Ogdoado: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e forigo de nefunkcianta ŝabloneto, korekto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
'''Ogdoado''' en la [[egipta mitologio]] estas kolekto de ok diaĵoj veneritaj en Ashmunein [[Hermopolo]] de la [[Alta Egiptio]], dum la 15a jarcento aKa.K. Sed al tiu nombro, kun malsama celo kaj malsama enhavo, enamiĝis gnostikuloj de la unua kristana epoko kaj eĉ Ekleziaj Patroj
 
Laŭ la [[kosmogonio]] hermopolitana, monteto je koto emerĝintus el la akvo, monata
izolo de la Flamoj aŭ Izolo de la Tranĉiloj, kaŭzante ok unuatempajn diojn, kvar masklaj kun rana kapo kaj kvar malmasklaj kun serpenta kapo. Tiuj diaĵoj, pro io ke ili havis prapatron, nome la dio kreinto [[Thot]], simbolanta la [[Luno]]n, estis:
* [[Nun (mitologio)|Nun]] kaj [[Nunet]], tio estas la '''[[Kaoso (mitologio egipta)|kaoso]] de la praaj akvoj;
* [[Keku (mitologio)|Kuk]] kaj [[Keket]], tio estas la l''''mallumo''';
* [[Huh]] kaj [[Huhet]], tio estas la ''''senfineco''';
* [[Amon]] kaj [[Amonet]], tio estas la ''''nevidebleco'''.
 
La legendo kromellaboritakrome ellaborita en [[Tebo (Egiptio)|Tebo]] aliiĝus kaj dioj ekzistigus ovon, el kiu naskiĝis [[Amon]], la dio-suno.
 
Per la surpreno de ĉiam pli granda povo flanke de la klerularo de Amon ĉe la templa komplekso de [[Karnak]], tiu ĉi lasta diaĵo estos homigita kaj ĉirkaŭ ĝi estos formita familio (laŭ la triunua strukturo tipa de la tiamaj egiptanoj), komponita je edzino [[Mut]] kaj filo [[KhonsuĤonsu]].
 
==Ogdoado kaj gnostikismo==
Linio 16:
Gnostikuloj profitas la supozitan perfektecon aŭ kompletecon de la Ogdoado por elpensi enajn rilatojn de la ok estaĵoj tra kiuj okazas la eventoj de la kreado, miskreado, pekfalo de la homo kaj elaĉeto kaj ĉio miksita kun astronomio kaj astrologio.
 
[[File:MS-Ogdoas-Aion-2.jpg|thumb|right|Ogdoado priskribita de gnostikulo [[Valenteno (Gnostikismo)|Valenteno]] en la dua jarcento pKp.K., en kompleksa sistemo (kun la du unuaj Propator kaj Ennoia)]].
 
Kurioze ludas la diversaj manieroj malkomponi la ciferojn de la ok kaj ilin rekomponi.
Linio 29:
==Ogdoado kaj Kristanismo==
 
Sendepende de la egipta milologio kaj de la diversaj, ĉiam fantazioriĉaj, cerbumaĵojideoj de la gnozo de la [[eono]]j emanataj, kiujn nioni konas nur el papirusaj kaj pergamenaj fragmentoj aŭ per citaĵoj de kristanaj verkistoj, ankaŭ la oficiala kristanismo estis allogita de la perfekteco kaj aludkapablo kaj simbola riĉeco de la Ogdoado. Ankaŭ pro kristanoj la OgdoadopovasOgdoado povas esprimi la organizon de la mondo, kiel por la antikvuloj.
 
Foje la mombro ok estas estas dividita kaj sumita tiele: 15 malkomponita en 7+8 estas komentita tiele: La nombro sep estas la leĝo, nome la [[Malnova Testamento]] dum la ok estas, nome la Ogdoado, estas la [[Nova Testamento]]. Cirilo el Aleksandrio, Eklezia Patro, parolas pri la nombro 17 komponita je 7 estas la leĝo kaj la profetoj dum la 8 estas la resurektoresurekcio de Kristo.
Laŭ [[Gregorio la Granda]] la 7 signifas la tagojn de la surtera vivo dum 8 signifas la eternan vivon kiun la [[Sinjoro]] donis per sia resurekto kiu estas simbolata de 15.
 
