiso]] norde kaj [[Tebo]] sude, kaj grade establis sian civilizon kaj religion en tiu nova hejmo. Iom post iom ilia skribo etendiĝis norden kaj suden, ĝis la hieroglifoj uziĝis - almenaŭ por ŝtataj aferoj - de la [[Mediteraneo|mediteranea]] bordo ĝis la plej suda parto de la Insulo ''
Rimarkinda apartaĵo de la hieroglifoj estas la tre malgranda ŝanĝo de formo dum la jarmiloj, sendube kaŭze de la materialo, sur kiu ili estis skribataj, kaj parte pro konservemo naskita de religiaj konvinkoj. Kontraste, la [[Babilonio|babiloniaj]] kaj [[Ĉinio|ĉinaj]] bildsimboloj draste ŝanĝiĝis tiel frue (kelkajn jarojn a.K.), ke iliaj originaj bildaj formoj perdiĝis.
Ĉiu hieroglifo estas bildo de natura aĵo, besto aŭ homo, kaj uziĝis en multaj diversaj manieroj. En la plej simpla uzo hieroglifoj uziĝis kiel efektivaj ''bildoj'' (leporo, aglo, skarabo). Sed hieroglifoj ankaŭ povis reprezenti ''ideojn''. Ekzemple muro falanta flanken signifis "fali". Salonego por rekontiĝoj de saĝuloj signifis "konsilio". Hakilo reprezentis la ideon de dio. Muzikilo reprezentis la ideon de ĝojo, plezuro. En tiaj okazoj oni parolas pri [[
=== Ekzemplo de hieroglifoj ===
Linio 22:
{|
|- valign="middle" border ="0"
| P<br />T
| O
| L<br />M
| I I S
|}
Linio 30:
Tio estas ''Ptolemiis'', la nomo de la reĝo [[Ptolemeo]].
[[Kategorio:Skribo]]▼
<gallery>
Dosiero:Egyptian funerary stela.jpg|<!-- thumb|left|180px|_Hieroglyphs_ sur Egipta _funerary_ _stela_ -->
Linio 50 ⟶ 49:
<br clear=all>
== Bibliografio ==
Los lenguajes perdidos. P.E.Cleator. Ediciones Orbis, S.A. 1.986
Linio 61 ⟶ 60:
{{projektoj|commonscat=Hieroglyphs}}
▲[[Kategorio:Skribo]]
[[Kategorio:Skribarto de Antikva Egiptio]]
{{LigoElstara|de}}
{{LigoLeginda|fr}}▼
{{LigoElstara|he}}
▲{{LigoLeginda|fr}}
[[als:Ägyptische Hieroglyphen]]
Linio 80:
[[fa:هیروگلیف مصری]]
[[fi:Hieroglyfit]]
[[fr:Hiéroglyphe égyptien]]
[[gv:Jalloo-ocklyn Egyptagh]]
[[he:כתב חרטומים]]
Linio 98:
[[oc:Ieroglifs egipcians]]
[[pl:Hieroglify]]
[[pt:Hieróglifo]]
[[ro:Hieroglifă egipteană]]
| |||