Klasikismo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
SieBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: oc:Clacissisme
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: ku:Klasîzm; cosmetic changes
Linio 1:
'''Klasicismo''' en arta historio estas stila epoko, kiun karakterizis la kopiado de la klasikaj stiloj de antikva Grekio kaj la Romia Regno, aparte farado de statuoj kaj arkitekturo de antikvaj temploj.
 
La tempa difino de tiu-ĉi epoko ne facilas. Ekzemple la arkitekturon de ''Andrea Palladio'', kiu vivis de 15080 ĝis 1580, estas nomata klasicisma, sed ankaŭ la arto de Francio, Nederlando kaj Anglio dum la 17a jarcento. Fakte ekde la epoko [[Renesanco]] (kiu mem estas interpreto de la antikva greka kaj romia arto) ekzistis ''klasicisma'' inklino, kiu ankaŭ influis la stilon [[Baroko]] (ekzemplo por tio estas la skulptado de ''Georg Raphael Donner''. Speciale en Anglio kaj Francio iuspeca klasicisma gusto ([[franca lingvo|france]] ''Goût classique'') dominas la tutan 17an kaj 18an jarcenton.
 
Baze tamen la termino 'Klasicismo' difinas epokon de la tuta arta historio inter la malfrua 18a ĝis frua 19a jarcento (pli-malpli inter 1770 kaj 1830), kiu strebis revivigi la grekan klasikan epokon. En Germanlingvio ĝia spirita iniciatinto estis ''Johann Joachim Winckelmann''. En Francio la klasicisma epoko komenciĝas dum la regado de reĝo ''Louis XV.''. Dum transira periodo inter 1750 kaj 1760 kaj elementoj rokokaj kaj formoj klasicismaj uziĝis. La frua klasicismo en Francio nomiĝis ''goût grec'', la fazo post 1770 - dum la regado de reĝo ''Louis XVI.'' - nomiĝis ''goût étrusque''.
 
[[Dosiero:Fridericianum02.jpg|thumb|300px|<center>La ''Fridericianum'' en [[Kaselo]], Germanio, 1779]]
Linio 45:
* ''Giovanni Battista Piranesi'', itala arkitekto
* ''Carlo Rossi'', itala-rusa arkitekto; kiu formis la centran urbon de [[Sankt-Peterburgo]]
* ''Nicolas Alexandre Salins de Montfort'', franca arkitekto, kreanto de la kastelo Rohan en [[Saverne]] (Alzaco) kaj de multaj konstruaĵoj en [[Frankfurto ĉe Majno]]
* ''Karl Friedrich Schinkel'', kiu verkis multajn historiajn konstruaĵojn en Berlino kaj ĉirkaŭa Prusio
* ''Paul Wilhelm Eduard Sprenger'', arkitekto kaj disĉiplo de ''Schinkel''
Linio 79:
Klasikismo estas stilo kaj tendencoj en literarturo kaj arto de 17-19-aj jc, penanta imiti kaj observi la ĉefajn kvalitojn de la greklatinaj famaj aŭtoroj kiel la normon kaj idealan modelon <ref>[[Plena Ilustrita Vortaro]]</ref>.
 
Kreiĝis en Francio en 17-a jc. Konforme al altspiritaj etikaj ideoj, klasikisma estetiko determinis hierarkion de ĝenroj - altaj ( [[Dramo | tragedio]], [[Poemo | epopeo]], odo) kal malaltaj ( [[Dramo | komedio]], satiro, [[fablo]]).
 
Klasikismaj verkistoj estis: [[Kornelio]], [[Racino]], [[Voltero]], [[Moliero]], [[Lafonteno]], [[Goeto]] kaj [[Ŝilero]] (dum Weimara periodo).
 
== Piednotoj ==
<References/>
<br clear=all>
{{projektoj|commonscat=Classicist paintings}}
 
[[Kategorio:Klasikismo| ]]
Linio 90 ⟶ 92:
[[Kategorio:Grekio]]
[[Kategorio:Ismo]]
 
<br clear=all>
{{projektoj|commonscat=Classicist paintings}}
 
[[ar:كلاسيكية]]
Linio 116 ⟶ 115:
[[ka:კლასიციზმი]]
[[ko:고전주의]]
[[ku:KlasisîzmKlasîzm]]
[[lt:Klasicizmas]]
[[lv:Klasicisms]]