Baraĵlago: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
TXiKiBoT (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: yi:רעזערווואר
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: be:Вадасховішча; cosmetic changes
Linio 2:
'''Baraĵlago''' estas lago malantaŭ kutime arte farita [[akvobaraĵo]] en valo. Baraĵlagoj servas unuflanke por gajni [[elektro|elektran energion]] per turbinoj kaj aliflanke por akvigi terenojn por [[agrikulturo]]. Ankaŭ ekzistas baraĵlagoj por bredado de fiŝoj.
 
Ekzistas naturaj baraĵlagoj, kiuj estiĝis malantaŭ la rokeroj de falintaj montoj aŭ morenoj de retiriĝintaj [[glaĉero|glaĉeroj]]j.
 
== Ĝeneralaĵoj ==
Baraĵlago, ĉu artefarita ĉu natura, baras akvofluojn kaj malhelpas ties plufluon, ĝis la ujo malantaŭ la baraĵo plenas kaj superfluas respektive oni ellasas la akvon ekzemple por produkti energion aŭ akvumi kampojn.
 
== La plej grandaj baraĵlagoj ==
La plej granda baraĵlago de la mondo estas la natura baraĵlago de la [[Viktoria-lago]], kiu baras la [[Nilo|Nilon]]n en centra [[Afriko]]. La plej granda arte farita baraĵlago estas la [[Voltao (lago)|Voltao-Lago]] en [[Ganao]]. La plej granda eŭropa baraĵlago estas la [[Kujbiŝeva Rezervujo]], kiu baras la [[Volgo|Volgon]]n en [[Rusio]]. La plej granda akvoenergia baraĵo estas la [[Baraĵo Tri Gorĝoj]] por kies lago oni devis translokigi tutajn urbojn.
 
== Konsekvenco por la medio ==
Dum baraĵlagoj alportas grandan utilon al la homaro per livero de energio kaj akvo por akvumado de kampoj, la baraĵlagoj ankaŭ havas grandajn efikoj al la medio. Tiuj efikoj parte estas pozitivaj, ĉar lagoj kreas bonan etoson por turismo kaj vivospacon por fiŝoj, birdoj kaj aliaj bestoj, sed parte estas negativaj ĉar la baraĵoj ankaŭ blokas la vojon por migrantaj fiŝoj kaj minacas ties vivosferon, krom la inundo de iamajn fruktodonajn ĉeriverajn kultivejojn. La altiĝanta akvonivelo malantaŭ baraĵoj povas dronigi kompletajn vilaĝojn kaj urbojn kaj devigas la homojn translokiĝi; foje eĉ inundas arkeologiajn kuŝejojn oftaj ĉe riveroj. Tiel en Svislando ekzmeple la vilaĝeto [[Göschenen|Göschenen-Alpopaŝtejo]] malaperis en la [[Lago de Göschenen-Alpopaŝtejo]].
 
== Katastrofoj ==
La plej terura katastrofo imagebla en rilato kun baraĵlago estas la rompo de la baraĵo ekzemple pro tertremo (Sheffield-Baraĵo, kiu rompiĝis la 29-an de junio [[1925]] pro [[tertremo]])<ref>Fonto: Arikolo pri digorompiĝo en la [[:de:Dammbruch|germana vikipedio]]</ref>, kio povas kaŭzi la inundon de tutaj valoj. Inundojn povas okazigi en montaroj ankaŭ la falo de rokoj aŭ glaĉeroj en baraĵlagojn. Tia katastrofo okazis la 30-an de aŭgusto [[1965]] en [[Svislando]], kiam grandaj glaciamasoj de la [[Allalin-Glaĉero]] falis en la baraĵlagon de Mattmark.
 
Linio 19:
<references /> <!-- Helpo : http://eo.wikipedia.org/wiki/Helpo:Referencoj kaj piednotoj -->
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{projekto|commons=Category:Reservoirs|markilo=baraĵlagoj}}
 
Linio 27:
[[ar:خزان مائي]]
[[az:Su anbarı]]
[[be:Вадасховішча]]
[[be-x-old:Вадасховішча]]
[[bg:Язовир]]