Goao: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
TXiKiBoT (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: be-x-old:Гоа
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: el:Γκόα; cosmetic changes
Linio 1:
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" style="float:right; width:280px; margin-left:0.5em;"
|--- bgcolor="#CD5C5C" align="center"
| colspan="2" | <font size="+1"> ''' गोवा '''<br /> '''Govā''' </font><br />'''Goa'''
|-----bgcolor="#B8860B"
| Ŝtata aranĝo || Federacia ŝtato de [[Barato]]
Linio 21:
| [[Telefona landoprefikso]] || +91832
|-----bgcolor="#B8860B"
| colspan="2" align="center" | [[ImageDosiero:India Goa locator map.svg|270px|Situo de ŝtato Goao]]
|}
'''Goao''' (गोआ) estas la plej malgranda federacia [[ŝtato]] de [[Barato]]. Ĝi apartenas al la plej multe prosperantaj [[federacio|federaciaj]] [[ŝtato]]j de Barato. Ĝia ĉefurbo estas [[Panajo]] (ankaŭ Panjim, [[konkana lingvo|konkane]] poste Ponnje, antaŭe Nova Goa); pluaj pli grandaj urboj estas [[Margao]], [[Mapuso]] kaj [[Vasco da Gama (urbo)|Vasco da Gama]]. Ĝis [[1961]] ĝi estis [[Portugalio|portugala]] [[kolonio]] de [[Portugala Hindio]], kune kun ŝtatoj [[Damano kaj Diuo]].
 
== Origino de la nomo ==
 
[[Dosiero:Konkana_lingvo.jpg|thumb|right|150px|Konkana lingvo]]
La malnova hinda [[eposo]] [[Mahabharato]] mencias pri Goao per indiko al nacio [[Goparaŝtro]], konata kiel bredistoj de [[bovino|bovinoj]]j; ĉi tie aperas ankaŭ nomo [[Gomant]]. Krom plua nomo [[Govaraŝtro]] por suda parto de la konkana teritorio en sanktaj [[sanskrito|sanskritaj]] verkaroj konserviĝis ankaŭ nomoj [[Gopakapuri]] kaj [[Gopakapattan]]. Pli malfrue aperas ankaŭ nomo [[Gomanchala]], ankoraŭ pli malfrue (en [[epiko|epikaj]] [[poemo]]j nomataj ''purana'') poste nomoj Gove, Govapuri aŭ Gopakpattan. La [[Antikva Grekio|grek-antikva]] klerulo [[Ptolemeo]] notas poste la nomon Gouba, [[araba lingvo|arabaj]] nomoj el [[mezepoko]] sonas Sindabur respektive Sandabur. Nur en la [[15-a jarcento]] en konekso kun portugala koloniigado aperas nomo Goa, unue por [[haveno]] situanta ĉe rivero [[Mandovi]] (hodiaŭ urbo [[Velha Goa]]), pli malfrue por la tuta teritorio priregata de portugaloj.
 
== Geografio ==
 
[[Dosiero:Salcete landscape.jpg|thumb|left|Ĉerivera regiono de rivero Sal]]
Linio 41:
'''''Klimataj kondiĉoj''''' de Goao respondas al ties situo: tre varma [[somero]] (kun temperaturoj inter 30° C kaj 39° C) kunigitaj kun ekstrema humideco sekve de [[monzuno]]j (inter junio kaj septembro), kaj por eŭropano tre agrabla [[vintro]] (en decembro kaj en januaro tagaj temperaturoj moviĝas inter 20° C kaj 30° C, pluvoj estas esceptaj).
 
== Floro kaj faŭno ==
 
[[Dosiero:Goao2.jpg|thumb|130px|right|Rikolto de kokosaj nuksoj]]
Linio 50:
<br clear = "all">
 
== Historio ==
 
La konata historio de Goao komencas en la [[-3-a jarcento|3-a jarcento]] antaŭ [[Kristo]], kiam Goao estis parto de nordhinda [[Maŭrija Imperio]]. En pli malfruaj jarcentoj ĉi tie alternis regantoj de dinastioj '''satavahanoj''', '''ĉalukianoj''', '''silharoj''' kaj '''kadambduoj'''. En la jaro [[1312]] Goao estis por mallonga tempo parto de [[sultanato]] el [[Delhio]], sed karnatakaj regantoj el [[Vijayanagar]] denove konkeris ĝin. Ekde la jaro [[1469]] ĉi tie poste regis bahmanaj [[sultano]]j kaj [[mughalo]]j ([[mogulo]]j) el [[Gulbargo]], pli poste el [[Biĵapuro]].
Linio 61:
Kiam Barato akiris sian sendependecon en [[1947]], ĝi senrezulte klopodis tra diplomata vojo atingi ke Portugalio transdonu la suverenecon de Goao (kaj ankaŭ de la kolonioj [[Damano kaj Diuo]]) al Barato,sed ĉi tie eĉ neniel helpis rezolucio de Ĝenerala Asembleo de [[UN|OUN]]. En decembro de [[1961]] Barato perforte okupis Goaon, la malbone armigita kaj nepreparita portugala armeo metis nenian pli grandan reziston. Goao estis (komune kun distriktoj [[Damano kaj Diuo]]) unue centre administrata kiel asocia teritorio. La [[30-a de majo|30-an de majo]] de [[1987]] ĝi fariĝis la 25-a federacia ŝtato.
 
== Loĝantaro ==
[[Dosiero:Goa04 market.jpg|thumb|left|Foiro en Margao]]
Loĝantaro de Goao, preskaŭ 1,4 milionoj da loĝantoj, havas alkreskon 14,9 %, [[loĝdenso|denseco de loĝantaro]] faras 363 en km2, preskaŭ 50 % da loĝantoj vivas en urboj. Mezuro de alfabetigo moviĝas ĉirkaŭ 82 %. Loka lingvo estas [[konkana lingvo]] (plimulto da loĝantoj parolas ankaŭ [[angla lingvo|angle]], [[portugala lingvo|portugale]] hodiaŭ parolas nur iom inter 3 % kaj 5 % da loĝantoj).
Linio 71:
<br clear = "all">
 
== Ekonomio ==
 
{| border="1" style="float:right; margin-left:0.5em;"
Linio 89:
<br clear = "all">
 
== Turismo ==
 
Sume 101 km da marbordo, grandparte longa, larĝa kaj pli-malpli malplenaj [[strando]]j logas jam dum jardekoj turistojn el la tuta mondo – marko „suno kaj sablo“ fariĝis adverba por marbordo de Goao. En la jaro [[2004]] vizitis Goaon proksimume du milionoj da turistoj, el tio ĉirkaŭ 400.000 eksterlandaj turistoj (precipe en vintraj monatoj; turistoj el Barato vizitas Goaon precipe somere).
Linio 117:
 
[[Kategorio:Barataj ŝtatoj]]
 
 
{{LigoElstara|de}}
{{LigoElstara|en}}
 
{{LigoLeginda|zh}}
 
Linio 140 ⟶ 138:
[[de:Goa]]
[[dv:ގޯވާ]]
[[el:Γκόα]]
[[en:Goa]]
[[es:Goa]]