Laŭ [[Gregorio la Granda]] la 7 signifas la tagojn de la surtera vivo dum 8 signifas la eternan vivon kiun la [[Sinjoro]] donis per sia resurektoresurekcio kiu estas simbolata de 15.
La Ogdoado estas projeciita en la nombro de personuloj en absidaj konkoj de katedraloj.kaj bazilikoj. Unu el la plej gravaj Ekleziaj Patroj, sankta Ambrozio el Milano, multe ŝatis la temon de la Ogdoado reflektita en sia siaj versoj skribe prezentitaj en la baptujo de Sankta Tekla en Milano. Spurojn, diversmaniere aranĝitajn, oni vidas en liturgiaj ornatoj, en monumentoj kaj ikonografio: temas pri simbolaro hodiaŭ malfacile percepteblaj fare de la fidelularo se ne aparte klerigitaj.
 
La Ogdoado estas projeciitaprojekciita en la nombro de personuloj en absidaj konkoj de katedraloj. kaj bazilikoj. Unu el la plej gravaj Ekleziaj Patroj, sankta Ambrozio el Milano, multe ŝatis la temon de la Ogdoado reflektita en sia siaj versoj skribe prezentitaj en la baptujo de Sankta Tekla en Milano. Spurojn, diversmaniere aranĝitajn, oni vidas en liturgiaj ornatoj, en monumentoj kaj ikonografio: temas pri simbolaro hodiaŭ malfacile percepteblaj fare de la fidelularo se ne aparte klerigitaj.
 
En arkitekturo estas foje preferata la oktangulo, certe obeanta al la simbolaro de la Ogdoado.
 
[[Eŭzebio de Cezareo]] kekaj [[Sankta Ireneo|Ireneo el Liono]] verkis tutan libron temantan pri Ogdoado, nun perdita kaj eĉ ne rekonstruebla. Eble tiu Eklezia Patro pritraktopritraktis ogdoadon por rimarkigi la distancon inter la fizika Ogdoado de gnostikuloj kaj la simbola Ogdoado de la Ekleziajekleziaj verkistoj.
[[http://www.tesionline.it/default/tesi.asp?idt=31027]
 
 
==Ogdoado kaj Renesanco==
 
Kune kun Ogdoado ankaŭ [[Eneado]] (vidu egiptan mitologion) estas fonto de simbolaro kaj okazo de kompara instruado kiel aperas el kopta teksto devenanta el la gnodtikagnoztika bibliotrkobiblioteko malkovrita en Nag Hammadi. SubLaŭ formo de dialogo de dialogo inter Hermeso kaj disĉiplo
<ref>[http://www.fiorigialli.it/libri/libri/logdoade-e-lenneade-le-definizioni-ermetiche.php]</ref>. Tiu dialogo influis kaj ekzaltis la enketan fantazion de humanistoj kaj renesanculoj.
 
 
 
 
==Bibliografio==
Linio 56 ⟶ 53:
* Françoise Dunand, Christiane Zivie-Coche ''Gods and Men in Egypt: 3.000 BCE to 395 CE'', Cornell University Press 2004
* John D. Baines, Byron Esely Shafer, David P. Silverman, Leonard H. Lesko ''Religion in Ancient Egypt: Gods, Myths, and Personal Practice'', Cornell University Press 1991
* ''This article uses text from ''A Dictionary of Christian Biography, Literature, Sects and Doctrines'' byde [[William Smith (lexicographer)|William Smith]] andkaj [[Henry Wace]].''
*[[Hartwig Altenmüller]]: ''Achtheit''. In: ''Lexikon der Ägyptologie''. Bd. 1, Wiesbaden 1975, Spalte 56–57
*Hans Bonnet: ''Lexikon der ägyptischen Religionsgeschichte''. 3. Aufl., Berlin 2000, S. 5–6, ISBN 978-3-937872-08-7
*[[Kurt Sethe]]: ''Amun und die Acht Urgötter von Hermopolis'', 1929
* Enciclopedia Treccani.
 
 
==Eksteraj ligoj==