Kiel registrite je 18:05, 22 jun. 2010 redakti LaaknorBot (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 15 515 redaktoj e roboto aldono de: no:Enoks bok ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 19:11, 24 aŭg. 2010 redakti malfari Xqbot (diskuto \| kontribuoj) Robotoj 151 716 redaktoj e roboto modifo de: ar:سفر أخنوخ; cosmetic changes Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: '''Ĥanoĥ''', pri kies libro ĉi-tie oni artikolas, estis antaŭdiluva [[patriarko]], laŭ la instruplena legendo de la biblia [[Genezo]], praavo de Noao. Al li la medio hebrea-kristana atribuis tri librojn, neniu el kiuj estis akceptitaj kiel kanonaj, nome aŭtentaj kaj enhavantaj la dian revelacion, kaj de la judoj kaj de la kristanoj, se oni esceptas la koptan eklezion kiu veneras la unuan el la tri. Tiuj libroj ne troviĝas en la [[Septuaginto]] kaj estis definitive deklaritaj nekanonaj de la Koncilio de Laodikeo [[364]] (kanono 60): ekde tiam la libroj perdis estimitecon, kvankam ili ekzercis legendecajn influojn precipe inter kaj ŝatantoj de apokalipsaj emocioj kaj certecoj, kiel videblas en ''Altus prosator'' [http://theswisslounge.blogspot.com/2008/01/altus-prosator.html], en la tekstoj de hiberno-latina [http://www.novelguide.com/a/discover/eich_01/eich_01_00187.html] kaj en la kalendaraj atribuaĵoj. Oni parolas pri tri malsamaj libroj pro tio cirkuladis tri: Linio 7: • 1 Ĥanoĥ aŭ Etiopa Ĥanoĥ, kutime prezentita simple kiel ''Libro de Ĥanoĥ'', pri kiu estas parolate en ĉi tiu artikolo. • 2 Ĥanoĥ aŭ Slava Apokalipso aŭ Sekretoj de Ĥanoĥ. • 3 Ĥanoĥ aŭ hebrea apokalipso de Ĥanoĥ. == Redaktado de la Ĥanoĥaj libroj == La libro de Ĥanoĥ estas apokrifaĵo je hebrea orgino, kies definitiva redakto reiras al la unua jarcento antaŭ Kristo. Ĝi nin atingis integra en la lingvo ge'ez (Antika Lingvo de Etiopio), el kio ĝia kromnomo Etiopa Ĥanoĥ. Laŭ kompetentaj studuloj, la redaktado dateblas je la 3a jarcento antaŭ Kristo<ref> Nouvelle perspective - ''Les manuscrits de la mer Morte'' - Janvier 2009 - John DeSalvo- ISBN ~~3836507056~~3-8365-0705-6 </ref>. E. Isaac opinias ke iujn librajn erojn estis verkitaj hebrelingve, aliaj aramelingve <ref>E. Isaac 1 Enoch, a new Translation and Introduction in ed. James Charlesworth The Old Testament Pseudepigrapha, Vol 1 ISBN ~~0385096305~~0-385-09630-5 (1983) p.6</ref>. Antaŭ la malkovro de arameaj fragmentoj inter la [[manuskriptoj de la Morta Maro]] esploristoj jam hipotezis, ke la ĉapitroj 1-5 estis verkitaj hebrelingve, apogite sur [[Masora Biblio\|masoreta teksto]] de [[Readmono]] <ref>"In 'He comes with ten thousands of His holy ones the text reproduces the Massoretic of Deut.33,2 in reading ''ATAH = erchetai'', wheras the three Targums, the Syriac and Vulgate read ''ATIH, = met'autou''. Here the LXX diverges wholly. The reading ATAH is recognised as original. The writer of 1-5 therefore used the Hebrew text and presumably wrote in Hebrew." R. H. Charles, Book of Enoch: Together with a Reprint of the Greek Fragments, London 1912, page lviii.</ref> == Fontoj == Estis la fama skota vojaĝanto [[James Bruce (esploristo)\|James Bruce]] kiu, unue, alportis el Etiopio al [[Britujo]], 1773, tri ekzemplerojn de tiu libro, laŭlongatempe serĉita far eŭropaj erudiciuloj <ref>''La Bible Écrits intertestamentaires'' (La Pléiade, Gallimard, 1987), p. 466</ref>. Tiam oni konvinkitis, ke la aramea originalo estis konsiderinda perdita ĵus kiam oni trovis, 1976, fragmentojn, entenantajn erojn de tiu libro, en [[Qumrano]]. Iuj libraj eroj estis konservitaj de [[Georgo Syncellus]] (kaj publikigitaj en 1606); aliaj diversaj skriberoj entenataj en manuskriptoj konservitaj ĉe la [[Vatikana Biblioteko]] (kaj publikigitaj en 1844), aliaj en tombo