Pirahana lingvo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: ko:피라항어
mankas en la lingvo vortoj esprimantaj nombron
Linio 29:
La pirahana estas [[Aglutinado|aglutinanta]] kiel Esperanto, uzante multajn afiksojn por komuniki signifojn. Multaj verboj estas afiksoj, speciale verboj de ekzisto aŭ egalo. Ekzemple, la pirahana frazo "estas pakao (tipo de mamulo) tie" uzas nur du vortojn:
 
:"''káixihíxao.xaagá gáihí"''
:'pakao.ekzisti tie'
 
La pirahana ankaŭ uzas sufiksojn kiuj komunikas [[evidenteco]]n, kategorio de gramatiko, kiu komplete mankas al la [[Hindeŭropa lingvaro|hindeŭropaj]] lingvoj. Unu el tiuj sufiksoj, /'''-xáagahá'''/, signifas ke la parolanto estas komplete certa pri sia informo:
 
:"''hoagaxóai hi páxai kaopáp.i.sai.xáagahá"''
:'Hoagaxóai li fiŝ-tipon kapti.EPEN.NOMIN.certeco'
 
Interese, la pirahana uzas kvin [[paroladmedioparolmedio]]jn; informo povas esti parolata (la normalo), fajfita, zumita, kriegita aŭ enmuzikigita. [[Fajfita lingvo|Fajfitaj lingvoj]] estas raraj, interesiganta la pirahanan kiel studo pri la forteco de [[tona lingvo|tono]] kaj [[akcento]] en komuniko.
 
Aparte frapa trajto de la pirahana estas la plena foresto de vortoj esprimantaj nombron. Ja ekzistas diversloke en la mondo lingvoj kiuj nur konas la [[numeralo]]jn unu, du, kaj tri, sed la pirahanoj eĉ ne distingas inter unu kaj du aŭ inter unu kaj pluraj. Ili nur havas vorton, kiu signifas 'aldona'.
La pirahana havas malmultajn fremdajn vortojn, ĉefe el la [[portugala lingvo|portugala]]. La pirahana "kóópo" ("taso") venas el la portugala vorto "copo", kaj "bikagogia" ("aferoj") venas el la portugala "mercadoria".
 
LaKelkaj vortoj el la baza vortprovizo de la pirahana, ekzemple pronomoj, ŝajas esti pruntaĵoj el la [[nengatua lingvo]]. Krom tiuj, la lingvo havas malmultajn fremdajn vortojn, ĉefe el la [[portugala lingvo|portugala]]. La pirahana "''kóópo"'' ("'taso")' venas el la portugala vorto "''copo"'', kaj "''bikagogia"'' ("'aferoj")' venas el la portugala "''mercadoria"''.
Nur ĉirkaŭ 150 personoj parolas la pirahanan, en ok vilaĝoj laŭ la Majsia Rivero; tamen, la plejparto de ili estas unulingvaj, sciantaj nur kelkajn portugalajn vortojn. Estas kredo inter la pirahana popolo ke ilia lingvo estas la plej bona parolata lingvo, tial ne ŝajnas esti antaŭvidebla danĝera de lingvomorto.
 
Nur ĉirkaŭ 150 personoj parolas la pirahanan, en ok vilaĝoj laŭ la Majsia Rivero; tamen, la plejparto de ili estas unulingvaj, sciantaj nur kelkajn portugalajn vortojn, aŭ kelkajn vortojn pri kiuj ili pensas, ke ili estas portugalaj, dum ili fakte estas [[nengatua lingvo|nengatuaj]]. (La malmultaj fremduloj, kiujn ili foje renkontas ankaŭ konas tiujn vortojn kaj pensas, ke ili estas pirahanaj.) Estas kredo inter la pirahana popolo ke ilia lingvo estas la plej bona parolata lingvo, tial ne ŝajnas esti antaŭvidebla danĝera de lingvomorto.
 
==Eksteraj ligiloj==