Astmo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
SieBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: si:ඇදුම රෝගය
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: bjn:Manggah; cosmetic changes
Linio 1:
'''Astmo''' estas paroksisma malsano, ofte kun grava [[spirmanko]], kiu povas havi diversajn kaŭzojn.
 
# Oni komprenas sub tiu nocio plej ofte la [[pulma astmo|pulman astmon]] (''asthma bronchiale''), kiun oni nomas kurte nur "astmo". Ĝin karakterizas paroksismo, spirmanko kaj eozinofilio en la sangokonsisto. Ĝin kaŭzas [[alergio]], [[obstrukco]] de [[spirvojo]], kion estigas ekstera aŭ interna ekscitaĵo ([[polvo]]j, [[poleno]]j, besta haro, plumo, kemiaĵoj ktp.). La paroksismo evoluas post mildaj simptomoj kiel tusado, jukado de naza kaj okula mukmembrano. Post tio sekvas la la spasmo de la rondiraj muskoloj ĉe la bronketoj kaj ŝveliĝo, sekrecioestixgo ĉe ties mukmembrano. La sekvo estas la sufokiĝado, lukto por la aero per helpo de la elspiraj helpmuskolaro. La gravajn simptomojn fortigas la spasma tusado, kiu havas rezulton nur fine de la paroksismo, kiam venas glueca, hela sekreciaĵo.
# [[Kora astmo]] (''Asthma cardiale'') okazas plej ofte nokte, kuŝante en la [[lito]]. Ĝia simptomo estas la spirmanko kaj estixgas ĉe malsanuloj suferantaj je sangocirkulaj problemoj. Tiukaze la dumtage estiĝantaj edemoj sorbiĝas nokte kaj la relative bone funkcianta dekstra kora ventriklo pludonas la kreskintan sangokvanton en la malgrandan sangociklon, kie estiĝas stazo (malrapidiĝo de cirkulado) pro la nekonvena funkcio de la maldekstra ventriklo.
# [[Uremia astmo]] (''Asthma uraemicum'') estiĝas dum [[uremio]]
 
== Kaŭzoj ==
* intestaj problemoj (ekz. [[Candida albicans]])
* nekonataj (alergio je nutraĵ-entenoj ekz. laktozo)
* streso (ekz. pro [[bruo]])
 
Malatentita [[fojnokataro]] povas evolui al astmo.
 
== Literaturo ==
=== germanlingva ===
* Max Otto Bruker, Ilse Gutjahr: ''Allergien müssen nicht sein''. EMU-Verlag 2001
* Henning Müller-Burzler: ''Das Handbuch für Allergiker''. Windpferd 2000
Linio 69:
[[az:Bronxial astma]]
[[bg:Астма]]
[[bjn:Manggah]]
[[bn:হাঁপানি]]
[[bs:Bronhijalna astma]]