malfermita ĉe Akhmim (Egiptio en 1892). Krome ekzistas fragmentoj, siriaklingve kaj koptlingve, ĉe la universitato de Michigan. == Enhavo == • 1-36 '''La unua sekcio''' de la libro de Ĥanoĥ priskribas la ribelon kaj falon de la anĝeloj kaj kelkajn Ĥanoĥajn viziajn vojaĝojn al la [[ĉielo]] kaj al la [[infero]] kune kun [[ĉefanĝelo]]j kiuj faris al li diversajn revelaciaĵojn. • 37-71 '''La dua sekcio''' entenas parabolojn kaj viziojn koncernantajn la [[tempofiniĝo]]n kaj la [[Lasta juĝo\|lastan juĝon]]. Tiu sekcio entenas ankaŭ la libron diritan «Apokalipso de [[Noa]]». • 72-82 '''La tria sekcio''' estas traktaĵo pri astronomio kaj meteorologio. • 83-90 '''La kvara sekcio''' temas pri kolekto de viziaj sonĝoj. Linio 32: == Influo de la libro de Ĥanoĥ == La [[letero de Judas\|Epistolo de Judaso]] citas profetaĵon kiun la aŭtoro atribuas al «Ĥanoĥ, la sepa post Adamo»: «(Jud 14-15) Ankaŭ Ĥanoĥ, la sepa post Adamo, profetis al tiuj ĉi dirante: ''Jen, la Sinjoro venis kun siaj sanktaj miriadoj, por fari juĝon kontraŭ ĉiuj, kaj por kondamni ĉiujn malpiulojn pri ĉiuj malpiaĵoj, kiujn ili malpie faris, kaj kaj pri ĉiuj obstinaj paroloj, kiujn malpiaj pekuloj parolis kontraŭ Li''. Linio 52: Aliaj patroj, tamen, negis tian karakterizon de tiu libro, kiel raportas [[Sankta Hieronimo]]. Ankaŭ la letero de Judas tie kaj tie suferis je tiu juĝo.<ref>Cf. Gerome, Catal. Script. Eccles. 4.</ref>. == Manuskripta tradicio == '''Aramelingvaj''' (La plej antikvaj atestoj pri la libro de Ĥanoĥ estas la aramelingvaj): Linio 77: '''Etioplingvaj''' En lingua ''ge'ez'' (dialekto de la etiopa lingvo) konserviĝas: * A - ms. orient. 485 del British Museum, !6a jarcento, kun la libro de la Jubileoj; * B - ms. orienta 491 del British Museum, 18a jarcento, kun aliaj bibliaj tekstoj; * C - ms. de Berlino orienta Petermann II Nachtrag 29, 16a jarcento; * D - ms. abateja 35, fine de la 17 iarcento; * E - ms. abateja 55, XV-16a jarcento kun aliaj bibliaj tekstoj; * F - ms. 9 de la Lago Tana, 16a jarcento; * G - ms. 23 de la Jonh Rylands University Library di Manchester, 18a jarcento, kun aliaj bibliaj tekstoj; * H - ms. orienta 531 della Bodleian Library di Oxford, 18a jarcento; * I - ms. Brace 74 de la Bodleian Library di Oxford, 18a jarcento; * J - ms. orienta 8822 del British Museum, 18a jarcento kun aliaj bibliaj tekstoj; * K - ms. propraĵo de E. Ullendorff de Londono, komence de la 18 jarcento; * L - ms. abateja 99, 19a jarcento; * M - ms. orienta 492 de la British Museum, 18a jarcento; * O - ms. orienta 484 de la British Museum, 18a jarcento; * P - ms. etiopa 71 de la Vatikano, 18a jarcento; * Q - ms. orienta 486 del British Museum, 18a jarcento, kun mankoj. == Bibliografio == * Le Livre de Henoc, version intégrale française [http://areopage.net/atxtheb/Henoch.pdf ] * Michaël Langlois, ''Le Premier Manuscrit du Livre d'Hénoch'', Cerf, 2008 (préface d'[[André Lemaire]]) [http://www.editionsducerf.fr/html/fiche/fichelivre.asp?n_liv_cerf=8196 Résumé en ligne] * ''Le Livre d'Énoch'', Éditions Robert Laffont, Paris 1976 Linio 104: * Corriente, Federico y Antonio Piñero 1984. "Libro I de Henoc (Etiópico y griego)"; A. Díez Macho (ed.) Apócrifos del Antiguo Testamento IV: 13-143. Madrid: Ediciones Cristiandad. ISBN 84-7057-353-5 == Eksteraj Ligoj == * (itallingve) [http://www.tanogabo.it/Religione/Una_pagina_su_Enoch.htm] * (Itallingve) [http://www.worldlingo.com/ma/enwiki/it/Book_of_Enoch] == Notoj kaj referencoj == <references /> <!-- Helpo : http://eo.wikipedia.org/wiki/Helpo:Referencoj kaj piednotoj --> [[Kategorio:Apokrifoj de la Malnova Testamento]] Linio 116 ⟶ 115: [[am:መጽሐፈ ሄኖክ]] [[ar:سفر ~~اخنوخ~~أخنوخ]] [[ca:Llibre d'Henoc]] [[cs:1. kniha Henochova]]

Libro de Ĥanoĥ: Malsamoj inter versioj