Elektra indukdenso: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: sq:Fusha e induksionit elektrik; cosmetic changes
Linio 1:
En [[elektromagnetismo]], la '''elektra indukdenso''' estas [[vektoro]] skribita <math>\vec{D}(\vec{r},t)</math> = '''D'''('''r''',t) dependanta de [[pozicio]] <math>\vec{r}</math> = '''r''' kaj de tempo ''t'', aŭ ankoraŭ <math>\vec{D}(\vec{r},\omega)</math> = '''D'''('''r''',<math>\omega</math>) dependanta de pozicio en [[spaco]] <math>\vec{r}</math>='''r''' kaj de [[angula frekvenco|frekvenco]] <math>\omega</math>. Ĝi aperas en [[ekvacioj de Maxwell]].
 
En [[dielektriko|dielektrika materialo]], la ĉeesto de [[elektra kampo]] <math>\vec{E}(\vec{r},t)</math> disigas ligitajn ŝargojn ([[atomo]]jn kaj iliajn asociitajn [[elektrono]]jn), induktante lokajn elektrajn [[dipola momanto|dipolajn momantojn]]. Estas la kaŭzo, kial la ''elektra indukdenso'' ankaŭ nomiĝas '''[[elektra ŝovodenso]]'''.
 
== Unuoj ==
Linio 7:
En la [[Sistemo Internacia de Unuoj]] alidirita [[SI]] sistemo, '''D''' estas mezurata en [[Kulombo]]j je [[kvadrata metro]], t.e. '''C/m<sup>2</sup>''' aŭ ankoraŭ '''C.m<sup>-2</sup>'''.
 
Tiuj unuoj rezultas de la ekvacio de Maxwell nomita ''ekvacio de [[James Clerk Maxwell|Maxwell]]-[[André Marie Ampère|Ampère]]'' :
 
:<math> \vec{\mathrm{rot}} \ \vec{H} \ = \ \vec{J} \ + \ \frac{\partial \vec{D}}{\partial t} </math>,
Linio 14:
kie '''H''' ([[magneta kampo]]) unuo estas [[Ampero]] je [[metro]] ('''A.m<sup>-1</sup>'''), kaj '''J''' ([[kurenta denseco]] de [[libera ŝargo|liberaj ŝargoj]]) unuo estas [[Ampero]] je [[kvadrata metro]] ('''A.m<sup>-2</sup>''').
 
La unuo de '''D''' ("elektra indukdenso") do estas [[Ampero]].[[sekundo]] je [[kvadrata metro]], kio estas [[Kulombo]] je [[kvadrata metro]] ('''C.m<sup>-2</sup>'''), ĉar laŭ la difino de la [[Kulombo|kulomba]] unuo: '''1 C = 1 A.s'''.
 
== Rilato kun [[elektra kampo]] ==
 
Ĝenerale, oni konsideras ''linearajn'' mediojn, kie la <math>\vec{D}(\vec{r},\omega)</math> estas tiel ligita al [[elektra kampo]] <math>\vec{E}(\vec{r},\omega)</math> per la rilato:
:<math>\vec{D}(\vec{r},\omega) \ = \ \epsilon(\vec{r},\omega) * \vec{E}(\vec{r},\omega)</math>,
kie <math>\epsilon(\vec{r},\omega)</math> estas la ''[[dielektra permeableco|permitiveco]] de medio'', kiu estas [[matrico]] 3x3 en [[malizotropo|malizotropaj medioj]], kaj funkcio de tempo (aŭ frekvenco) en homogenaj kaj [[izotropo|izotropaj medioj]]. Tiu rilato ne estas universala; ne sekvas tiun rilaton la elektrike ''nelinearaj'' medioj, pri kiuj <math>\vec{D}(\vec{r},\omega)</math> dependas ankaŭ de kvadrataj termoj (eĉ de pli altaj potencoj ol du) de <math>\vec{E}(\vec{r},\omega)</math>,
 
:::<math>
Linio 30:
</math>.
 
[[ImageDosiero:Indukdenso_Esperanto.GIF|thumb|right|300px|''Kondensatoro kun paralelaj platoj.'' Imagante ortangulan [[paralelepipedo|paralelepipedan]] skatolon, oni povas uzi la [[gaŭsa leĝo|gaŭsan leĝon]] por ekspliki rilaton inter [[elektra indukdenso]] kaj liberaj [[ŝargo]]j.]]
 
== Elektra indukdenso en kondensatoro ==
Linio 63:
[[ru:Электрическая индукция]]
[[sl:Gostota električnega polja]]
[[sq:Fusha elektrikee zhvendoseseinduksionit elektrik]]
[[sr:Електрична индукција]]
[[sv:Elektrisk flödestäthet]]