Urano (dio): Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e etaj aldonoj
eNeniu resumo de redakto
Linio 2:
Laŭ la [[helena mitologio]], '''Urano''' – helene Οὐρανός, ''ĉielo'' aŭ ''reĝo de montaroj'', latine Uranus – estas la plej antikva greka dio. Lia nomo estas ankaŭ nomo de la [[planedo]] [[Urano (planedo)|Urano]]. Urano estas la dio de la ĉielo, kaj sia edzino estis sia patrino [[Geo]], diino de la tero. La antikvaj grekoj lin adoris, ĉar li donis varmon, lumon kaj pluvon al la [[tero]]. Tamen, tiu kultado ne supervivis ĝis la helena epoko<ref>Pri la titanoj, [[Kerényi]] (1951:20) asertis: «Ili neniel indis esti kultita, escepte, eble, de [[Krono (dio)|Krono]] kaj [[Helios]].»</ref>. Li ne aperas en ceramikaĵoj aŭ aliaj artaĵoj, kvankam la solena alvoko de [[Homero]] mencias lin (kun Geo kaj [[Stikso]])<ref>Homero, ''[[Iliado]]'' xv.36 y sig; ''[[Odiseado]]'' v.184 y sig.</ref>. Krome, en la homeraj poemoj, οὐρανός estas ankaŭ alternativa nomo de la [[Olimpo]], kiel komuna hejmo de la dioj, sen aludi la fizikan firmamenton.
 
La plimulto de la grekoj pensis ke Urano estis baza dio (''protogenos''), kaj pro tio li ne havis gepatrojn. Sed, per influo de filosofiistoj, [[Cicerono]] verkis en sia ''[[De natura deorum]]'' ke Urano devenis de la antikvaj dioj [[Etero (mitologio)|Etero]] kaj [[Hemera]] (Aero kaj Taglumo), kaj ke li heredis la sceptron de la antaŭe ĉiopova [[Nikso (mitologio)|Nikso]]., kiu Laŭlaŭ la [[orfeismo|Orfeaj Himnoj]], Urano estis filoŝia de la Nokto, [[Nikso (mitologio)|Nikso]]patrino. Lia [[romia mitologio|romia]] ekvivalento estis '''[[Caelus]]''' (el ''caelum'', ĉielo en la [[latina lingvo|latina lingvo]]).
 
La titano [[Krono (dio)|Krono]], lia plej juna filo, detronigis Uranon, mutilis lin, kaj detranĉis liajn testikojn. De la sango aperis la [[giganto]]j, la Melioj, kaj la [[Erinioj]] ([[Alekta]], [[Tizifona]] kaj [[Megera]]). Oni ankaŭ ofte diras ke kiam la sango de Urano trafis la maron, [[Afrodito]] naskiĝis. Urano estas la patro de la [[titano]]j, la [[ciklopo]]j kaj la [[Hekatonkiroj]], monstroj kun 100 manoj kaj 50 kapoj.